En Japan, Imperor Akihito prepara renunsia la trono, deveninte la monarca japanes prima ci fa tal en plu ca 200 anios. Rituos privata ia comensa ja en la Palasio Imperal en Tocio.
La om de 85 anios ia reseta la permete legal dede Japan renunsia pos dise ce el senti noncapas de fa sua rol par causa de sua eda e sania malinte. Sua fio, Prinse Naruhito, va asende a la Trono de Crisantemo, comensante un epoca nova.
La imperor ave no potia political, ma funsiona como un simbol nasional. La rena de Akihito ia es notable per sua interatas con persones sufrinte de maladia e desastre, cual ia cari el a multe en la popla.
On previde ce la rituo xef va aveni en la palasio a la ora 17 local, continuante per sirca des minutos. Plu ca 330 atendores va es presente.
La rituo va fini con la parla final de Akihito como imperor, an si, tecnical, el va es ancora la impede Japanror asta medianote. A la matina de martedi, Naruhito va erita la Tesoros Imperal en sua rituo prima como imperor. El va deveni la imperor 126 de la pais.
Naruhito, ci ave aora 59 anios, ia es educada en Oxford, England e ia deveni la prinse erital a la eda de 28 anios. El ia sposi en 1993, e sua sola enfante, Prinsesa Aiko, ia nase en 2001. La lege japanes proibi femes de erita la trono, donce Aiko no es la eritor de sua padre.
La Semana Oro, un festa nasional, es estendeda en esta anio a des dias, plu longa ca a cualce ves pasada, per onora la asende de la imperor nova.
On regarda la renunsia como un aveni cuasi joiosa, contrastada con la troni de Akihito a 30 anios ante aora, cuando la pais ia lamenta la mori de sua padre. A esta ves, persones va vacanse, visita sinemas, o resta en casa per regarda la rituos.
Multe ia dise ce los va senti la asentia de la imperor jubilante, ci va ave aora la titulo Joko, con la sinifia “imperor grande”.
La sistem de imperores en Japan es la monarcia erital la plu vea de mundo. Lejendas dise ce lo ia comensa sirca 600 aec. En pasada, on ia regarda la imperores como dios, ma Hirohito, padre de Akihito, ia renunsia publica sua divinia a la fini de la Gera Mundal Du, como un parte de la sede de la pais.
Pos la gera, Akihito ia aida repara la dana a la reputa de Japan. Imperores presedente no ia interata comun con la popla, ma Akihito ia redefini la rol e ia deveni conoseda per sua compatia.
En 1991, a du anios pos sua troni, Akihito e sua sposa ia rompe la condui normal e ia ajena per parla a persones afetada par un eruta volcanal en Nagasaki. Un plu difere agu de la pasada ia es sua interatas con sufrores de maladias cronica como leprosia, ci ia es marjinida en Japan.
In martedio, glisantio de fango in mino de jado in Hpakant, Kachine Stato, nordale Birmanio, causate per colapsantio de proxime laco, ocisin tri minatoros e lasin plus cuam cuincuedeca humanos mancantes (probablem etiam mortintes). Minantio de jado in Birmanio san longem plagate per alegantios re coruptantio. So alegan, cuod profitos fluxan a armates grupos e politicales elitos sine sar taxates e adjutan alimentar conflictantio longem durante in nordo de paiso.
La planataj tranĉoj en la Centra Oficejo okazos por la bono de la asocio. Tion diris la prezidanto de UEA dum la malferma tago en la Centra Oficejo. Laŭ Mark Fettes la epoko ŝanĝiĝis, la membraro aĝiĝas kaj malkreskas, kaj UEA ne plu povas permesi al si tian oficejon kian ĝi havis antaŭe. Laŭ ĝenerala direktoro Martin Schäffer la asocion sen la tranĉoj post kelkaj jaroj minacus kompleta bankroto.
Mark Fettes parolas dum la Malferma tago. Foto: UEA.
La 20-an de aprilo en la Centra Oficejo de UEA en Roterdamo okazis la 50-a malferma tago kun multaj el la ordinaraj programeroj, ekzemple prezento de novaj libroj. Ĉeestis kelkaj el la oficistoj kaj estraranoj de UEA, kiuj lige kun la malferma tago havis sian regulan kunsidon.
Inter la prelegantoj estis ankaŭ la prezidanto de UEA, Mark Fettes. Li parolis pri “la signifo de Esperanto kaj UEA en la nuntempa mondo” sur sufiĉe teoria nivelo sen multa rilato al la efektiva nuna stato de la asocio, kvankam li ja menciis, ke la “diversaj investoj en plibonigo de niaj retaj rimedoj” ĝis nun ne rezultis en la delonge promesita nova retejo, kiu interalie devis faciligi la administrajn laborojn en la Centra Oficejo.
