Post la perdo de la ĉefa enspezo, subvencio de EU, TEJO devis krei novan buĝeton por 2022. La nun prezentita buĝeto por la kuranta jaro prognozas deficiton de 31 000 eŭroj kaj nun dependas de nova subvencio de ESF aŭ UEA. Tamen malcertas ĉu TEJO ricevos tiun monon.

La 8-an de majo, la prezidanto de TEJO, Léon Kamenický, anoncis gravan problemon: TEJO ne ricevis la administran subvencion de 85 000 eŭroj, kiu devus kovri 58% de la ĉi-jara enspezo de la asocio. Li tiam diris ke la estraro jam komencis trovi solvon kaj prezentos novan buĝeton al la komitato ĝis la 25-a de majo.

Tiu limdato kongruis kun voĉdono de la komitato en januaro, kiu postulis ke la estraro prezentu novan buĝeton ene de tri semajnoj post kiam estos konata la rezulto de la peto por administra subvencio. Sed tiu dato venis kaj pasis sen buĝeto aŭ ĝisdatigo. Fakte neniu el la estraro aŭ komitato publike rimarkigis pri la maltrafita limdato ĝis la 21-a de junio, kiam post kritiko en la Telegramo-babilejo, Kamenický skribis ke la estraro prilaboras la problemon kaj bezonas pli da tempo.

La nova buĝeto finfine estis prezentita la 23-an de julio dum komitatkunsido, kiam la kasisto Veronika Venislovas legis ĝin al la komitato (komitatanoj ricevis kopiojn nur post la kunsido). Entute TEJO planas elspezon de 139 973 eŭroj, sed enspezon de nur 108 732 eŭroj, kio signifas deficiton de 31 241 eŭroj. Veronika Venislovas diris ke la deficito estas “dolora sed travivebla” kaj ĝi ne mortigos TEJO-n, ĉar la kapitalo de la asocio je la fino de 2021 estis 161 751 eŭroj.

La prezento de la nova buĝeto enhavas la originalan buĝeton por faciligi komparadon inter la du. Sed fakte estas kelkaj eraroj enla nun montrata “originala“ buĝeto kompare kun tiu prezentita al la komitato en januaro. La plej granda kaj plej grava diferenco estas ke en januaro la buĝeto prognozis profiton de nur 377 eŭroj, sed laŭ la nun montrata “origina” buĝeto, oni prognozis profiton de 5 352 eŭroj. En januaro, la buĝeto diris ke oni elspezos 30 000 eŭrojn por la programisto de AKSO, sed la nuna teksto asertas, ke temis pri 20 000 eŭroj. La sumo de 9 500 eŭroj por vojaĝkostoj al estraraj kunsidoj estas misprezentita kiel 12 000 eŭroj kaj la atendata profito de IJK estas prezentata kiel 2 000 eŭroj, kvankam en la vera originala buĝeto aperis 4 000 eŭroj. Neniu rimarkigis la erarojn dum la kunsido.

La plej granda ŝanĝo inter la januara kaj julia buĝetoj estas nove buĝetita subvencio de 35 000, kiun oni esperas ricevi de ESF – sed estas malklare, ĉu TEJO fakte ricevos ĝin. La buĝeto enhavas la jenan komenton: “Ni petis subvencion de ESF kaj estas atendantaj la respondon kaj ni estas en konversacio kun UEA pri aliaj ebloj.”

Veronika Venislovas agnoskis ke la estraro ankoraŭ ne ricevis respondon de ESF al la peto, sed esperas ricevi ĝin antaŭ la komenco de septembro.

Hans Becklin, komitatano B, esprimis sin iomete skeptike pri la ŝanco ricevi 35 000 eŭrojn. Li demandis, kio okazos se la subvencio de ESF ne venos, aŭ ne estos tiel granda kiel atendate. Kio estus forigita el la buĝeto?

La kasisto Veronika Venislovas diris, ke ŝi ne povas respondi, ĉar la tuta estraro devus kune decidi. Becklin diris ke se la estraro certas ke ili ricevos tiom da mono, li subtenas la buĝeton, sed se ne, li volas malpli da dungoj, ĉar pli granda deficito estus neakceptebla al li.

La prezidanto de TEJO, Léon Kamenický, diris ke li havis longan kunsidon kun UEA pri la financaj problemoj, kaj UEA pretas helpi TEJO-n, oni devas nur konsenti pri la grandeco de la sumo kaj la kielo de ĝia uzo. Do, se subvencio ne venos de ESF, ĝi laŭ li povus veni de UEA. Li diris ke estas ankaŭ “aliaj rimedoj”, kiuj tamen ankoraŭ ne estas publikaj.

La proponataj elspezoj estas preskaŭ la samaj kiel en la malnova buĝeto. Fakte oni eĉ plialtigas la salajron de la dungitoj, ĉar la leĝa minumuma salajro estis altigita. Ne estas maldungoj, sed la kontrakto de la komunikisto finiĝis en junio kaj oni ne dungos novan. TEJO ankoraŭ dungos kvar duontempajn oficistojn – pri eksteraj rilatoj, subvencipetiston, kunordiganton de volontuloj kaj programiston de AKSO. Malgraŭ la manko de komunikisto, la elspezoj por oficistoj do kreskis de 80 700 eŭroj al 82 241 eŭroj.

Veronika Venislovas diris ke maldungoj ne nepre ŝparus monon, ĉar ne eblas tuj maldungi iun aŭ rompi la kontrakton. Maldungi la oficistojn pri eksteraj rilatoj aŭ subvencipetistojn laŭ ŝi povus malaltigi la enspezon de TEJO, kaj sen kunordiganto de volontuloj, estraranoj devus dediĉi multe da tempo al tiu tasko, kio malfortigus la agadon de TEJO.

Ŝi skribis al la komitato: “Veras, ke tiel ni riskas havi iom pli grandan financan perdon en ĉi tiu kalendara jaro, sed mi forte kredas ke de longtempa vidpunkto tio malpli endanĝerigas la futuron de la organizo.”

