Dum UEA malmuntas sian Centran Oficejon, apud Berlino Ralf Fröhlich starigas novan ejon por Esperanta aktivado. ”Por la identeco de nia komunumo ni bezonas ankaŭ fizikajn lokojn kie vivas esperantlingva laboretoso”, li diras al Libera Folio. Post kelkaj tagoj oni ludos komputilajn ludojn en la Esperanto-Stacio.

La Esperanto-Stacio en Halbe, kvindek kilometrojn sude de la centro de Berlino, estas konstruaĵo, de kiu la germania fervoj-kompanio volis liberiĝi. Ĝin en 2019 aĉetis la konata aktivulo Ralf Fröhlich, kaj de tiam ĝi estas renovigata.

Kiam la riparoj pretos, laŭplane post pliaj ses monatoj, en la domo estos kvar loĝejoj por kunlaborantoj, kvin ĉambroj kun propraj banĉambroj por gastoj, du ejoj por aranĝoj kaj kunabora spaco por oficeja laboro.

– La domo estas internacia renkontiĝejo por esperantistoj kaj samtempe regiona kultura centro. Ĝi ĵus estis nomumita kultura centro de la federacia ŝtato Brandenburgio kaj pro tio havos subtenon por regiona kulturlaboro dum almenaŭ tri jaroj, Ralf Fröhlich rakontas.

Dum la renovigado jam okazis diversaj aranĝoj, kaj post la jarŝanĝo en la komuna oficeja spaco laboros kaj aktivuloj de la Esperanto-Stacio kaj tiuj de aliaj kulturaj organizaĵoj. Ralf Fröhlich proponis lokon en la ejo ankaŭ al UEA kaj TEJO.

– Sed ŝajne la decidoj daŭras, li aldonas.

Kial laŭ vi en la nuna reta epoko, kiam eĉ UEA planas vendi sian Centran Oficejon, esperantistoj plu bezonas proprajn fizikajn ejojn?

– La retigo kaj ciferecigo de la mondo ankaŭ ŝanĝas la kondiĉojn por la esperanto-movado. Kompare al nia grandeco ni bonege uzas la eblecojn retajn kaj tion daŭre devas fortigi.

– Samtempe mi estas konvinkita ke por la identeco de nia komunumo ni bezonas ankaŭ fizikajn lokojn kie vivas esperantlingva laboretoso, kie eblas kuniĝi kaj kune labori kaj kie eblas krei kondiĉojn por retaj aktivaĵoj. La Esperanto-Stacio celas esti vigla loko kaj por kulturo, edukado, libertempado kaj kunlaboro.

La sekva aranĝo estos Ludo, laŭ la organizantoj la unua esperantista videoluda aranĝo. Ĝi okazos de la 29-a ĝis la 31-a de oktobro en Esperanto. En la posta semajnfino okazos la sama aranĝo germanlingve, por lokanoj.

– Ni havas multe da spaco kaj nun, kiam estas renovigitaj grandaj partoj de la domo, ni finfine povas uzi la spacon. Estas perfekte por videoludoj, ke ni havas tiujn grandegajn ĉambrojn por ludi, rakontas Ralf Fröhlich.

– Mi volas okazigi novspecan aranĝon, kiu vere montrus superrigardon de ludoj, de la unua ludo, Pong, ĝis la plej modernaj ludoj en Virtuala Realeco. Ralf zorgos pri ĉio rilate al la ejo kaj rilatoj kun organizoj kaj la loka registaro. Tanja Orme kaj mi zorgos pri starigo de la ludsistemoj kaj helpos al partoprenantoj kompreni kiel ludi ĉion, diras Chuck Smith.

Kiamaniere oni uzos Esperanton en la ludoj?

Chuck Smith: – Same kiel en tabulludaj renkontiĝoj de esperantistoj, oni ja ne ludas esperantistajn tabulludojn, ĉar tiaj apenaŭ ekzistas. Sed malkiel tabulludoj, multaj videoludoj ne havas grandan lingvoelementon kaj tial eblas bone ludi eĉ se oni ne komprenas la lingvon de la ludo. Ekzemple ni multe prezentos muzikludojn kaj ĝuste en tiaj ludoj eĉ se estas kantado, oni ja ne devas povi kompreni la tekston por bone ludi kaj ĝui la muzikon kaj ludojn.

Ĉu la partoprenantoj devas jam havi sperton pri komputilaj ludoj?