– Sed la laboro daŭras, kaj ankoraŭ poste en ĉi tiu venonta semajno mi havos kunsidon ĉi tie en la oficejo por priparoli la nunan fazon de tiu evoluigo, li aldonis.
Fine de sia prelego Mark Fettes resumis siajn atingojn dum du oficperiodoj, dirante ke li “provis iom puŝi” la asocion al “adaptiĝo al la defioj de daŭripova evoluigo”, kaj invitis la membrojn “fari nian kulturon ankoraŭ pli riĉa, ankoraŭ pli vojmontra por mondo kiu urĝe serĉas respondojn al la defioj de daŭripovo”.
Pri la daŭripovo de la asocio mem kaj pri la anoncitaj drastaj tranĉoj en la laborforto en la Centra Oficejo li nenion diris en sia parolado. Tamen demandoj de ĉeestantoj tre rapide gvidis la postan diskuton en tiu direkto.
Unue la temon levis István Ertl, kiu scivolis, ĉu la estraro de UEA ne timas per la tranĉoj en la oficejo lanĉi diablan cirklon de ŝrumpado, kiu jam ne estos haltigebla. Mark Fettes esence klarigis, ke la necesajn laborojn en la Centra Oficejo oni prizorgos kun la helpo de pliaj volontuloj kaj per la delonge promesata modernigo de la administra sistemo:
– Mi vere pensas ke ni denove troviĝas en tiu situacio, kie ni devas prioritatigi la kunlaboron de volontuloj kaj la gvidadon de volontuloj pli ol ni faris historie. Tiu transiro al pli konscia, konstanta uzado de volontuloj komenciĝis jam kun Veronika Poór, la antaŭulo de Martin [kiel ĝenerala direktoro]. Tiam sub ŝia gvido mi iniciatis la volontulan domon, por povi loĝigi pli da volontuloj ĉi tie en Roterdamo.
Al la propono solvi la baldaŭan problemon de mankantaj laborfortoj per pli vasta uzado de volontuloj de Eŭropa Volontula Servo eksa volontulo en la publiko replikis, ke laŭ la regularo fakte ne estas permesite transdoni al volontuloj taskojn, kiuj antaŭe estis farataj de pagataj laborantoj. Pri tio Mark Fettes ŝajne konsentis:
– Jes, jes, kompreneble la celo estas daŭre fari la kernajn administrajn laborojn profesie. Sed estas amaso da aferoj, kiuj ne estas vere strikte oficistaj taskoj, sed kiuj estas farindaj taskoj, kaj por tio volontuloj estas nemalhaveblaj.
En la publiko troviĝis ankaŭ la iama oficisto Nikola Rašić, kiu ne trovis la proponatan solvon konvinka:
– Tio sonas kiel bela teorio, sed ĝis nun tio kion vi diris estis malsukcesa. La periodo de Veronika Poór estis fakte katastrofo, ankaŭ la uzo de volontuloj estis… Mi povus doni multajn konkretajn ekzemplojn, sed ne gravas. Vi investis en domon, kiu nun estas pli malpli neuzata.
Rašić opiniis la financajn problemojn de UEA parte kaŭzitaj ĝuste de tio, ke la nun eliranta estraro elspezis multe da mono en projektoj kiuj neniam alportis la deziratan rezulton, interalie en la novan administran sistemon, kiu daŭre ne ekzistas.
– La Strategia Programo 90-procente estas neplenumita, amaso da mono forĵetita, kaj nun oni volas maldungi la oficistojn aŭ signife redukti ilian laboron.
Aldone la kontraktoj proponataj al la oficistoj laŭ Rašić ne estas akcepteblaj laŭ la nederlanda leĝo, interalie la rekompenco laŭ li devus esti klare pli alta.
Al la kritikoj respondis ĝenerala direktoro Martin Schäffer, laŭ kiu la proponataj kontraktoj ja sekvas la nederlandajn normojn. Li insiste kaj emocie aldonis, ke oni analizis la situacion rilate la servojn, kaj ĉio funkcios ankaŭ post la tranĉoj en la Centra Oficejo:
– Mi nun deklaras al vi, ke ni ne eniros iun diablan cirklon. Do, tio estas respondo al la demando de István. Se ni faros nenion, tio estos garantio al bankroto. Tiam ĉiuj homoj, kiuj ĉi tie laboras, perdos la laboron, kaj oni ne plu povos pagi transirmonon al la homoj.
La ĝeneralan direktoron subtenis prezidanto Mark Fettes:
– Ni ĉion faras surbaze de la nederlanda leĝaro, evidente, kaj krome kun kompreno pri la situacio de niaj homoj. Unu el la laboristoj jam propravole subskribis la kontrakton kiun ni proponis. /…/ Du trionoj el la kuranta buĝeto de UEA, preskaŭ 280 000 eŭroj, iras por vivteni la Centran Oficejon, nur al la salajro. Kaj nia deficito estas la duono de tiu sumo. En tiu situacio ni ne havas alian elekton ol provi ŝpari en salajroj. /…/ Homoj pagas siajn kotizojn al ni kaj donacas ne por vivteni la Centran Oficejon, sed por vivteni la asocion.