La dua plej granda ŝanĝo estas la atendita enspezo de donacoj al TEJO. En januaro oni atendis €1,000, sed en julio oni atendas €8,000. Venislovas diris ke oni jam superis €1,000, kaj la estraro sentas memfide ke la kampajno sukcesos atingi la pli altan celon. Alia ŝanĝo estas la ŝparo de preskaŭ €10,000 per malaltigo de elspezo por vojaĝkostoj al renkontiĝoj.

Patricio Iglesias, komitatano B, atentigis ke ne eblas voĉdoni pri buĝeto post nur 20 minutoj da legado, do anstataŭ tuj voĉdoni dum la kunsido, oni malfermis septagan debatan fazon. La komitato voĉdonos pri la buĝeto inter la 31-a de julio kaj la 9-a de aŭgusto.

Aliaj temoj diskutataj dum la komitatkunsido estis ĉu JES estu organizata ĉi-jare de TEJO (ĉar PEJ kaj GEJ ne volas) kaj la granda malfruo de Kontakto. Neniu numero de Kontakto por la jaro 2022 ankoraŭ aperis, malgraŭ ke pli ol duono de la jaro jam pasis. Oni akceptis la aliĝon de Indonezia Esperantista Junulara Organizo kiel nova landa sekcio de TEJO.

La komitato ankaŭ elektis novan estraron, kiu ekoficos la 1-an de septembro, kaj ĉiuj naŭ kandidatoj estis elektitaj laŭ pli frue prezentita propono.

La nova prezidanto estos Albert Stalin Garrido, pli frue intervjuita en Libera Folio, la kasisto estos Wilson Foo Yu Kang, la ĝenerala sekretario estos Tobiasz Kubisiowski, kaj la du vicprezidantoj estos Valentin Ceretto Bergerat kaj Tyron Surmon. Estos kvar senoficaj estraranoj: Luana Araújo de França, Patricio Iglesias, Nicolas Kasolene kaj David Ruíz Sánchez.

Robert Nielsen

Entute 158 kestoj da arkivaj kaj bibliotekaj materialoj estis transdonitaj de UEA al la Internacia Esperanto-Muzeo ĉe la Aŭstria Nacia Biblioteko. Krom la tuta historia arkivo de UEA, el la biblioteko de UEA estis transdonitaj tiuj verkoj, kiujn la biblioteko en Aŭstrio ne jam posedis. Almenaŭ 95 procentoj el la enhavo de la biblioteko Hector Hodler tamen plu restas ĉe UEA. Tiu ĉefa parto de la biblioteko ŝajne estos transportita al Slovakio.

Libera Folio petis Bernhard Tuider, la respondeculon ĉe la Aŭstria Nacia Biblioteko, rakonti pri la materialoj ricevitaj de UEA.

Libera Folio: Kiel multe vi jam povis esplori la enhavon de la arkivo de UEA, kiun via biblioteko transprenis? Kio plej impresis vin en ĝi ĝis nun?

Bernhard Tuider: – La arkivon de UEA mi konas ekde la jaro 2013. Tiam mi povis pasigi semajnon en la Centra Oficejo (CO) en Roterdamo kaj esplori dokumentojn pri la temo “Esperanto kaj la Esperanto-movado en Aŭstrio dum la intermilita periodo”. Mi estis kaj estas ege dankema al la tiama ĝenerala direktoro de UEA Osmo Buller kaj al la dungitoj en la CO pro la bonvenigo kaj la tre afabla disponigo de la dokumentoj. Mi denove konsultis dokumentojn dum mallonga restado en aŭtuno 2019, kaj en printempo 2022 mi dum 20 tagoj trarigardis kaj preparis la arkivon por la transporto al Vieno.

– Jam en 2013 impresis min ĝiaj amplekso kaj diverseco, la riĉa enhavo kaj la densaj informoj. Ekzemple nur pro poŝtkarto en la arkivo de UEA mi eksciis en 2013, ke Hugo Steiner, la fondinto de la Esperantomuzeo, estis dum du monatoj arestita kaj pridemandita de la Gestapo en printempo 1938. La arkivo enhavas multajn unikajn informojn. Ankaŭ pro tio ĝi estas vera trezoro kaj valora fonto por esploristoj kaj interesitoj. Dum la estonta ordigado ni plu esploros ĝin kaj sciigos gravajn progresojn al la ĝenerala publiko.

El kiaspecaj materialoj konsistas la arkivo? Ĉu ĝi enhavas korespondaĵojn de gravaj movaduloj, kiuj nun iĝas alireblaj por la ĝenerala publiko?

– La arkivo konsistas el plej diversaj materialoj, precipe leteroj, manuskriptoj, tiposkriptoj, fotoj, afiŝoj, faldfolioj kaj aŭdvidaj dokumentoj. Ke ĝi enhavas multajn korespondaĵojn de gravuloj, jam montras la inventarlisto, kiun la Esperantomuzeo ricevis de UEA kaj kiun ni sendas al esploristoj, kiam ili petas tion. Krom dokumentoj de la estraranoj, dungitoj kaj membroj de UEA, en la arkivo troviĝas dosieroj, kiujn UEA ricevis de aliaj personoj, ekzemple de Gaston Waringhien. Pro la fakto, ke la postlasaĵo de Kálmán Kalocsay jam estas konservata kaj disponigita en la Esperantomuzeo, oni ĉi tie trovas nun preskaŭ ĉiujn ekzistantajn korespondaĵojn inter tiuj du gravaj esperantistoj.

Kiaj materialoj de la arkivo povos esti disponigataj rete, kaj kiam?