Chuck Smith: – Ni bonvenigas ĉiujn. Pri infanoj, indas, ke ili estu almenaŭ 13-jaraj por ludi VR-n, sed ekde 6 jaroj estas en ordo por kunludi preskaŭ ĉion alian. Alikaze, la ideo estas, ke ne gravas ĉu oni estas spertulo aŭ komencanto, ni helpos montri la plenan historion de videoludado diversmaniere. Tial ni ankaŭ havas multajn muzikludojn, ĉar komencantoj kutime pli rapide sukcesas ekludi kaj ĝui ilin…

– Krome, oni ne ĉiam sidos kiel oni povas imagi. Per VR, ni proponos muzikludon, Beat Saber, en kiu oni tranĉas blokojn per glavoj laŭ la muziko kune kun virtuala minigolfo kaj tabloteniso. Per Rock Band oni povas ludi drumon, kaj en Donkey Konga ĉiu ludanto frapas bongojn, kio povas esti tre intensa. Krom tio, oni povas ludi Stepmania, kiu estas tre sportuma ludo, en kiu oni ludas per la piedoj!

”Se la Esperanto-organizaĵoj deziras plu vivi kaj haltigi sian degeneron, ili devas realisme rigardi sin mem kaj lerni de la ekstera mondo anstataŭ senfine kaj senfrukte ĝin edifi”, skribis Stano Belov en lastatempa vidpunkta artikolo. Ni petis tri konatajn esperantistojn komenti la artikolon.

En La Ondo de Esperanto aperis vidpunkta artikolo de Stanislav Belov, en kiu li rakontas pri siaj spertoj de Esperanto-organizaĵoj, interalie UEA.

En pli frua artikolo al la vidpunktoj de Belov jam multvorte respondis Fernando Maia, vicprezidanto de UEA. Nun Libera Folio petis ankaŭ la prezidanton de TEJO kaj du aliajn konatajn esperantistojn komenti la temon.

Léon Kamenický, vicprezidanto de TEJO:

– Oni havas ofte tiun tendencon paroli pri TEJO (kaj UEA) kvazaŭ estus iu estaĵo kiu devas aŭtomate scii ekzakte kion fari en ĉiu momento kaj de si mem havi ideon pri la plej bona strategio, kiu ideale plaĉas al ĉiu esperantisto. La vero estas, ke TEJO-n reprezentas aro da junaj homoj kiuj ofte ne havas stabilan vivon, sed malgraŭ ĉiuj malfacilaĵoj kapablas liveri kaj esti parto de interesaj projektoj, ne nur en la esperanta movado sed ankaŭ ekster ĝi.

– Ekzemple en lastaj jaroj plifortiĝis rilatoj kun aliaj neregistaraj junularaj organizoj, danke al mirinda laboro de multaj aktivuloj. Mi persone taksas tre grava ke tiuj aktivuloj revenas al TEJO kun modernaj kaj ekster-movadaj ideoj.

– Por resti unu el la ŝlosilaj elementoj de Esperanta-vivo mi plene konsentas ke TEJO bezonas unue bone taksi sian nunan situacion. Ni devas kompreni kaj informi la publikon pri la vera stato de niaj landaj sekcioj kaj komisionoj kaj poste venos la dua fazo kiam ni planos kiel efike funkcii kun la rimedoj kiujn ni havas je nia dispono. Mi supozas ke ni identigos plurajn bone funkciantajn kampojn. Ĉe tiuj malfunkciantaj ni devus decidi ĉu ni entute bezonas investi energion por ili, aŭ ĉu ili ne plu aktualas en nuna epoko.

– Mi memkompreneble invitas ĉiujn partopreni en la ŝanĝoj kaj prezenti siajn ideojn, kiujn ni prenas tre serioze. Ni provas nuntempe pligrandigi nian stabon por ke la laboro de la organizo ne restu nur en ŝultroj de homoj kiuj laboras senpage en sia libera tempo.

Michela Lipari, estrarano de Itala Esperanto-Federacio, pli frue multjara estrarano de UEA:

– Mi bedaŭras pro la negativaj spertoj de s-ro Belov, sed mi ne estas tiel senespera. Kompreneble la utiligo de la retaj komunikiloj influas forte la vivon de la landaj asocioj, kiuj ne plu havas la rolon esti peranto inter propraj membroj kaj tiuj de aliaj landaj asocioj.