Laŭ Fettes la epoko ŝanĝiĝis, la membraro aĝiĝas kaj malkreskas, kaj tial UEA ne plu povas permesi al si tian oficejon kian ĝi havis antaŭe.
Martin Schäffer konsentis kaj avertis, ke se oni ne faras la necesajn ŝparojn nun, tiam post ses, sep aŭ ok jaroj la tuta asocio venos al la fino:
– Vere estis la plej terura tago de mia tuta vivo, kiam mi venis ĉi tien kaj devis klarigi al kelkaj homoj kio okazos, kaj kion mi devos fari. Sed mi faras tion por la bono de la asocio.
La individuaj membroj de UEA baldaŭ elektos kvin novajn komitatanojn C inter ok kandidatoj. Osmo Buller estas la tria el la kandidatoj, kiuj respondis al la demandoj de Libera Folio. Li trovas erara la decidon pri la malpliigo de la laborfortoj en la CO. Laŭ li oni devus teni la komitaton informita kaj aktivigi ĝin, kaj por solvi la nunajn problemojn necesas regajni la fidon al la gvidantoj.
Libera Folio: Kial vi decidis kandidati?
Osmo Buller: – Mi dediĉis al UEA tiel longan parton de mia profesia vivo, nome 26 jarojn, ke mi ne povas esti indiferenta pri ĝia sorto. Kvankam nun mia ĉefa aktivaĵo estas agado kiel prezidanto de la urba parlamento de mia hejmloko, restas al mi tamen sufiĉe da tempo por aktivi kiel komitatano.
Kio laŭ vi bone funkcias en UEA? Kaj kio malbone? Kion vi volas ŝanĝi kaj kiel?
– La libroservo, kontosistemo kaj UK baze funkcias kontentige, same kiel la agado ĉe UN kaj Unesko, kaj parte la regiona agado. Plej malkontenta mi estas de longe pri la revuo Esperanto, kiu estas tro amatora enhave kaj grafike. La revuo plu havas estontecon ankaŭ papere, sed necesas evoluigi ĝin tiel, ke la papera kaj reta versioj kompletigu unu la alian. Kiel direktoro mi klopodis komprenigi estrarojn pri la neceso de bona revuo, sed oni ne dividis mian filozofion, elektante unu malsukcesan redaktoron post alia. Se eblus realigi ŝanĝon ĉi-rilate, tio por mi estus plenumiĝo de revo, ĉar la degenero de la revuo estas unu el la ĉefaj kaŭzoj de la membrofalo. Leginda revuo estos ankaŭ unu el la ŝlosiloj por turni tiun evoluon al kresko.
Kion vi opinias pri la decido draste malpliigi la laborfortojn en la Centra Oficejo?
– Tio estis erara kaj tragika decido, kiu kondukos al plua ŝrumpado de la Asocio ne nur rilate la membraron. Ĝia subita anonco kaj ĝia prezentado al la oficistoj en formo de ukazo atestas pri malrespekto al bazaj rajtoj de dungitoj. Sana entreprena demokratio postulus antaŭan traktadon kun la stabo pri la situacio, sed eĉ la financa komisiono de UEA ne estis konsultita.
Ĉu tiaj gravaj demandoj ne devus esti unue diskutitaj en la komitato, kiu estas la supera organo de la asocio? Kiel eblus aktivigi la komitaton?
– Kompreneble necesus diskuto en la komitato, ĉar temas pri gravaj konsekvencoj por la estonteco de UEA. La estraro ne havis rajtigon de la komitato por sia ago, ĉar la ĉi-jara buĝeto ne antaŭvidis ĝin. La tuta afero devis esti lasita por la baldaŭ ekoficonta nova komitato, kiu sola havu la rajton decidi pri ebla redukto de la laborforto lige kun la decido pri la buĝeto por 2020. Se la situacio vere estus alarma, la komitato povus rajtigi ian redukton eĉ ĉi-jare, sed la estraro ne havis rajton al tiel radikala decido jam antaŭ la UK.
– Por aktivigi la komitaton necesas antaŭe diskutigi ĝin anstataŭ sciigi al ĝi jam faritajn decidojn kiel neŝanĝeblajn faktojn. Tio validas ne nur pri la CO-afero sed pri ĉiuj iom signifaj demandoj. Entute la komitato devus esti pli bone informata pri la agado de la estraro, sed malgraŭ oftaj postuloj tio apenaŭ okazis.
Kion vi ĝenerale opinias pri laboro de la elirantaj estraro kaj prezidanto?