– Ni tute konscias pri la graveco de la arkivo de UEA kaj pro tio ankaŭ pri la deziroj trovi dokumentojn el ĝi laŭeble baldaŭ en Interreto. Dum la pasintaj jaroj la Esperanto-muzeo regule ciferecigis kaj libere publikigis dokumentojn (sur sia retpaĝo kaj sur ÖNB Digital), ĝis nun pli ol 9000 fotojn, 8000 gazeteltondaĵojn, 3500 bildpoŝtkartojn, 3100 muzeajn objektojn, 1500 librojn, 1200 afiŝojn, 170 diversajn periodaĵojn (pli ol 1500 jarkolektojn) kaj 125 arkivaĵojn. Ankaŭ estontece ni daŭrigos tiujn laborojn laŭ la vizio de la Aŭstria Nacia Biblioteko por la jaro 2035.

– Jam nun la arkivo de UEA estas alirebla en la legsalono de la Esperanto-muzeo laŭ la ordo, kiun ni transprenis. La planoj pri la arkivo por 2022 kaj 2023 estas la jenaj: katalogado de libroj, periodaĵoj kaj afiŝoj, ciferecigo kaj publikigo de libroj kaj afiŝoj (kie la leĝo tion permesas), anstataŭigado de ĉiuj originaj (pli ol 800) skatoloj per novaj senacidaj kartonoj.

– La ordigo de la arkivo de UEA estas longdaŭra projekto, kiu okazas paralele kun multaj aliaj ĉiutagaj laboroj en la Esperantomuzeo kaj Kolekto por Planlingvoj. Dum la pasintaj kvar monatoj ni trarigardis kaj preparis la arkivon de UEA en Roterdamo, zorge enpakis ĉion, transportigis ĝin al Vieno, surbretigis kaj kontrolis la skatolojn, komencis restaŭri, katalogi kaj ciferecigi dokumentojn. Samtempe ni daŭrigis la laborojn pri la arkivo de Juan Régulo Pérez, kiu plej verŝajne estos finordigita ĝis 2023, la ciferecigon de la tuta Kolekto Hachette, kolekto kun pli ol 17 000 gazeteltondaĵoj el la jaroj 1898 ĝis 1915.

– Aldone, ni verkis kaj kompilis la enhavon por poŝtelefona aŭdgvidilo por la Esperanto-muzeo, kiu ankoraŭ ĉi-jare ekfunkcios, ni gvidis grupojn tra la Esperanto-muzeo, donis Esperanto-fulmkursojn (ekde 2021 ankaŭ rete) kaj prelegojn, verkis tekstojn por reta kaj papera publikigo, ni disponigis niajn dokumentojn en la legsalono, laŭpete ankaŭ interrete kaj ni respondis demandojn skribe kaj buŝe. Ankaŭ estontece ni plenumos diversajn gravajn taskojn de arkivo, biblioteko kaj muzeo.

Rilate la bibliotekon Hector Hodler, kiom da materialoj via biblioteko transprenis? Pri kiaj materialoj unuavice temas? Alivorte, kiaj materialoj mankis ĝis nun en la kolekto de via biblioteko?

– La Biblioteko Hector Hodler (BHH) kaj la Kolekto por Planlingvoj de la Aŭstria Nacia Biblioteko estas la plej ampleksaj kaj tradiciriĉaj Esperanto-bibliotekoj en la mondo. Miapercepte iliaj havaĵoj bone montras, ke ili estis fonditaj antaŭ la 2-a mondmilito. Kelkaj raraj Esperanto-libroj kaj periodaĵoj mankas en aliaj bibliotekoj, kiuj ekestis nur post 1945. La plej granda parto de la havaĵoj estas identa en ambaŭ bibliotekoj. Pro tiu fakto nur relative malmultaj libroj kaj periodaĵoj mankis en la Kolekto por Planlingvoj. Interesitoj povos tre bone kontroli kaj vidi, kiuj libroj el BHH nun alvenis al la Kolekto por Planlingvoj, ĉar tiuj ricevas same kiel la arkivaĵoj de UEA apartan signon, V75. En Trovanto sub tiu signo oni trovas jam pli ol 150 katalogitajn librojn el la BHH.

Kiom da procentoj el la tuta kolekto de la biblioteko Hector Hodler restas ĉe UEA?

– Mi taksas, ke inter 95 kaj 97 procentoj restas en la BHH de UEA.

Ĉu vi interkonsiliĝis kun UEA pri la estonta sorto de tiu parto de la kolekto, kiun via biblioteko ne transprenis? Kio okazos pri ĝi nun?

– Mi ne interkonsiliĝis kun UEA pri la estonteco de tiu parto de la kolekto, kiun la Esperantomuzeo kaj la Kolekto por Planlingvoj de la Aŭstria Nacia Biblioteko ne transprenis. Mi legis pri pripensoj, kiuj ekzistas, kaj esperas, ke UEA bone decidos. Miasperte ĉiu persono, kiu vizitis kaj konas BHH, konscias pri ĝia graveco kaj volas, ke ĝi estu laŭeble sekure konservata, bone katalogita kaj facile alirebla. Ankaŭ pro tio mi certas, ke tio estos realigebla.

La GLAT-a Esperanto-Renkontiĝo FIERU! 2022 okazas la trian fojon inter la 20-a kaj la 24-a de julio en la  Esperanto-Stacio ĉe Berlino. La pinto de la renkontiĝo estos la Berlina Pride-parado, en kiu esperantistoj oficiale partoprenos kaj marŝos kun Esperanto-flagoj. Por ekscii pli pri la evento, Libera Folio intervjuis Ralf Froehlich.

GLAT estas mallongigo por gejoj, lesboj, ambaŭseksemuloj kaj transgenruloj (kun transseksuloj).

Libera Folio: De kie venis la ideo por la renkontiĝo kaj kio okazos dum ĝi?

Ralf Froehlich: – La Esperanto-Stacio kaj gastigas eventojn de esperantistoj kaj aliaj movadoj kaj kreas proprajn aranĝojn. Nia misio estas kaj subteni Esperanton, la Esperanto-movadon, la regionan kulturon de nia regiono kaj laboron pri homaj rajtoj kaj demokratio. Per Fieru! ni ebligas amuzan kaj malmultekostan kuneston de GLAT-uloj kaj la partoprenon en la fama kaj grandega fiermarŝo de la apuda Berlino.