– La unuopaj esperantistoj povas amikiĝi, aĉeti librojn, vojaĝi, sen la perado de landaj asocioj, tio veras. Sed nur landaj asocioj povas ligi rilatojn kun la registaraj instancoj, kun la lernejoj, kun la eduka politiko, civila socio kaj tiel plu. Nur landaj asocioj povas stiri la movadon kiel tuton, decidi kiujn agadojn prioritati, kunordigi la laborfortojn cele al realigo de laborplano. Kaj des pli UEA havas tiun rolon internacie, mondskale, kunordigi la laborfortojn de unuopaj LA kiuj ofte alfrontas similajn problemojn kaj kunlaboro helpus ilin solvi.

– Kompreneble – sed tio ne estas problemo nur de la Esperanto-movado sed de ĉiuj asocioj – ofte unuopuloj ne sentas la bezonon asociiĝi por kontentigi siajn bezonojn. Kaj jen kial oni devas repripensi la rolon de landaj asocioj, kaj sekve de UEA, ke ili ne plu estu kunigo de membroj, sed io alia, ekzemple donanto de servoj, kontraŭ pago.

Wim Jansen, prezidanto de Nederlanda Esperanto-Junularo 1966–1971, estro de la katedro pri interlingvistiko kaj esperantologio ĉe la universitato de Amsterdamo 2002–2013, respondis al la kvin finaj tezoj de Stano Belov. La plenajn konkludojn de Stano Belov trovu en lia artikolo.

Unue, necesas agnoski, ke pasis la tempo kiam la Esperanto-organizaĵoj estis la ŝlosila elemento de la Esperanto-vivo.

– Tiun ĉi konkludon mi trovas tro absoluta. Tiel same kiel ĉe multaj aliaj manifestiĝoj de homa agado ĝenerale, iu formo de reala (pli ol virtuala, reta) organiziteco restos necesa ankaŭ inter esperantistoj, ankaŭ sur la nivelo de UEA.

Due, necesas forgesi pri pure esperantistaj projektoj, kiuj nur voras monon kaj tempon por morti senglore, kaj profiti eblecojn, kiujn donas projektoj destinitaj al ĝenerala publiko.

– Kvankam la aŭtoro ne donas ekzemplojn (kiujn aŭ kiajn pure esperantistajn projektojn li celas?), mi intuicie konsentas.

Trie, necesas konstati, ke plejparto de la Esperanto-organizaĵoj ekzistas nur surpapere aŭ en fantazioj de iliaj estraranoj.

– La kritiko de la aŭtoro trafas ne tiom la ekziston de fakaj rondoj aŭ asocioj, kiom la konduton de certaj reprezentantoj de certaj tiaj asocioj, kiun li prave kondamnas. Tamen, ĉu tiuj organizaĵoj ne rolas, aŭ devus roli, en la ellaborado kaj ĝisdatigado de fakaj terminaroj? Krome, la esperantologio restas fako ene de la ĝenerala lingvistiko por kiu mi rezervas gvidan rolon por esperantistaj verkistoj-esploristoj.

Kvare, necesas elekti unu vojon por organizaĵoj dezirantaj postvivi – flekseblan kaj neformalan, aŭ formalan kaj strikte reguligatan.

– Ankaŭ tiu ĉi kritiko koncernas ne tiom la ekziston de organizaĵoj, kiom ilian funkciadon, kiu efektive estas pruveble ne tre efika.

Kvine kaj laste, necesas akcepti eblecon kaj eble eĉ utilon de malapero de plejparto de la Esperanto-organizaĵoj.

– Mi malkonsentas kun la konkludo ke estus utile se la plejparto de la Esperanto-organizaĵoj malaperus, sed necesas ke tiuj organizaĵoj alproprigu al si la duan konkludon kaj, inspiritaj de la tria kaj kvara konkludoj, rekonsideru sian rolon en rapide ŝanĝiĝanta mondo. Se ili ne plenumos tiun kondiĉon, ili malaperos per si mem, sen bezono, esprimi la utilon de tio.

Antaŭ tri monatoj en Libera Folio aperis intervjuo de Montserrat Franquesa, la nova ĉefredaktoro de Kataluna Esperantisto. Nun atingis nin informo pri ŝia bedaŭrinda antaŭtempa forpaso en la aĝo de 55 jaroj. Ni publikigas komunikon de Kataluna Esperanto-Asocio.

