Monthly Archives: August 2019
Amikumu interesas ĉefe esperantistojn
Antaŭ du jaroj estis lanĉita la poŝtelefona servo Amikumu, kiu ebligas al parolantoj de Esperanto, sed ankaŭ al parolantoj de aliaj lingvoj, trovi proksimajn samligvanojn. Esperantistaj komencantoj estas daŭre la plej granda grupo de aliĝintoj, pli ol 6.700. Entute estas preskaŭ 12.000 parolantoj de Esperanto kaj preskaŭ 14.000 parolantoj de la angla inter la aliĝintoj. La parolantoj de la angla supozeble grandparte estas esperantistoj.
En aŭgusto 2017, la aplikaĵo Amikumu publikiĝis al ĉiuj (post ses monatoj, dum kiuj nur esperantistoj povis uzi ĝin). La aplikaĵo celis helpi homojn trovi proksimajn homojn kiuj ankaŭ parolas la saman lingvon. Por diskuti la nunan staton de la projekto, mi demandis Chuck Smith, la ĉefa teknika oficisto de Amikumu.
Libera Folio: Amikumu lanĉiĝis antaŭ du jaroj, kiel la aplikaĵo nun statas?
Chuck Smith: – Homoj daŭre uzas ĝin kaj renkontas esperantistojn per ĝi.
Kiom da homoj aliĝis al Amikumu? Kiom da ili aktive uzas ĝin?
– Pli ol 18.000 homoj aliĝis al Amikumu. Pli ol 3.000 ankoraŭ aktive (monate) uzas ĝin, pli ol ni atendis!
Ĉu vi povas doni iujn statistikojn pri la uzantaro? Ekzemple laŭ aĝo, lando, lingvo aŭ simile?
– Jen bildo de statistiko laŭ naskiĝjaro. Ni havas nur proksimajn GPS-lokojn por homoj, do ni nur malofte kalkulas la uzantaron laŭ landoj. Kiam ni laste kalkulis tion en 2018, la plej loĝataj landoj de Amikumanoj estis Usono, Brazilo, Germanio, Francio kaj poste Ĉinio.
Kiom el la uzantoj estas neesperantistoj kaj ĉu vi provas allogi parolantojn de iuj specifaj lingvoj?
– Eblas vidi lingvan statistikon publike en la retejo de Amikumu. Tie eblas vidi tamen, ke Esperanto estas la dua plej populara lingvo en Amikumu post la angla. Ni provis alparoli alilingvajn komunumojn, sed verdire ne havis multe da sukceso tiurilate. Ne estas tiom granda deziro kontakti samlingvanojn de aliaj lingvoj simple.
Ĉu vi opinias ke la aplikaĵo sukcesis plenumi siajn celojn?

– Ĝi certe plenumis siajn celojn por esperantistoj. Daŭre kie ajn oni estas, oni povas trovi kaj kontakti esperantistojn proksime. Krome, eblas montri al homoj, kiuj skeptikas pri Esperanto, ke jen ĉi tiuj parolas Esperanton!
UEA en 2017 anoncis, ke ĝi investis 10.000 eŭrojn en Amikumu. Ĉu estis pliaj financaj kontribuoj de UEA? Ĉu UEA estonte povos rericevi la investitan monon, aŭ eĉ profiti el la investo?
– Ne estis pliaj financaj kontribuoj de UEA. Ni esperas, ke ili rericevos sian investon kaj ni laboras pri tio.
Kiuj estis la plej grandaj defioj por Amikumu?
– La plej granda defio estas trovi aliajn komunumojn, kiuj ankaŭ bezonas apon kiel Amikumu.
Kiaj estas la estontaj planoj por Amikumu?
– Ni nun konsideras uzi la sistemon de Amikumu speciale por partoprenantoj kaj organizantoj de eventoj. Ni kutime vidas, ke la plej granda utilo de Amikumu estas ĝuste dum eventoj, do indas profiti de tio.