– Ni plaĝumos ĉe la lagoj ĉe la Esperanto-Stacio kaj ekskursos al interesaj lokoj en la regiono, ekzemple al dulingvaj urboj de la soraba malplimulto. Estus bele se Fieru! iĝus propra eventaro kiun organizas esperantistoj foje en la Esperanto-Stacio, foje en aliaj lokoj.

Kial gravas okazigi renkontiĝon por GLAT-uloj en Esperantujo?

– Nu, unuavice simple estas maniero kunesti por aparta grupo kiu kutime estas malplimulta. Ni esperantistoj ja konas la liberigan senton kiam oni estas en esperanto-aranĝo kaj ne plu estas sola inter aliuloj, same estas por GLAT-uloj. Krome al la interna ideo de Esperanto ankaŭ apartenas toleremo kaj la rajto vivi laŭ la propra identeco. Do estas grave ke la Esperanto-movado laboru pri tiuj aferoj en diversaj manieroj.

Kiel oni diskonigos Esperanton dum la parado?

– Ni ĉiun jaron formas esperanto-grupon kun flagoj kaj ŝildoj. Tiel Esperanto estas videbla en tiu manifestacio. Kutime berlinaj esperantistoj kaj hazarde ĉeestantaj parolantoj kaj amikoj de esperanto aliĝas al la grupo dum la fiermarŝo.
 
Kiel statas GLAT-uloj en Esperantujo? Ĉu io bezonas plibonigon?

– Esperantujo ja estas spegulo de la cetera mondo. Ekzistas medioj tre akceptemaj kaj respektemaj. Sed ekstrememaj religiaj movadoj aŭ politikaj malamantoj de GLAT-uloj de la ekstera mondo ankaŭ influas al Esperantujo. Imagu kongreson en Rusio en kiu oni anoncus prelegon aŭ kuniĝon de GLATuloj! Estus eĉ danĝere por la partoprenantoj.

– Ankaŭ en sociaj retoj oni facile povas observi kiel esperantistoj partoprenas en la disigo de propagando ekzemple de la rusa registaro kontraŭ sendiskriminacia socio. Certe multas GLAT–uloj kiuj ne kuraĝas esti malfermaj pri sia identeco en Esperantujo, sed samtempe multaj partoj de Esperantujo estas bonaj lokoj por sekura vivo de propra identeco kaj personeco. Indas krome iom pensi pri la fakto ke malmultaj GLAT-aj virinoj videblas en Esperantujo. Ĉu ili ne estas, aŭ ne kuraĝas sin montri? Kion ni povus fari pri tio?

Intervjuis Robert Nielsen

UEA devus pli klare kondamni la militan agreson de Rusio kontraŭ Ukrainio. Tion opiniis pluraj partoprenantoj de Baltiaj Esperanto-Tagoj en Litovio. Pro la politika situacio neniu el la aliĝintaj rusianoj povis ĉeesti la aranĝon.

Kun 263 aliĝintoj el 31 landoj la Baltiaj Esperanto-Tagoj en Klaipėda (Litovio) estis la unua granda tutsemajna Esperanto-aranĝo en la nuna jaro. Ĝi daŭris de la 9-a ĝis 17-a de julio, kaj efektive venis ĉirkaŭ 200 partoprenantoj. Pro la politikaj cirkonstancoj, neniu el la 13 aliĝintaj rusoj sukcesis veni.

Dum la akceptado, multaj kongresanoj malĝojis pro du aferoj: eĉ tiuj, kiuj jam antaŭpagis ĉion, devis krompagi ankoraŭ 20 ĝis 30 eŭrojn pro la kreskinta inflacio, kaj ĉirkaŭ duonon de la kongresanoj oni loĝigis 4 km for de la kongresejo. La buskunligo estis sufiĉe bona, sed malfacilis trovi informojn pri linioj kaj akiro de semajna bileto.

Okazis tre interesaj prelegoj de renomaj prelegantoj. Antaŭtagmeze aŭdeblis kutime esperantologia prelego de prof. Ilona Koutny, prelego pri spacteleskopoj de prof. Amri Wandel kaj prelego pri interkultura kompetento aŭ alia temo de prof. Duncan Charters. Multaj kongresanoj bedaŭris, ke la prelegoj de Koutny kaj Wandel estis ĉiam samtempaj.

Aparte entuziasmiga (kaj danciga) estis la koncerto de Sepa kaj Asorti, sed menciindas ankaŭ koncertoj de Georgo Handzlik, Saŝa Pilipovic, Anjo Amika kaj Mikaelo Bronŝtejn (kiu partoprenis nur per Zoom, dum Sergeo Straŝnenko kantis liajn kantojn surloke). Tre ridigis la ĉeestantojn la kabaredo „Mi diros al vi sekrete“ de la teatro „Verda Banano“, prezentita de Georgo Handzlik kaj Saŝa Pilipovic.
Post la oficiala vespera programo oni ofte kunvenis por ankoraŭ kanti kun gitaro – precipe la „orajn kantojn“ el Rusio.

Estis preskaŭ ĉiam tre agrabla, ofte suna, sed neniam tro varma vetero. Tio helpis al sukcesaj ekskursoj, ekzemple al la Kurŝa Terlango kaj al la delto de la rivero Nemuno. Sed BET-anoj ankaŭ multe ekskursis memstare en etaj grupoj. Estis tre facile atingi belegajn strandojn sur la Kurŝa Terlango (kiuj estis multloke preskaŭ senhomaj) aŭ ĉe Palanga (kie abundis turistoj).