– Mi estas malkontenta. Sufiĉus mencii la fiaskon de la Strategia Plano el 2013. Multa tamtamo akompanis ĝin, sed ĝi estis rapide forgesita kaj duonan jaron poste la oficiala organo jam komencis reklami privatajn strategiojn de la nova redaktoro. La lanĉon de nova retejo de UEA oni promesas okazi baldaŭ jam de jaroj. Sinsekvaj malsukcesaj personaraj elektoj nur pliakrigis problemojn, precipe koncerne la revuon kaj la Centran Oficejon – male al la entuziasmo, kun kiu la prezidanto ĉiufoje prezentis ilin.
Kiel vi volus solvi la financajn problemojn de la asocio?
– Ne ekzistas unu mirakla maniero sed necesas periodo de multaj jaroj por laŭgrade malgrandigi la deficiton. Tiel oni faris ankaŭ en la 90-aj jaroj, kiam de grandaj deficitoj oni progresis al ekvilibro. Oni aparte gardis la funkcipovon de la Centra Oficejo, vidante en la stabo ne simple elspezon sed bazon ankaŭ por generi rimedojn en diversaj kampoj kiel membro-, anonc- kaj donacvarbado, vendokampanjoj, investoplanado, ktp. Ĉar la CO bone funkciis kaj ĉar la gvidantoj de UEA, tiel en la estraro kiel en la oficejo, vekis fidon kaj aprezon ĉe membroj, tio elvokis ĝeneralan donacemon, kiu regule kulminis en grandaj heredaĵoj. La defio estas regajni ĝuste tiun fidon.
Kiel oni povus logi pli da membroj al UEA?
– Necesas la samo kiel ĉe financoj: regajni la fidon al la gvidantoj. Necesas certigi bone funkciantan Centran Oficejon, ĉar ĝi estas la vera fortikaĵo de UEA, pri kiu la membroj iam povis fieri. Necesas renovigi la tutan fasadon de UEA kaj tio ne limiĝas al pli bona revuo kaj moderna retejo. Temas ankaŭ pri la maniero, en kiu UEA parolas. Ĉiu esperantisto rajtas atendi de la ĉefaj reprezentantoj de la plej facila lingvo de la mondo, ke en ĉiuj publikaĵoj de UEA oni legas aŭ aŭdas bonan Esperanton, senrigarde ĉu temas pri komento de estrarano en retforumo aŭ pri artikolo en la revuo aŭ parolado en UK. Kiam UEA parolas kiel asocio, ĝi esprimu sin per simpla kaj klara lingvaĵo anstataŭ burokata, pompa aŭ foje eĉ infaneca stilo kiel tro ofte ekz. en Gazetaraj Komunikoj. La rekonstruado de la prestiĝo kaj sekve allogo de la Asocio komenciĝas ĉe tute elementaj aferoj.
Libera Folio aperigas la respondojn de la kandidatoj sen lingvaj aŭ enhavaj redaktoj. La respondoj estas publikigataj en tiu ordo, en kiu ili atingas la redakcion.
L’ ex-prezidantulo Sudanana transferesis de aresteso domicilal a karcero sekurigegata en jovdio. On ne savis, ube il esas, depos la stato-stroko da militistaro kontre ilu en la komenco di aprilo, pos protesti kontre kresko di kusti dil vivo. Il esis prezidantulo Sudanana depos la yaro milenonacenteokadekenon. Ilua diteno volesas dal Korto Kriminal Internaciona depos la yaro duamilenon pro krimini milital en Darfur, west-Sudan, ube esas forta movado por separo de Sudan. (SD)
Li Marine Thailandesi Reyal projecte remover un dom, quel secun su opinion ha esset constructet íllegalmen in un distantie de decidu mi(l)lies fro li coste thailandesi por propagar un creation de habitationes sur li mare éxter li territoriums pretendet de states. Un a(c)cusation ha esset presentat, quel – in li casu de un condamnation – vell posser a(p)portar un punition per un morte pro un menacie por li soveranitá de un state e un erosion del índependentie de un state. (TH)
<phoneme alphabet=”ipa” ph=”li maˈrine tailanˈdezi reˈjal proˈd͡ʒekte remoˈver un ˈdom”/>, <phoneme alphabet=”ipa” ph=”kwel seˈkun su opiˈnjon ha esˈset konstrukˈtet ˌilleˈgalmen in un disˈtant͡sje de deˈt͡sidu ˈmilljes fro li ˈkoste tailanˈdezi por propaˈgar un kreaˈt͡sjon de habitaˈt͡sjones sur li ˈmare ˈekster li terriˈtorjums pretenˈdet de ˈstates”/>. <phoneme alphabet=”ipa” ph=”un akkuzaˈt͡sjon ha esˈset prezenˈtat”/>, <phoneme alphabet=”ipa” ph=”kwel”/> – <phoneme alphabet=”ipa” ph=”in li ˈkazu de un kondamnaˈt͡sjon”/> – <phoneme alphabet=”ipa” ph=”vell posˈser apporˈtar un puniˈt͡sjon per un ˈmorte pro un meˈnat͡sje por li soveraniˈta de un ˈstate e un eroˈzjon del ˌindepenˈdent͡sje de un ˈstate”/>.