Intervjuo: Robert Nielsen
LA MIKRA YUNINETO
|

LA MULIERO QUA VENIS DE ALTRA LOKO
2019-W33 – Discoperta archeologic in Chechia
Le jornal Antiquity ha publicate un articulo in jovedi re reliquias de un guerrero del 10me seculo, excavate in Chechia sub le Castello de Praga in le anno 1928. Il habeva un longe disputa, esque iste ossatura era viking (como assereva le propaganda nazista) o local slave (como assereva nationalistas chec e etiam le propaganda sovietic). Secundo le nove articulo, le viro era de un identitate mixte, proque e objectos viking e objectos slave es trovate juxta su reliquias. (CZ)
KURT KLUSMEIER, LA LASTA DEFENSERO DI BRESLAU
Lacrimas in le rivo
2019-W32 – Profanation in Indonesia
Indonesianos ha essite choccate per un comportamento disrespectuose de touristas in le Beji-templo in le Foreste de Simias juxta Ubud in Bali, Indonesia del est. La un tourista chec Zdeněk Slouka ha sparse aqua bendicte al podice de su amatrice Sabina Doležalová e illes ha publicate le video in le internet. Postquam iste video habeva devente viral, illes debeva participar un ritual a purificar le templo hinduista a expiar su peccato e a evitar esser expulse ex le insula. (ID)
GLORIA DE THURN E TAXIS – VIVO ROMANAL
2019-W30 – Nóvo minístro prīmo in Gránde Británnia et Hibérnia Septentriōnāle
ÁUDĪ PRÆLĒCTIŌNE SÓNITO (accéntu Bohēmico)
Theresa May, minístra prīmo dē Gránde Británnia et Hibérnia Septentriōnāle, cónveni cum Súo Mājestāte Rēgīna Elizábeth Dúo prō abdicātiōne officiāle. Boris Johnson es commendāto ab May ut súo successōre. Johnson es posteā petīto ab rēgīna, ut nóvo gubernāculo es fōrmāto ab íllo. Et May et Johnson es sócios dē factiōne, que vol cōnservātiōne dē ōrdines antīquo, sed ínter ílla et íllo es querélla dē dēcessiōne dē Gránde Británnia et Hibérnia Septentriōnāle ex Ūniōne Eurōpæo. (GB)
2019-W28 – Eksiĝo en Usono
La usona ministro de laboro Alexander Acosta anoncis la eksiĝon de sia ofico pro kreskanta publika kritiko, pri ke li en la jaro 2008 helpis la eksan financiston Jeffrey Epstein por akiri interkonsenton pri kulpo kaj puno, post kiam Epstein estis arestita kaj akuzita pri seksa kontrabandado de neplenaĝuloj. Sed ĵuse oni trovis novajn viktimojn kaj pruvojn kontraŭ Epstein. Acosta estis anstataŭigita per intertempa ministro Patrick Pizzella ekde la 19a de julio. (US)
Texteto da Antonio Machado (6)
Texteto da Antonio Machado (5)
Pecunia e tempore
Nos ia move!
Aora oji ia move a un casa nova, en la vici de elefen.
Lo va continua reporta sur la novas de la mundo ala.
Sua article la plu resente apare aora sempre en la paje xef de la loca nova.
Ance arcivida e esplorable ala es tota nosa 2456 articles pasada, de 31 desembre 2013 asta 13 agosto 2019.
On trova drogas efetosa contra ebola
Siensistes dise ce la maladia de la virus ebola va deveni cisa “prevenable e tratable”. Esperimentas con du drogas ia mostra un taso notable aumentada de survive.
On ia proba cuatro drogas a pasientes en la Republica Democrata de Congo, do on sufri un aveni major de la virus.
Lo pare ce plu ca 90% de persones infetada pote survive si los reseta temprana la drogas la plu efetosa.
Aora, la drogas va es usada per trata tota pasientes con la maladia en RD Congo.