Resume, tiu ĉi unua vere granda Esperanto-aranĝo en orienta Eŭropo de post la pandemio estis ege sukcesa, pro interesa programo, belegaj koncertoj, agrablaj ekskursoj kaj bonega etoso. Unu kongresano konstatis post la reveno, ke li infektiĝis de kronviruso. Ni esperu, ke li restis la sola.

Fortajn emociojn dum BET vekis la diskuto ”UEA hodiaŭ: demandoj kaj respondoj“. Ĝin enkondukis la du ĉeestantaj estraranoj de UEA, Duncan Charters kaj Amri Wandel. Ili parolis mallonge pri aktualaj defioj de UEA kaj menciis aparte la vendon de la domo en Roterdamo – kaj la sintenon de UEA al la milito en Ukrainio.

De tiam, la kunveno traktis nur tiun ĉi duan punkton. Kvar el la ĉirkaŭ 30 ĉeestantoj esprimis fortan malkontenton pri la deklaro de UEA de la 27-a de februaro, laŭ kiu UEA ”ne prenas politikajn poziciojn, krom pledi por la justeco de egalrajtiga internacia komunikilo“.

Sinsekve Ulrich Matthias (germana aktivulo), Povilas Jegorovas (prezidanto de Litova Esperanto-Asocio), Tuomo Grundström (sekretario de Esperanto-Asocio de Finnlando) kaj Świętosław Fortuna (estrarano de Internacia Jurista Esperanto-Asocio) esprimis la fortan deziron, ke UEA klare kaj decide kondamnu la agresan militon de Rusio kontraŭ Ukrainio.

Jegorovas, kiu dufoje alparolis kaj vidis en la sinteno de UEA indiferentecon pri homaj rajtoj, ricevis fortan aplaŭdon de la ĉeestantoj – kaj eĉ subtenon de estrarano Amri Wandel, kiu tamen atentigis pri tio, ke UEA tute ne estas indiferenta pri la milito.

Charters klopodis defendi la ”neŭtralecon“ kaj atentigis pri iu ”dua deklaro de UEA“, kiu aperis kelkajn tagojn post la unua. Sed montriĝis, ke tiu ĉi ”dua deklaro“ ne estas konata al la ĉeestantoj, kaj ke li celis per tiu esprimo nur la enkondukajn vortojn de gazetara komuniko de la 5-a de marto pri “Helpo-servo de UEA kaj TEJO”, kiu parolas pri “kondamnataj militaj agresoj”.

Kiel lasta kontribuanto, Jozef Reinvart, estrarano de Eŭropa Esperanto-Unio, subtenis Charters en la opinio, ke, se oni kondamnas unu militon, oni devus kondamni ankaŭ ĉiujn aliajn militojn en la mondo.

Jam post la kunveno Duncan Charters ricevis kritikon ankaŭ de alia flanko: en la ĉiutaga BET-gazeto ”Lumturo“ la BET-anino Dalia Pileckienė riproĉis al li troan atenton pri ”flankaj opinioj“, tiel ke ”oni ne devas miri pri la lastatempa krizo en la organizo ĝenerale“.

Laŭ ŝi, la demando pri la sinteno de UEA al la milito en Ukrainio ”vere interesis nur kelkajn personojn (2-3), sed la aliajn interesis ankaŭ onta strategio de UEA“.

Ulrich Matthias

La 23-an de julio la komitato de TEJO elektos novan estraron por unujara mandato. Naŭ homoj kandidatiĝas kaj ĉiuj ricevis rekomendon de la Elekta Komisiono. La kandidatoj venas el kvar kontinentoj sed nur unu estas virino. Por la prezidanteco kandidatas Albert Stalin Garrido. Libera Folio intervjuis lin.

Albert Stalin Garrido estas 24-jara filipinano, kiu nun loĝas en Madrido en Hispanio. Li estas fakulo pri geografio, sed profesie instruas la anglan al adoleskuloj. Krom sia agado en TEJO, kiu komenciĝis en 2014, li havis diversajn rolojn en la movado en Filipinoj, en Azio, kaj internacie. Li fondis Filipinan Esperanto-Junularon (FEJ) en 2013 kaj estas ĝia prezidanto ekde 2016.

Libera Folio: Probable homoj aparte atentos pri la nomo Stalin. Ĉu vi povus klarigi kial vi havas tiun nomon? Ĉu la nomo iel ajn rilatas al viaj politikaj opinioj?

Albert Stalin Garrido: – Mi mem estas maldekstrulo kaj eksa studenta aktivisto, sed la nomo ne rilatas al miaj politikaj preferoj. La simpla sed amuza rakonto malantaŭ mia dua persona nomo “Stalin” estas, ke ni havis enciklopediaron hejme kaj siatempe miaj gepatroj legis pri la nomo Stalin – sen koni la personon malantaŭ tio –, opiniis ĝin belsona kaj donis ĝin al mi. Ke mi iĝis maldekstrulo ne vere estas pro ĝi. Homoj en Filipinoj emas doni al siaj infanoj hazardajn nomojn kaj unu el miaj fratinoj fakte nomiĝas “Ireland”.

Kial vi volas esti prezidanto de TEJO?

– Mi volas daŭrigi la bonajn praktikojn, kiujn la du antaŭaj estraroj komencis, kaj samtempe enkonduki ŝanĝojn, kiujn mi elpensis en la pasintaj jaroj. Esti prezidanto donos al mi sufiĉe da spaco por influi sur la direkton de nia agado per miaj vizioj pri kia TEJO estu.

– La amuza parto estas, ke mi parte sentis ke ĝi estas iel neevitinda sorto por mi kiel la unua vicprezidanto kaj eĉ foje aganta prezidanto kiam Léon ferias. Mi jam de pluraj jaroj prezidas landan sekcion de TEJO, do mi jam konas la bazojn kaj kapablas gvidi teamon. Iĝi prezidanto de TEJO estas eble la kulmino, sed certe ne la fina parto, de mia preskaŭ dekjara aktivado en la internacia aktivularo de TEJO.