La individuaj membroj de UEA baldaŭ elektos kvin novajn komitatanojn C inter ok kandidatoj. Didier Janot estas la dua el la kandidatoj, kiuj respondis al la demandoj de Libera Folio. Laŭ li la decido pri tranĉoj en la Centra Oficejo estis farita pro la instigo de la komitato ekvilibrigi la buĝeton. Tamen laŭ li necesus pli da komunikado kaj aktiveco flanke de la komitato.
Didier Janot
Libera Folio: Kial vi decidis kandidati?
Didier Janot: – Mi deziras agadi por ke UEA denove estu la lokomotivo de la Esperanto-movado kaj la renkontiĝejo de la Esperanto-lernantoj/parolantoj/aktivuloj. Ĉar la komitato estas la supera gvidorgano de UEA, mi opinias ke en ĝi devus esti pli da homoj agantaj kiel reprezentantoj de la membroj nunaj kaj estontaj. Pro tio mi estas kandidato al la komitato sed ne al la estraro.
Kio laŭ vi bone funkcias en UEA? Kaj kio malbone? Kion vi volas ŝanĝi kaj kiel?
– La forto de UEA estas la membroj, la Esperantistoj. Ĉiuj deziras fari ion por Esperanto, por la movado. Ĉar homoj estas diversaj, ili havas malsamajn ideojn pri la maniero agadi, kion fari, kiel fari. Necesas ke ĉiu havu sian lokon en la asocio, ke ĉiu povu agadi laŭ sia emo, kapablo, disponeblo… ke ĉiu povu kontribui je la vivo kaj funkciado de UEA. La rimedoj de UEA estas la homoj, kaj kiel individuaj membroj kaj kiel landaj/lokaj membroj. Por tio, helpus ke en la komitato estus pli bona ekvilibro inter la reprezentantoj de la asocioj kaj de la membroj kiel individuoj, do ke estus pli da komitatanoj B, ke pli da komitatoj kontribuu al la dialogo kun la membroj, kun la amikoj de Esperanto, kun Esperantistoj.
– Ekde nelonge ekis bonaj projektoj ekzemple: reta Esperanto-revuo, programo amikoj de Esperanto, forumo por la Esperanto-komunumo (bedaŭrinde ne ankoraŭ preta), nova kotizo-sistemo kun pli favoraj kondiĉoj por junuloj kaj por homoj loĝantaj en “malriĉaj landoj”. Tiaj projektoj montras la vojon, sed ne sufiĉe rapide progresas. Necesas kunlaborejo, kiel la centra reto de TEJO, aŭ komuna sistemo kun TEJO, por ke ĉiu povu kompreni kio okazas, kiel eblas helpi.
– Necesas pli bona komunikado inter la membroj kaj la gvidantaro (komitato kaj estraro). Komunikado estas plurdirekta interŝanĝo ne nur informado de la gvidantaro al la membroj. La estraranoj kaj la komitatanoj ĉiam pensu ke UEA konsistas el homoj, el membroj.
Kion vi opinias pri decido draste malpliigi la laborfortojn en la Centra Oficejo?
– De sufiĉe longa tempo, la administra laboro en la CO ne sufiĉe adaptiĝis al la reta epoko kaj novaj manieroj labori. Nuntempe UEA havas pli da dungitoj ol ĝi kapablas pagi. Ĉar nenio vere ŝanĝiĝis en ĝusta tempo, nun ĉio urĝas. Adaptiĝi en urĝaj cirkonstancoj kondukas al krizo. Ni devas provi pensi kaj agi racie, ne tro emocie. Mi ne estas fakulo pri administrado kaj komprenas la sentojn de multaj fronte al tiu krizo.
Ĉu tiaj gravaj demandoj ne devus esti unue diskutitaj en la komitato, kiu estas la supera organo de la asocio? Kiel eblus aktivigi la komitaton?
– Mi komprenis ke la komitato petegis fortan agon de la estraro por rapide malalti la malprofiton, ke la estraro agis laŭ tiu petego. Ŝajne okazis miskompreno, eble pro manko de komunikado kaj de kunlabora dialogo je pluraj niveloj.
– Ekde kelkaj jaroj mi sekvas la laboron de la komitato kaj per la yahoo-listo komitato-de-uea kaj ĉeestante komitat-kunsidojn. Mi havas la impreson ke mankas komunikado. Mankas komunikado inter la estraro kaj la komitato, mankas komunikado ene de la komitato kiu devus esti pli aktiva dum la tuta jaro, mankas komunikado inter la komitato kaj la membroj nunaj kaj estontaj.