Kun granda malĝojo, Kataluna Esperanto Asocio informas pri la forpaso, ĉi-lunde la 18-an de oktobro 2021, de Montserrat Franquesa i Gòdia. Elstara esperantisto, ŝi estis estrarano de KEA kaj ĉefredaktoro de la revuo Kataluna Esperantisto, la oficiala organo de la asocio.

Magistro pri klasika kaj ĝermana filologioj, kaj ankaŭ doktoro pri tradukado en la Aŭtonoma Universitato de Barcelono, Montserrat Franquesa estis fondinto de la Kataluna Societo de Novhelenistoj, kaj prezidanto de la Asocio de Instruistoj de la germana en Katalunio.

Ŝi ankaŭ estis rekdatoro de Visat, la cifereca revuo de kataluna PEN-klubo. Ŝi ĵus revigligis la revuon de Kataluna Esperanto-Asocio en ĝia sesa periodo, tasko kiun ŝi plenumis per la aperigo de la lasta numero, tre festata inter la kataluna kaj internacia esperantistaro.

Kataluna Esperanto-Asocio kaj Kataluna Esperanto-Junularo profunde bedaŭras ŝian perdon, kaj ni volas kondolenci ŝiajn familianojn kaj amikojn. Same ni kondolencas la internacian esperantistaron, el kiu ŝi estis parto.

(Komuniko de Kataluna Esperanto-Asocio)

Rilata artikolo:

• Kataluna Esperantisto promesas reaperi

La komitato de UEA en sia sabata kunsido decidis, ke la arkivo de la asocio estu transdonita al la Aŭstria nacia biblioteko en Vieno. La decidoj pri la sorto de la konstruaĵo en Nieuwe Binnenweg 176 en Roterdamo kaj de Biblioteko Hodler denove estis prokrastitaj. La buĝeto por la jaro 2022 estis akceptita sen diskuto.

Sabate la 16-an de oktobro la komitato de UEA jam la kvaran fojon kunvenis rete por diskuti la planojn de la estraro por la malmunto de la Centra Oficejo en Nieuwe Binnenweg 176 en Roterdamo. La kunsido estis eĉ pli kaosa ol kutime, interalie ĉar la komitato ricevis de la estraro neniajn skribajn informojn pri la aktuala stato de la afero rilate la sorton de la domo, nek konkretan proponon pri decidoj.

En la pasinta kunsido la komitato jam decidis, ke la libroservo kaj kongresa administrado de UEA estonte estu prizorgataj de la organizaĵo E@I en Slovakio. La sola efektiva decido farita en la nuna kunsido temis pri la transdono de la arkivoj de UEA al la Aŭstria nacia biblioteko en Vieno.

Estrarano Orlando Raola argumentis, ke la transdono nepras por savi la valorajn dokumentojn.

– Pro la apartaj cirkonstancoj ekonomiaj kaj fizikaj, en kiuj la asocio troviĝas ĉi-momente, ĝi vere ne plu povas respondece plu teni tiajn valoraĵojn. Ni volas certigi ilian ekziston por la estonteco, aliron por esploristoj, kaj ne malpli grave la ciferecigon, kiu vere disponigos ilin al multaj homoj.

Laŭ Orlando Raola ĝuste la biblioteko en Vieno havas la plej taŭgajn teknikajn kaj homajn rimedojn por certigi la pluvivon de la kolekto.

– Eĉ se estas tia sento, ke ni senigas nin je io, ni komprenu, ke estas pli alta celo ol konservado de la materialo en nia kelo. Pro tio mi vere instigas la komitatanojn fine akcepti, ke ni agas laŭ la intereso de la asocio, de la tuta esperantistaro, de la historio de la lingvo, de la kulturo de Esperanto, kaj ke oni ne plu uzu tiajn argumentojn, kiuj vere ne havas la larĝan perspektivon historian de tio, kion ni faras.

Li ricevis subtenon de Renato Corsetti:

– Mi volas subteni la proponon de la estraro, ke ĉio, kio povus iri al Vieno, iru al Vieno. La veraj malamikoj de Hodler kaj de nia historia heredaĵo, estas tiuj kiuj volas ke ĝi mortu en Roterdamo, anstataŭ esti publike alirebla en Vieno.