Pro nericevo de administrada subvencio, TEJO nun havas buĝetan krizon. Kion vi farus pri la problemo?

– Nu, mi ne dirus ke ĝi estas “krizo,” ĉar TEJO daŭre plene kapablas liveri siajn ĉiutagajn respondecojn al siaj membroj (kaj ni ankoraŭ ne komencis vendi ion grandan por rekuperi monon…)

– Ni komencis la politikon de ŝparemo en multaj kampoj de la administrado de TEJO, en la senco ke ni evitas grandajn elspezojn rilate estrarajn kunsidojn kaj vojaĝojn, interalie. Al mi tio helpas ke mi estas advokato de retaj kunsidoj, kiuj helpos nin eviti nenecesajn kostojn kiujn kaŭzas ĉeestaj kunsidoj. La ŝparemo tamen nepre ne inkluzivas maldungon de niaj oficistoj, kaj male, ni provas ĉe pluraj aliaj instancoj kaj organizoj, en kaj ekster la movado, subvencipeti specife por sekurigi la salajrojn por niaj oficistoj, kiuj mem multege helpas nin por la preparado de subvencipetoj por ĉi-jaraj projektoj kaj estonta administra subvencio komence de 2023.

– Krome, kelkaj el la elirontaj estraranoj, kiuj estas enplektitaj en la financa planado de TEJO, pretas en aliaj, malpli grandaj roloj aktive subteni la organizon en tiu kampo. Unu el niaj pluraj planoj estas okazigi donackampanjojn, kiuj eble okazos dum la UK aŭ/kaj dum la cetero de la jaro.

Kiuj estus viaj prioritatoj kiel prezidanto?

– Al mi vere gravas teni ekvilibron inter daŭrigo de la bonaj iniciatoj kiujn komencis la elironta estraro kaj novigoj kaj ŝanĝoj en TEJO en la venonta. Jen kelkaj el miaj prioritatoj:

1. Kiel prizorgi ŝpareman administradon de TEJO en tempo de financaj defioj, mi planas teni la klare gravan rolon de TEJO en transiraj aferoj kiel la vendo de la Centra Oficejo kaj la finpretigo de AKSO.

2. Vere gravas ke mi kaj miaj samestraranoj komprenu pli bone niajn rolojn. Iuj kandidatoj estas novuloj en la kerna aktivularo de TEJO kaj ili bezonos gvidadon. Estante mem neeŭropano mi sentas min “eksterulo” pri eŭropaj kaj eŭropuniaj aferoj kaj certe same sentas aliaj venontaj estraranoj, sed ni kune lernos kiel navigi tra tiu “labirinto” por bone gvidi TEJO-n.

3. Pro mia fono de Landa kaj Faka Agado nepre ne mankos inter miaj prioritatoj la pli aktiva kunlaboro kun sekcioj por plitutmondigi la agadon de TEJO en la tempo kiam la junulara movado restariĝas el la limigoj de la pandemio.

4. Fine de majo, mi kiel estrarano pri Edukado komencis kunlabori kun la prezidantoj de ILEI kaj UEA por difini pli konkretajn planojn pri triflanka kunlaboro pri edukado. Kiel prezidanto mi estos en la plej bona pozicio por komuniki kun ili rilate ĉion kio rilatas la tri grandajn organizojn. En la pasintaj jaroj ne vere estas tia “tripartia” kunlaboro inter TEJO, UEA, kaj ILEI, kaj mi ŝatus ŝanĝi tion.

5. Al mi vere gravas konstanta kapabligo. Se ni eĉ ene de niaj aktivulaj rondoj povus okazigi regule mallongajn kaj malpezajn trejnsesiojn rilate diversajn organizajn kompetentojn, tio estus vere bona kaj daŭripova por aktivuloj.

Nur unu el la naŭ kandidatoj por la estraro estas virino, kion vi farus por allogi pli da virinoj al gvidaj postenoj?

– Tio estas vere granda problemo kaj mi vere malĝojas pro la manko de virinaj kandidatoj. En la elironta estraro estas nur du virinoj, sed ili tre imprese faras sian laboron kaj mi bedaŭras, ke ili ne rekandidatiĝis.

– Metafore, jam estas tempo vere renovigi kaj replenigi la “basenon” da aktivuloj funkciigante fontojn, kiujn oni ofte preteratentas. Mi parolas ĝenerale, ne nur pri virinoj, sed kun emfazo al neviroj kaj ekstereŭropanoj. Kaj ni rigardas denove niajn landajn kaj fakajn sekcioj, kaj niajn individuajn membrojn same, kiel potencialajn fontojn. Mi havas duetapan planon, kies paŝoj povus okazi samtempe aŭ ne, por realigi tion:

1. Lingva kaj organiza edukado – menciinte tiun kunlaboron kun UEA kaj ILEI ni planas reprovi okazigi grandajn enkondukajn kursojn en naciaj lingvoj (kiel tio, kio okazis pri la hispana en 2020-2021), sed kun la eksplicita celo engaĝi la lernantojn en la movadon (ĉar antaŭe oni ne havis tian celon). Aliflanke, mi jam parolas kun la komisiono pri Aktivula Trejnado, ke ili okazigu retajn, pli fokusitajn trejnadojn, kiujn ĉeestas estraranoj de landaj kaj fakaj sekcioj kaj eventuale ankaŭ individuaj membroj por pli bone kompreni la laboron en la junulara movado. Bonas ankaŭ havi regulajn, retajn kunvenojn eĉ neformalajn pri la laboroj de virinoj ene de TEJO kaj siaj profesiaj vivoj, en kiuj ili havos liberan, sekuran spacon interŝanĝi bonajn praktikojn.