– Dum la jaro la komitato devus regule interesiĝi pri la laboro de la estraro por kontroli ĝin, por klarigi kaj precizigi la decidojn kaj por helpi ĝin kaze de problemoj. Necesas evolui al pli kunlaboraj metodoj inter estraranoj, komitatanoj, membroj, amikoj, asocioj kaj partneroj. Ni faciligu kunlaboron kadre de neformalaj laborgrupoj por ne perdi tempon en burokrataĵoj.
Kion vi ĝenerale opinias pri laboro de la elirantaj estraro kaj prezidanto?
– Estas malfacile taksi laboron de ofichavantoj se antaŭe oni ne klare priskribis farotan laborplanon. Post enpostenigo de nova prezidanto oni multe atendas, multe esperas… kaj poste konstatas ke miraklo ne okazis. Por ke tia situacio ne plu okazu necesas ne nur elekti elstarajn prezidanton kaj estraranojn, sed ankaŭ kaj ĉefe necesas ke la komitato difinu klaran laborplanon kun precizaj taskoj kaj regule ricevas/petas raporton, por kontroli, helpi kaj trovi solvojn kiam problemoj okazas.
Kiel vi volus solvi la financajn problemoj de la asocio?
– Por solvi la financajn problemojn necesas kaj kreskigi la enspezojn interalie kreskigante la membro-nombron, instigi al donacoj, serĉi kaj gajni subvencioj – sed tio ĉi estas longtempa laboro, kaj ne venos rapida rezulto je tiu flanko – kaj malkreskigi la enspezojn ĉefe la salajrajn elspezojn kiuj estas tro altaj por nia asocio; certe tio estas home malfacila kaj postulas reorganizadon de la administra laboro por ne damaĝi la gravajn servojn.
– Necesas ankaŭ bone taksi la servojn kaj agadojn laŭ la rezultoj, kostoj, kaj manieroj realigi ilin.
Kiel oni povus logi pli da membroj al UEA?
– UEA estas ne nur la plej granda asocio de la Esperanto-movado, sed devus ankaŭ esti la kerno de la movado, kerno kiu ĝi ne plu vere estas ekde dudeko da jaroj, ekde kiam eblas aktivi en la movado per aliaj manieroj interalie retaj. Jen la vojo antaŭ ni: ke UEA denove estu la lokomotivo de la movado, ne nur por varbi pli da membroj (kio tamen gravas), sed ĉefe por kreskigi la tutan movadon, tiel ni logos pli da membroj kaj subtenantoj.
– En asocio gravas la membroj ne la strukturoj; agadas homoj ne strukturoj. Membroj estu la kerno de UEA, de la movado. Ideoj, agemo ekas de aktivuloj kiel ekzemple lastatempe Eventa Servo. Gravas montri al aktivuloj ke UEA povas helpi ilin agadi. Por logi pli da membroj, pli da aktivuloj… oni ne provu venigi ilin al ni: UEA iru al ili, al Esperanto-lernantoj/parolantoj/aktivuloj, ili estas la movado!
Libera Folio aperigas la respondojn de la kandidatoj sen lingvaj aŭ enhavaj redaktoj. La respondoj estas publikigataj en tiu ordo, en kiu ili atingas la redakcion.
La individuaj membroj de UEA baldaŭ elektos kvin novajn komitatanojn C inter ok kandidatoj. Emilio Cid estas la unua el la kandidatoj, kiu respondis al la demandoj de Libera Folio. Laŭ li UEA devus malpli okupiĝi pri servoj kaj pli pri informado al ekstera publiko. La planataj tranĉoj en la Centra Oficejo laŭ li estas nepraj por savi la asocion.
Libera Folio: Kial vi decidis kandidati?
Emilio Cid: – Mi estas estrarano de UEA pri informado kaj ankoraŭ estas multo por fari tiurilate. Espereble mi sukcesos elektiĝi kiel komitatano B kaj se sukcese mi kandidatiĝos denove al estrarano pri informado.
Kio laŭ vi bone funkcias en UEA? Kaj kio malbone? Kion vi volas ŝanĝi kaj kiel?
– Laŭ nia statuto, la unua celo de UEA estas: “disvastigi la uzadon de la Internacia Lingvo Esperanto”, sed la asocio neniam plenumis tiun taskon kontentige. Ĉiam estis prioritato al nia interna komunumo, al la servoj por la membroj. Sed la alveno de interreto draste ŝanĝis la funkciadon de ĉiuj asocioj. Hodiaŭ la homoj ne plu dependas de la asocio por pluraj aferoj kaj tio kaŭzis falon en la nombro de nia membraro. Konsekvence kun malmultaj membroj ekestas financa deficito kaj tiel la asocio ne plu kapablas taŭge servi la membrojn. Kial la homoj aliĝu al UEA ? Miaopinie ni devas labori prioritate por informado al la ekstera publiko. Tiel la homoj volos aliĝi al UEA por helpi ĝin disvastigi la ideon pri neŭtrala lingvo al la mondo, ne por ricevi servojn.