La Instituida Nasional SUA de Alerjia e Maladias Infetante (NIAID), cual ia cosponsori la probas, ia descrive la resultas como “novas multe bon” per la batalia contra ebola.
La drogas labora par ataca la virus con anticorpos, neutrinte sua afeta a selulas umana.
Diseda par Dr Anthony Fauci, dirijor de NIAID, los es “la drogas prima cual, en un studia siensal solida, ia mostra clar un diminui sinifiosa de mori” per pasientes de ebola.
Per developa esta drogas, on ia usa anticorpos recolieda de survivores de la maladia, cual ia mata plu ca 1800 persones en RD Congo en la anio pasada.
Du otra tratas posible ia es abandonada cuando on ia trova ce los es min efetosa.
Joop Kiefte: La Fina Venko jam estas ĉi tie
En vidpunkta artikolo verkita por Libera Folio la nova prezidanto de TEJO, Joop Kiefte, asertas ke ni jam atingis la Finan Venkon. La defioj kiuj ”unuavide aspektas kiel la disfalo de la Esperanto-mondo” laŭ li estas kreskodoloroj pro la adaptiĝo de la esperantistaj organizaĵoj al novaj realaĵoj.

Kvankam la Esperanta mondo estas sufiĉe eta por esti longe for de inundego da nedezirata atento, post mia elektiĝo por prezidanteco de TEJO mi jam estas en kontakto kun multaj homoj, kiuj ĉiuj havas siajn proprajn ideojn pri TEJO kaj Esperanto. Mi ŝatas vortigi kelkajn el la komprenoj el tio ĉi tie, por ke ni havu pli sencan ĝeneralan dialogon pri tio kion ni faras.
Unue, TEJO estas kompleksa organizo, kaj miskomprenoj pri kio ĝi estas, kiel ĝi funkcias kaj kion oni atendu de ĝi estas abundaj. Mi devas konfesi ke ankaŭ por mi longe daŭris por taŭge kompreni ĉion. Sed kerna, grava punkto estas ke ĝi konsistas el kaj reprezentas junajn Esperantistojn, ne nepre (aŭ nepre ne?) nur por promocii Esperanton kaj alporti la finan venkon.
Por mi TEJO jam longe estas grava parto de la kara Esperanta tutmonda familio al kiu mi apartenas. Mi iam priskribis tion tiel, ke eĉ mian plej grandan malamikon en la Esperanto-mondo mi prezentus al eksteruloj kiel mia kara amiko. Parte simple ĉar prezenti kiel familiano al multaj aspektus stulte, sed ankaŭ ĉar mi scias ke neinterkonsento ne venas el malamo kaj malico, sed simple el la sama pasio kiu antaŭenpuŝas min mem.
Due, kion ni volas atingi per kaj pri Esperanto memstare estas tute ne klara kaj vastiĝanta afero. Esperanto dum la tempo akiris tiom da idealoj kaj kulturoj de ĝiaj parolantoj, kaj forlasis post si multajn malnovajn miskomprenojn pri niaj reciprokaj kulturoj.
La mondo vere estas jam multe pli eta, kaj mia generacio de Esperantistoj komencis per hazarda malofta interreta kontakto ĝis la nuntempa ĉiutaga komunikado kun multaj karaj amikoj, pli karaj ol ajna samurba kaj samlanda neesperanta amiko.
La defioj kiuj unuavide aspektas kiel la disfalo de la Esperanto-mondo miavide estas precipe la kreskodoloroj por bone enkorpigi ĉi tiun novan realecon en la vejnojn de niaj organizoj kiuj fondiĝis en tempo kiam fizika realeco kaj ĉeesto estis la sola vera realo, dum nun ĝi iĝas pli pezo ol helpo.