2. Varba agado – Ĉi tie klare rolas la Komisionoj pri Talento kaj Egaleco de TEJO, kiuj bedaŭrinde ne povis multe aktivi en tiu ĉi mandato. Mi esperas revivigi ilin en la venonta kaj taski al ili, ke ili kreu formularon, dissendotan al individuaj, asociaj kaj aligitaj membroj, en kiu ili povos klare elekti, en kiuj komisionoj aŭ interesgrupoj membri kaj aktivi. Ni krome jam planas dum la Junulara Movada Foiro (dum la IJK), kunorganizata de mi cetere, ke ĉiu komisiono kaj interesgrupo havu propran tablon por varbi homojn. Kaj en novembro ni planas okazigi Retoson, kiu pruvis esti fonto de novaj virinaj aktivuloj en 2021 kaj espereble denove estos. La fina celo estas havi pli da aktivuloj kaj inter ili, espereble, pli multe da virinoj.

Kiuj estas la plej grandaj fortoj kaj malfortoj de TEJO?

– La plej fortaj punktoj de TEJO:

1. ke ĝi sufiĉe rapide alkutimiĝis kaj adaptis sian agadon malgraŭ la pandemio (en la reglamentoj kaj praktike) kaj okazigis vere ekzemplajn agadojn, kiujn ne ĉiuj organizoj en tiel granda skalo povis realigi (ekz. Retoso, IJK 2020 & 2021), kiuj ankaŭ estis pli inkluzivaj

2. ke aperas novaj generacioj de aktivuloj kaj estas transdono de scioj (ekzemple, estis deko da novaj TEJO-trejnistoj danke al Trejnu Novajn Trejnistojn organizita de JEFO en junio)

3. ke ĝi lernigas homojn pri tre valoraj konceptoj de demokratio, tutmonda civitaneco, homaj rajtoj, ktp.

– La plej malfortaj punktoj de TEJO:

1. ke daŭre aperas la samaj vizaĝoj en kelkaj ŝlosilaj roloj kaj rondoj, kelkaj el kiuj baldaŭ eliros la TEJO-aĝon (aŭ eĉ jam eliris)

2. ke kelkaj ŝlosilaj funkciuloj ne konscias pri movadoj ekster Eŭropo kaj prifajfas ilin (eĉ ne klopodas pli multe scii pri tiuj movadoj)

Intervjuis Robert Nielsen

François Lo Jacomo kontraŭis la vendon de la domo en Nieuwe Binnenweg 176 kaj nun laŭ propono de la elekta komisiono kandidatiĝas por posteno en la estraro de UEA. Li volas plibonigi la komunikadon inter la estraro kaj membroj de UEA.

François Lo Jacomo estas franca matematikisto, komputisto kaj membro de la Akademio de Esperanto. Li naskiĝis en 1954, lernis Esperanton en 1971 kaj poste havis diversajn movadajn taskojn. Li estas unu el la du novaj kandidatoj por la estraro de UEA, kiun oni elektos dum la komitata kunsido en Montrealo en aŭgusto.

Laŭ la propono de la elekta komisiono, Duncan Charters restu prezidanto de la asocio dum plia trijara periodo. La estraron forlasos Huang Yinbao (Trezoro) kaj Orlando Raola. Kiel novaj estraranoj estas proponataj Aurora Bute kaj François Lo Jacomo.

Libera Folio sendis demandojn al ambaŭ novaj kandidatoj. Unue respondis François Lo Jacomo.

Libera Folio: Kial vi decidis kandidatiĝi?

François Lo Jacomo: – Ĉar mi opinias, ke en tiu posteno mi povos esti utila al la asocio, kaj tio krome helpos en la rilatoj de UEA kun Unesko, kiujn mi ĉiuokaze klopodas plivigligi. Sed la ideo, ke mi kandidatiĝu, venis komence de la elekto-komisiono mem.

Kion vi volus atingi en la estraro?

– Pli bonan komunikadon inter la estraro kaj la membraro kaj rekreskon de la nombro de membroj per plibonigo de la “interna etoso” kaj pli efika varbado. Mi havas la impreson, ke kelkaj aktivuloj sentas sin ne komprenataj kaj tio perdigas al la asocio laborfortojn, kiuj povus esti tre utilaj.

Kion vi opinias pri la atingoj de la estraro dum la finiĝanta mandat-periodo?

– Kelkaj estas laŭdindaj, ekzemple la virtualaj kongresoj. Kelkajn aliajn mi bedaŭras, ekzemple la decidon forvendi la Centran Oficejon. Sed mi pli interesiĝas pri la estonteco ol pri la pasinteco.

Kion vi volus ŝanĝi en UEA?

– Pli bone uzi ĉies laborfortojn. Tro da energio estas perdita en senutilaj disputoj, dum la prospero de la Asocio postulas pli efikan uzadon de tiu energio por nia komuna celo. Sed eĉ tiun ĉi komunan celon necesas precizigi.

Kion vi volus konservi en UEA?

– Mi persone estas konservema (ekzemple mi bedaŭras la malaperon de la Jarlibro de UEA), do krom la ŝanĝoj, por kiuj mi mem povos esti utila, mi ne deziros aliajn ŝanĝojn.

Vi menciis, ke vi interesiĝas pri la sorto de la Centra Oficejo. Kion vi opinias pri la decido vendi la konstruaĵon en Nieuwe Binnenweg 176 kaj fordoni la libroservon kaj la kongresan administradon? Kio laŭ vi okazu nun pri la oficejo?

– Mi mem vigle kontraŭis la decidon vendi la konstruaĵon: antaŭ dek du jaroj mi sukcesis savi Greziljonon de simila sorto kaj mi fieras pri tio ĉi. Mi estas malkvieta pri la malplenigo de la Centra Oficejo kaj la posta uzado de la mono, sed mi ne kontestas la faritan decidon. Kaj kiuj ajn estos la postaj decidoj de la Estraro, en kiu (pri tiu ĉi temo) mi verŝajne estos minoritato, mi pretos helpi, por ke la afero okazu plej glate, kaj mi pretos vojaĝi proprakoste al Roterdamo se tio montriĝos utila (aŭ al alia urbo se, ekzemple, UEA deziros aĉeti tie novan bienon).