Osmo Buller havis alian opinion:

– Mi volas unue komenti la asertojn pri tio, ke la biblioteko kaj arkivo nun estas en kompleta malordo kaj ke la biblioteko estas en kelo, dum la Centra Oficejo eĉ ne havas kelon. La biblioteko situas en teretaĝo. Mi ne scias, ĉu Orlando entute vizitis la Centran Oficejon. La libroj kaj revuoj estas bone konservataj en metalaj ŝrankoj, kaj la arkivaj materialoj ne estas en malordo, ĉar Ziko bone inventariis ĉion jam antaŭ multaj jaroj. Sed ĉefe ĝenas min en ĉi tiu tuta diskuto, ke ni ne vere scias, por kio ni voĉdonos, ĉar ni ne havas antaŭ ni klaran dokumenton pri la kondiĉoj, laŭ kiuj okazus la transdono, kaj laŭ kiuj oni poste povus utiligi la materialojn, kiuj troviĝus en Vieno.

Buller argumentis, ke oni ne traktu la asocion kiel mortanton:

– Renato parolis ĉi tie pri morto en Roterdamo. Do oni jam konsideras UEA mortanta, aŭ baldaŭ mortonta, kaj nun temas nur pri tio kiu prizorgu la postlasaĵon, ĉar ni mem kiel mortintoj ne plu povus prizorgi ĝin. Laŭ mi UEA ne estus mortanta sen tiuj decidoj, kiujn oni nun estas farantaj, kaj bedaŭrinde jam parte faris. Mi nepre volas konservi kaj kreskigi la prestiĝon de UEA kiel io, pri kio la esperantistoj estas fieraj.

Laŭ Orlando Raola Osmo Buller vivas en la pasinteco:

– Ni jam plurfoje aŭdis la gurdadon de argumentoj fare de komitatano Buller, kiu simple ne alĝustiĝas al la nuna realo. Ni ĉiuj komprenas, ke estis iam oficejo kun deko da laboristoj kaj ĉiutaga funkciado kaj ke ĝi estis la fiero de la movado. Sed tio estas pasinta historio, kaj kion oni devas kompreni estas, ke dum jaroj tiu situacio ne plu estas eltenebla. Ke la biblioteko estas en ia konsultebla formo ĉi-momente estas absoluta mensogo. Mi ne nur vizitis, sed volontulis tie du monatojn, kaj estis surprizita, ke ĝi ne havas katalogon, nur paperajn slipetojn kun la havaĵo de la tiel nomata biblioteko. Mi bedaŭras, ke homoj ankoraŭ volas resti ankritaj en tiu pasinteco de la asocio kaj ne komprenas ke la trajno foriris de la stacio kaj ke ni devas agi respondece kaj ame al nia kulturo kaj havaĵo, kaj ne en tiu sentimentala maniero.

Post plia babilado oni fine formulis proponon pri decido, kaj voĉdonis pri ĝi. Per 35 voĉoj por, 6 voĉoj kontraŭ kaj 3 sindetenoj, la komitato decidis, ke “UEA kontraktu kun la Aŭstria nacia biblioteko la transdonon de la asocia arĥivo kun interkonsentita prokrasto en la livero de dokumentoj”, sen pliaj detaloj.

Poste oni transiris al la demando pri la domo en Nieuwe Binnenweg. Prezidanto Duncan Charters rakontis, ke oni faris tri studojn pri la stato kaj valoro de la domo. La komitato tamen ricevis neniajn skribajn informojn pri tiuj studoj antaŭ la kunsido. Anstataŭe ĝenerala direktoro Martin Schäffer buŝe resumis ilin por la komitato jam dum la kunsido.

– Ni ricevis unu oferton pri la domo. Kiel Duncan menciis, estas informo de energi-konsilisto, kiu opinias, ke por havi energinivelon C, oni minimume devus elspezi 120 000 eŭrojn. Aldoniĝus pliaj kostoj, se ni volus ludoni la domon.

Laŭ la kalkuloj resume prezentitaj de Martin Schäffer, la suma kosto de necesaj investoj por povi ludoni la domon povus atingi 400 000 eŭrojn. Se oni poste ludonus la tutan domon, la enspezo povus esti 20 000 eŭroj jare. Tial laŭ li estas pli bone vendi la domon ol konservi ĝin kiel propraĵon de UEA.