Niaj idealoj jam ne estas la samaj. Niaj sukcesoj ne kongruas kun la malnovaj idealoj. Sed mi sentas nun survoje de la IJK en Slovakio hejmen en Nederlando, kie venontjare okazos IJK en Someren ke pli ol “simpla” fina venko kiu okazus per ia ajn konvinkado provi nian magiaĵon, ni sukcesis ion multe pli bonan.
Ni kreis modelon de pli bona mondo. Ekzemplo por la mondo kiun oni povas referenci por konsciigi homojn ke alia mondo ne nur eblas sed jam ekzistas kaj kreskas, ĝis fine plene forpuŝi ĉion kio ne sukcesas adaptiĝi al la spirito de nia tempo. Spirito en kiu Esperanto havas gravan gvidan rolon pro la simpla kialo ke ni amas unu la alian kiel familio en tempo kiam ĉiuj malamas unu la alian pro la plej hazardaj opinio-diferencoj.
Ni jam atingis finan venkon. Nia rolo nun nur restas kultivi tiun nian kulturon de interkompreniĝo kaj amikeco internacia en tia nivelo ke pli kaj pli da homoj envie aliĝas.
Joop Kiefte, prezidanto de TEJO
Artikoloj en la rubriko “Vidpunkto” reprezentas nur la opinion de la verkinto kaj ne de la tuta redakcio de Libera Folio. La redakcio daŭre bonvenigas artikolojn por la rubriko “Vidpunkto” pri ajnaj temoj rilataj al la Esperanto-movado.
Comprension
Un camiseta de Versace crea coleria en Xina
La marca lusosa Versace ia demanda per pardona car un imaje sur un de sua camisas T ia pare implica ce Hongkong e Macau es teritorios autonom.
Pos critica ferose par redes sosial en Xina, Versace ia dise ce lo ia era, e ia sesa vende la vestes.
La camisetas, de cual on ia distribui imajes en redes sosial, ia presenta duples de site e pais, como Milano–Italia e London–Rena Unida. Los ia inclui ance Hongkong–Hongkong e Macau–Macau.
Xina deveni sempre plu sever en controla como companias stranjer descrive Hongkong, cual es un parte de Xina ma con grado spesial, ofrente plu autonomia a sua popla ca on trova sur la tera xef.
Macau es un rejion manejal spesial de Xina.
En un posta a Weibo, la marca de moda italian ia dise ce lo ia sese vende la camisetas a 24 julio, e ia destrui los.
“Nos demanda per pardona per la disputa. Nos ama Xina e respeta la domina de la stato teritorial de Xina,” un tradui ia dise.
La dirijor artal de la compania, Donatella Versace, ia publici un regrete simil.
“Nunca me ia desira desrespeta la domina nasional de Xina, e per esta razona me desira solisita personal un pardona per tal nonesatia e per cualce angusa cual lo ia causa cisa,” el ia dise en sua conta de Instagram.
La situa ia fa ance ce Yang Mi, un ator popular en Xina e la ambasador de Versace en la pais, sutrae sua lias a la marca.
“La unia e domina teritorial de Xina es santa e nonviolable a tota tempos,” un declara de sua studio ia dise.
La eticeta #YangMiStopsWorkingWithVersace (“#YangMiSesaLaboraConVersace“) ia ave 860 milion regardas en Weibo a esta matina.
Versace es la compania stranjer la plu resente cual ia fronti un reata par consumores en Xina pos no segue la reclamas teritorial de la pais.
La situa ia deveni plu asentuada par menses de protestas prodemocratial en Hongkong.
En la anio pasada, Gap, compania esuan, ia demanda per pardona pos vende camisas T cual ia mostra “un mapa noncoreta” de Xina. La desinia ia mostra sola la tera xef e no la otra teritorios reclamada par Xina, como Taiuan.
Beijing judi ce Taiuan, cual governa se, es un provinse renegada.
Alga otra companias, incluinte Marriott e Delta Airlines, ia publici demandas per pardona simil en 2018, cuando informas en sua pajerias de rede ia pare contradise la reclamas teritorial de Xina.