Konstante mankas laborfortoj kun diversaj scioj kaj lertoj. Tion anoncas UEA, kiu nun serĉas plenumantojn por plej diversaj taskoj, de prizorgado de reteja enhavo ĝis protokolado de la komitataj kunsidoj. Volontuloj indiku siajn kompetentojn kaj informu, ĉu ili volas ricevi rekompencon aŭ pretas labori senpage.

Ĵus estis maldungita la multjara konstanta kongresa sekretario de UEA Clay Magalhães, kiu laboris kiel oficisto de la kongresa fako ekde 1999. Baldaŭ finos sian laboron ankaŭ la respondeculo de la Libroservo de UEA. La konstruaĵo de la Centra Oficejo en Nieuwe Binnenweg 176 en Roterdamo estas vendata.

La arkivo de UEA ĵus estis transprenita de la Aŭstria Nacia Biblioteko, sed ne klaras la sorto de la ĉefa parto de la biblioteko de UEA, ĉar Aŭstria Nacia Biblioteko transprenos nur librojn, kiujn ĝi ne jam posedas.

Samtempe kun la kompleta malmunto de la Centra Oficejo de UEA, la asocio nun anoncas, ke ĝi serĉas novajn laborantojn por plenumi plej diversajn taskojn. La interesiĝantoj indiku, ĉu ili deziras labori volontule, ĉu ili volas ricevi honorarion aŭ ekzemple senpagan membrecon, aŭ ĉu ili interesiĝas nur pri dungo.

Ne klaras, kiom UEA pretas pagi nek por kiuj taskoj ĝi serĉas pagatajn laborantojn. Ja klaras, ke la novaj laborantoj plenumu siajn taskojn distance.

En la listo de proponataj taskoj estas ekzemple korespondado kun membroj pri sekretariaj, financaj kaj aliaj temoj, kunlaboro pri sekretariaj laboroj, organizado de voĉdonado pri komitatanoj B, asistado pri UEA-kontoj kaj protokolado dum komitataj kunsidoj – taskoj, kiujn ĝis nun prizorgis dungitaj oficistoj de la asocio.

Ekzemple la organizado de la voĉdonado laŭ la ĝenerala regularo de UEA apartenas al la taskaro de la ĝenerala direktoro. UEA serĉas helpon ankaŭ pri aliaj kernaj taskoj kiel grafikaj laboroj, prizorgado de la reteja enhavo kaj kontaktado kun dumvivaj membroj.

Libera Folio kontaktis la estraron de UEA por demandi, kial la estraro ĝuste en la nuna momento serĉas novajn plenumantojn por tiom da taskoj, kiu kunordigos ilian laboron, kiom da mono UEA pretas elspezi por tiuj laboroj, kaj kiom el ili ĝis nun plenumis la oficistoj en la Centra Oficejo.

Ĝenerala direktoro Martin Schäffer ne respondis al Libera Folio, sed anstataŭe reagis en la komitata diskutejo, kie li skribis jene:

– Temas kaj pri novaj kampoj, kiuj ĝis nun ne trovis respondeculon kaj pri malŝarĝo de nunaj farantoj, do redistribuo de taskoj. La laboro povas esti farita hejme. Ĉe diversaj taskoj temus pri volontula laboro, sed kelkaj laborkampoj povas esti prizorgitaj kontraŭ pago, ĉar la financa situacio permesas al ni investi iomete.

Ĝenerala sekretario Aleks Kadar klarigis al Libera Folio, ke pri eventuala pago la kandidatoj interkonsentu kun la ĝenerala direktoro:

– Por ĉiuj el tiuj laboroj supozeble eblas peti pagon, laŭ la sperto kaj fakeco de kandidato.

Laŭ li, “plej multaj” el la taskoj, por kiuj oni nun serĉas plenumantojn, ne estis antaŭe prizorgataj de la Centra Oficejo. Li ne povis diri, kiom oni pagos al novaj salajrataj laborantoj:

– Certe dependos de la nombro de horoj, de la sperto kaj profilo de la kandidato.

Kiom UEA entute pretas elspezi por pagi la servojn de novaj laborantoj, Aleks Kadar ne pretas diri.

– Atendu la buĝeton 2023. Ĉar tio dependas de pluraj faktoroj.

La gazetara komuniko, en kiu UEA serĉas novajn laborantojn, aperis la 3-an de julio. Iom pli frue, la 13-an de junio, UEA dissendis alian komunikon, per kiu oni serĉis volontulojn por la Universala Kongreso en Montrealo. La kongreso komenciĝos la 6-an de aŭgusto, kaj oni petis la novajn volontulojn anonci sin ĝis la fino de junio.

Estas iom surprize, ke oni subite urĝe serĉas volontulojn nur kelkajn semajnojn antaŭ la komenciĝo de la kongreso, des pli ke oni eĉ ne proponas al la volontuloj aŭtomatan liberigon de la kongreskotizo: “Bv. noti, ke nia buĝeto estas tre limigita kaj ke ni bedaŭrinde ne povos pagi al volontuloj aŭ plene subvencii la partoprenon.”

La decido de UEA serĉi eksteroficejajn plenumantojn de plej diversaj taskoj same impresas improvizita. La tuta taskolisto aspektas relative hazarde kunmetita. Krome ŝajnas jure tre dubinde transdoni prizorgadon de membraj kaj financaj aferoj al volontuloj ekster la jurisdikcio de Nederlando, kie UEA havas sian sidejon, kaj al kies leĝaj kaj bankaj reguloj ĝi estas submetita.

Aldone, spite la aserton de Aleks Kadar, preskaŭ ĉiuj el la menciitaj taskoj fakte pli frue estis prizorgataj de la dungitoj en la Centra Oficejo. Se nun “konstante mankas laborfortoj kun diversaj scioj kaj lertoj”, kiel skribas UEA en sia komuniko, evidente la decido malmunti la Centran Oficejon ne estis bone pripensita.