– Se oni vendus, oni povus investi tiun kapitalon kaj havi pluson de 40 000 eŭroj, duoblon de tio, kion ni ricevos, se ni ludonos. Tio estas konservativa takso, gajno de 4–6 procentoj eblas en multaj partoj de Eŭropo, kaj investo en loĝnemoveblaĵo en Nederlando povus doni 3,5 procentojn… El administra vidpunkto ni daŭrigu esplorojn pri vendo, ĉar laŭ mia opinio ĉio alia estos iom tro riska por la asocio.

La ciferoj mirigis iujn komitatanojn, kaj Agnes Geelen el Belgio eĉ petis Martin Schäffer malkaŝi, kie oni povas atingi tian gajnon por investita mono. Cetere la nuna kapitalo de UEA tute ne donas kompareblan gajnon – laŭ la bilanco pli ol du milionoj da eŭroj simple kuŝas en bankaj kontoj, kie ili donas nenian profiton.

UEA pli frue ricevis oferton de 1 075 000 eŭroj por la domo ĉe Nieuwe Binnenweg 176, kaj laŭ la estraro esploroj montras, ke tio estas prezo favora al UEA.

– La homo kiu faris la proponon, volus havi respondon sufiĉe baldaŭ. Oni parolis eĉ pri marto 2022, sed mi ne kredas ke ni povos ĝis tiam decidi, diris Martin Schäffer.

Li petis, ke la komitato nun rajtigu lin elspezi monon por pliaj esplorlaboroj pri la alternativa kosto de renovigo por ludono de la konstruaĵo.

– Ni bezonas nur iun decidon, ĉu ni investu monon en esplorlaboroj kun arkitekto kaj simile, aŭ se la komitato venos al la konkludo ke oni jam nun volas vendi, ni serĉu makleriston por ricevi la plej bonan rezulton.

Komitatano Ahmad Reza Mamduhi subtenis la vendon de la domo:

– Per tiu mono, kiun ni gajnas, ni eniru en la virtualan mondon, kun bona retejo kiu donas virtualajn eblojn al niaj membroj. Ni povus enspezi multe eĉ eksteresperantuje. Ni migru al virtuala mondo kaj havu malgrandan konstruaĵon por juraj aferoj, por niaj serviloj kaj tiel plu.

Osmo Buller aliflanke proponis, ke la komitato nun nenion decidu, sed ke Martin Schäffer sendu siajn klarigojn al la komitato en skriba formo, por ke oni povu trankvile konsideri la aferon. Post pliaj senrilataj babiloj la komitato konkludis, ke Schäffer laŭeble tuj sendu skriban raporton, kaj ajnaj decidoj pri la domo estu faritaj nur post tio.

La demando pri la sorto de la biblioteko Hodler tute ne estis tuŝita dum la kunsido, eĉ se prezidanto Duncan Charters konstatis, ke se oni vendos la domon en Nieuwe Binnenweg 176, la biblioteko ĉiuokaze ne plu povos situi tie.

La buĝeto por la jaro 2022 estis akceptita preskaŭ sen diskuto, kun 29 voĉoj por, 1 kontraŭ kaj 8 sindetenoj. La buĝeto estas farita sen konsidero pri la nun okazantaj ŝanĝoj en la Centra Oficejo, kaj antaŭvidas deficiton de iom pli ol 49 000 eŭroj. Por eventualaj kostoj de la “transiro” oni rajtigis uzon de mono el rezervoj.

TEJO atingis gravan sukceson en siaj rilatoj kun internaciaj organizaĵoj. La junulara sekcio de UEA nun havas specialan konsultan statuson kun Unuiĝintaj Nacioj, kio permesas al ĝi  propranome interveni en diskutoj kaj fari proponojn en diversaj UN-organoj.

UEA ricevis aŭtomate konsultajn rilatojn kun UN jam en 1954, rezulte de la similaj rilatoj atingitaj kun Unesko. Tamen, UEA tiam apenaŭ atentis pri tiu statuso en siaj eldonaĵoj, krom fojaj mencioj en estraraj jarraportoj.

Tiurilate okazis ŝanĝo en 1985, kiam la rilatoj kun UN estis promociitaj el la plej suba kategorio C al A. Tiun statuson de ”veraj” konsultaj rilatoj povis ricevi neregistaraj organizaĵoj pro propraj meritoj anstataŭ aŭtomate pro ligo kun iu speciala UN-organizaĵo.