Kion vi opinias pri decido draste malpliigi la laborfortojn en la Centra Oficejo?
– La asocio havas jam de pluraj jaroj grandan deficiton, kiu emas kreski ĉiujare. La salajroj en la CO reprezentas la plej grandan parton de la elspezoj de UEA, do por plenumi la decidon de la Komitato draste redukti tiun deficiton, ni devis proponi al la oficistoj redukton de laborhoroj.
Ĉu tiaj gravaj demandoj ne devus esti unue diskutitaj en la komitato, kiu estas la supera organo de la asocio? Kiel eblus aktivigi la komitaton?
– La Komitato decidis pri la buĝeto kaj decidis en Lisbono por drasta malpliigo de la deficito. Estas devo de la Estraro kaj de la ĜD obei tiun decidon de la Komitato. Post pluraj monatoj de diskutoj kaj analizoj, la Estraro kaj la ĜD konkludis, ke la sola maniero haltigi la kreskon de la deficito kaj plenumi la mision ricevintan de la Komitato estus redukti la elspezojn pro la oficistoj.
– La Komitato funkcias danke al la partopreno de malmultaj sindonemaj kaj aktivaj komitatanoj, dum la plejmulto restas silente. Estus bone, se la Landaj Asocioj kontrolus la partoprenemon de la komitatanoj A por ke ili pli aktive reprezentus la interesojn de la koncernaj landoj. Mi subtenas ankaŭ la duobligon de la nombro de komitatanoj B por ke la membroj estu pli juste reprezentataj.
Kion vi ĝenerale opinias pri laboro de la elirantaj estraro kaj prezidanto?
– Tiu Estraro estas tre dinamika. Ni faras voĉajn kunsidojn ĉiun duan semajnon kaj la interŝanĝo de ĉiutagaj retmesaĝoj estas tre granda. Krom tiuj tut-estraraj kunsidoj kaj komunikoj, estas pluraj aliaj pri specifaj temoj kun la partopreno de la prezidanto, ĜD kaj kelkaj estraranoj.
– Kiel menciite, hodiaŭ la homoj ne plu dependas de la asocio por pluraj aferoj kaj tio kaŭzis falon en la nombro de nia membraro. Sed aliflanke la interreta epoko portis al ni multajn aliajn eblecojn, kiujn tiu Estraro komencis esplori. Ekzemple estas nun pli ol 800 mil lernantoj de Esperanto en Duolingo kaj UEA trovis rimedon por ebligi la kontakton kun ili.
– Asocio, kiu ne adaptiĝos al la moderna reta epoko, simple mortos.Nia prezidanto havas bonan vizion pri tiu necesa adaptiĝo kaj elektiĝis estraranoj, kiuj kundividas tiun vizion. UEA estas granda kaj tradicia asocio, kiu moviĝas malrapide, sed moviĝas. Mi konsideras, ke nun ni estas en la mezo de la vojo al la adaptiĝo al la novaj tempoj kaj la venonta Estraro povos rilkolti la rezultojn de tiu laboro por modernigo.
Kiel vi volus solvi la financajn problemojn de la asocio?
– Ĉi tiu Estraro jam plenumis la plej kuraĝan, malfacilan kaj malpopularan agadon por solvi la financajn problemojn, kio estis redukti la elspezojn pro la oficistaro. La venonta Estraro ricevos la asocion en pli bona situacio kaj havos multajn pliajn eblecojn por finsolvi la problemojn. Ni devas esplori pli funde la eblecojn pri subvencioj kaj ĉefe varbi pliajn membrojn.
Kiel oni povus logi pli da membroj al UEA?
– Mi estas forte konvinkita, ke servoj allogas membrojn, sed ne multajn. La homoj emos aliĝi al la asocio por apogi ĝin, se ili rimarkos, ke la asocio plenumas sian devon informadi pri Esperanto. Mi havas radikalan opinion pri la prioritateco de informado al la ekstera publiko, sed tio ne estos malavantaĝe, ĉar estas pluraj aliaj malsamaj opinioj en la Estraro, Komitato kaj membraro, kiu konservos la ekvilibron. Nuntempe ankoraŭ restas malevkilibro malfavore al informado. Greenpeace havas 4 milionojn da membroj kaj ofertas neniun servon al ili. Sed ĝiaj membroj fidas je la laboro de la asocio kaj malavare apogas ĝin.