Fine de la 1990-aj jaroj okazis organizaj ŝanĝoj ĉe UN, kaj la statuso de UEA estis ŝanĝita al tiel nomata “listigita neregistara organizaĵo”. Tiam UEA preparis ampleksan dokumentaron pri sia agado ĉe UN por atingi la novan “specialan konsultan statuson”. Tio sukcese okazis en 1998.

Nun similan statuson ekhavis ankaŭ TEJO. Ni petis la respondecan estraranon Valentin Ceretto Bergerat rakonti, kiel oni laboris por atingi tion.

Libera Folio: Kiel TEJO laboris por atingi tiun sukceson?

– La afero fakte komenciĝis ankaŭ kelkaj jaroj, sekve de la statusa memstarecigo de TEJO en 2017. Nia tiama oficistoj pri Eksteraj Rilatoj Quentin Weber-Seban komencis la laboron, apogite de pluraj aktivuloj, kun gravaj kontribuoj de interalie Francesco Maurelli. La akredita proceso estas longa kaj estis poste sekvita de Spyros Papadatos, nia nuntempa oficisto pri eksteraj rilatoj.

– Multaj ĝisnunaj agadoj de TEJO kontribuis al la sukcesa kandidatiĝo, kiel flankaj eventoj organizitaj paralele de forumoj, la alparoladoj. La kandidatiĝo fakte estis dokumento kiu interalie listigas la agadojn kiujn TEJO faris ĉe UN. Tiu longdaŭra aktivado de TEJO jam en la UN-sfero delonge okazas dank’al UEA. Tiu havas fame longdaŭran historion kun UN. La asocio ekhavis konsultajn rilatojn kun Unesko en 1954.

– TEJO, kiel junulara sekcio de UEA, ne havis ĝis 2017 la juran personecon por memstara reprezentado kaj povis agi nur pere de UEA, kio ne estis problemo en si mem, konsiderante ke UEA plene kunlaboremas pri tio. Tiel plurfoje okazis ke TEJO-membroj estis inkluditaj en UEA-delegitaroj. Unu el la plej famaj ekzemploj estas la alparolo de Rakoen Maertens, nia ĉefreprezentanto ĉe UN kaj Unesko, en la Ĝenerala Konferenco de Unesko en novembro 2017. En aprilo 2019, Rakoen sammaniere alparolos okaze de la Junulara Forumo de EKOSOK.

Kion la nova statuso signifas en la praktiko?

– Unue, tio signifos ke ekde nun TEJO rajtas je reprezentantoj, delegitaroj kaj kontribuoj al komunaj pozicioj dum UN-eventoj, apartaj de tiuj de UEA. Nia statuso kiel oficiala partnero de UN ankaŭ faciligos nian kunlaboradon kun landaj delegitaroj kaj diplomatoj.

– TEJO ankaŭ povos rekte rilati kun UN-instancoj sen UEA-perado, ekzemple pri ĝuste delegitaroj aŭ pri partopreno en UN-eventoj, kio iusence malpezigos la laboron de UEA.

– Ĉefe, tio signifos ke Esperanto kaj Esperantujo estos reprezentitaj de plia organizo ene de la UN-sistemo, kio plividebligos niajn lingvon, komunumon kaj lingvorajtajn temojn. Tamen tio ne signifas apartigon de UEA, ĉar ja gravas prezenti unuecan bildon de nia movado al la ekstera publiko.

Kiel TEJO praktike utiligos la sukceson?

– Unue, ni planas plifortigi nian teamon en la kernaj UN-urboj (Vieno, Ĝenevo, Novjorko) kaj trejni novajn homojn. Ni tiel daŭrigos nian ĉeeston en la kutimaj UN-eventoj, kiel la EKOSOK Junulara Forumo, ĉu persone aŭ rete.

– La agado de TEJO tiuterene estas konsciigi pri la graveco de lingvaj rajtoj kaj prezenti Esperanton kiel solvon al internacia komunikado. Tion ni ekzemple faris dum la antaŭa estrara mandato, kiam ni dufoje organizis retajn eventojn okaze de du retaj UN-forumoj partnere kun UEA.

– En tiu ĉi jaro, ni substrekis la gravecon de lingvaj rajtoj en pandemia situacio, helpe de la interveno de pluraj esploristoj pri la temo. Nia plua strategio estas starigi Lingvan Aliancon por faciligi kunlaboradon en lingvo-rilataj temoj inter la NRO-oj aktivaj ĉe UN.

– Intertempe, ni gvatas baldaŭajn (retajn) eventojn kaj uzas la tempon por varbi kaj trejni novajn aktivulojn al nia Komisiono pri Eksteraj Rilatoj (KER), kiu zorgas pri la rilatoj inter TEJO kaj aliaj organizoj. Pri tio UEA-aktivuloj aktive helpis nin kaj mi intencas daŭrigi la kunlaboradon inter la reprezentantoj de ambaŭ organizoj.

– Mi ŝatus finfine gratuli kaj danki la longjaran laboradon de niaj aktivuloj kaj oficistoj por plenumi tiun atingon, pri kio mi persone apenaŭ kontribuis per mia ĝisnuna mallonga aktivado en TEJO!

Eventuala decido pri vendo de la domo en Nieuwe Binnenweg 176 devas esti aprobita de la membraro en ĝenerala voĉdonado. Tian formalan proponon faris komitatano Dietrich Weidmann. La propono ricevis subtenon de pluraj aliaj komitatanoj, kaj sekve devos esti formale traktita ene de la komitato.

La komitata kunsido, dum kiu oni decidos pri la sorto de la domo kaj la arkivoj de UEA, okazos sabate la 16-an de oktobro. Laŭ la tagordo publikigita en la komitata listo de UEA, la unua horo de la kunsido estos fermita al la publiko. Ne klaras kial tiu parto de la kunsido okazos sekrete, nek kiu decidis pri la sekretigo.

La estraro proponas ke la domo estu vendita kaj la arkivoj de la asocio transdonitaj al la Aŭstria nacia biblioteko en Vieno. Jam pli frue la komitato decidis, ke la libroservon kaj kongresan administradon de UEA estonte prizorgu la organizaĵo E@I en Slovakio.

Ne ĉiuj komitatanoj kontentas pri la plano vendi la propraĵon de la asocio. Laŭ komitatano François Lo Jacomo, la estraro ne donas al la komitato sufiĉajn informojn por vere decidi.

– Interalie mi ne aŭdis sufiĉajn respondojn al la demandoj de Osmo Buller aŭ de Michela Lipari, pri la transira periodo ni nenion scias kaj finfine, ni ne precize scias, kion ni aprobas krom la fakton, ke ne estas alternativo, li skribas en la komitata listo.

Responde al tio, komitatano Dietrich Weidmann proponis, ke eventuala vendo ne okazu sen rekta aprobo de la membraro:

– Mi ĝis nun ne enmiksiĝis en la diskuton. Sed mi pensas, ke sen absoluta mizero ni ne devas vendi nian centran oficejon, eĉ tiam ne, se ni ne plu mem utiligos ĝin. Nemoveblaĵo en landoj kiel Nederlando aŭ Svislando estas fakte la plej bona kaj plej sekura maniero investi kapitalon kaj mi certas, ke oni, en kazo, ke oni urĝe bezonus monon, povus ankaŭ ricevi hipotekon je tre favora kondiĉo al nia nemoveblaĵo. Se tamen la komitato kaj estraro decidus vendi nian nemoveblaĵon, tiam mi fakte postulas, ke tia decido estu submetita al voĉdono de nia membraro.

La propono de Dietrich Weidmann tuj ricevis formalan subtenon de pluraj komitatanoj (Ruben Sanchez, Osmo Buller kaj François Lo Jacomo) kaj sekve oni devos ĝin formale pritrakti en la kunsido.

– Ade daŭras plialtiĝo de domprezoj en Roterdamo. La eliro de la ekonomio el la pandemia krizo nur akcelos ĝin, ĉar la urbo estas ŝlosile grava por la ekonomio de la lando, argumentis Buller.

Kontraŭis la proponon Michael Boris Mandirola:

– Mi komprenas la dubojn de multaj, sed mi memorigas ke nia asocio havas organon kiu ĝuste kompetentas fari analizojn kaj esplorojn pri tiaj kompleksaj temoj kaj mi emas ilin fidi.

– Do, mi demandas al la pledantoj de nevendado, ĉu vi estus persone pretaj respondeci pri tio? Ĉu vi pretus esplori pri la necesaj laboroj, serĉi firmaojn, peti proponojn, kompari ilin kaj asigni la laborojn, zorgi pri la konkreta efektivigeblo de la laboroj, kaj tiel plu? Mi dubas cetere ke multo el tio fareblus sen surloka ĉeesto. Sen solvo pri tiu punkto, mi taksus nevendadon tre problema elekto.