Libera Folio aperigas la respondojn de la kandidatoj sen lingvaj aŭ aliaj redaktoj. La respondoj estas publikigataj en tiu ordo, en kiu ili atingas la redakcion.
In le jornal septimanal Nature, on ha descripte un specie human ancora incognite, nominate Homo luzonensis, secundo le insula philippin le plus grande Luzón in le nord del pais, super cuje territorio in le caverna Callao on ha trovate dentes e ossos de vetustate inter 50 e 67 millenios. Illo es un signo de activitate human surprendentemente ancian in Asia del sud-est. Le reliquias habe tractos e ancian e moderne, similemente como Homo naledi trovate in Africa del Sud. (PH)
En aŭgusto finiĝos la dua kvarjara mandatperiodo de Mark Fettes kiel prezidanto de UEA. Tri personoj proponis sin por transpreni la taskon, dum ses personoj, kiujn kontaktis la elekta komisiono, malakceptis. La plej verda el la sinproponintoj ĝis nun ne ricevis subtenon de komitatanoj.
Limdato por kandidati por la posteno de prezidanto estis la 31-a de marto. Kiel la unua sendis sian kandidatiĝon Adalberto Soczówka, kiun la plej multaj kongresemaj esperantistoj rekonas pro liaj tutverdaj vestaĵoj. Li tamen ne havas aliajn konatajn movadajn meritojn, kaj ĝis nun ne ricevis la bezonatan subtenon de du komitatanoj de UEA, do lia kandidatiĝo almenaŭ ĉi-momente ne estas valida.
Laŭ komuniko de la elekta komisiono, jam dum la kongreso en Lisbono estis kontaktitaj tri potencialaj kandidatoj, kiuj tamen malakceptis la taskon. Pliaj tri personoj estis kontaktitaj poste, sed same malakceptis. Tial en la komenco de marto la elekta komisiono faris malferman alvokon.
Duncan Charters
Ĝis la limdato venis du pliaj kandidatoj, kun valida subteno de komitatanoj. Duncan Charters estis proponita de la komitatanoj Bakker-ten Hagen, Buller, Corsetti, Fernández Calienes, Gutiérrez González, Jegorovas, Kóródy, Pietrzak, Tantin Ackermann kaj Yu. Fernando Maia estis proponita de komitatanoj Cid, Huang, Lee, Maertens, Martínez Mateos, Matúšov, Moon, Osipova, Sabiyumva, Spanò kaj Vergara Olavarría.
Fernando Maia estas nuna estrarano de UEA kaj respondecas interalie pri la oficistoj en la Centra Oficejo. Aldone al liaj vastaj respondecoj apartenas Afriko, kulturo kaj kongresoj. Duncan Charters estas lingvoinstruisto, membro de la Akademio de Esperanto kaj antaŭa prezidanto de Internacia Ligo de Esperanto-Instruistoj.
Fernando Maia
La novajn prezidanton kaj estraron de UEA elektos la komitato de la asocio dum la Universala Kongreso en Lahtio en aŭgusto. Jam antaŭ tio la individuaj membroj de UEA devos elekti kvin novajn komitatanojn B. Inter la kandidatoj por B-komitataneco estas ankaŭ Duncan Charters.
Entute alvenis dek kandidatiĝoj por la ses komitatanaj lokoj. El tiuj dek, ok kandidatoj havis la bezonatan subtenon de dek individuaj membroj de UEA el minimume tri landoj. La validaj kandidatoj estas Osmo Buller, Duncan Charters, Emilio Cid, Didier Janot, Aleks Kadar, Lee Jungkee, Michael Boris Mandirola kaj So Jinsu.
Rimarkindas ke tute mankas virinoj inter la kandidatoj.
Libera Folio sendis al ĉiuj kandidatoj je prezidanteco kaj komitataneco demandojn pri iliaj prioritatoj kaj planoj, precipe rilate al la decido de la nuna estraro draste tranĉi la laborfortojn en la Centra Oficejo. La respondojn ni publikigos tuj kiam ili alvenos.
Ans Bakker-ten Hagen, komitatano C de UEA, alvokis la estraron “haltigi ĉiun paŝon, kiu kondukas al ŝanĝoj en la laborhoroj de la stabo en la Centra Oficejo” kaj petis siajn komitatajn kolegojn pri subteno. Dum 24 horoj la alvokon ripetis kvar pliaj komitatanoj.
Ŝi argumentas, ke la fina respondeco estas ĉe la komitato kaj tiuj “drastaj aranĝoj” bezonas ĝian aprobon. Oni ne endanĝerigu la strukturon de la asocio kaj la administradon. Bakker-ten Hagen substrekis, ke ŝi ne volas bloki reformojn, sed ili postulas unue bonan pripenson pri la konsekvencoj:
– Komprenu min bone: mi ne kontraŭstaras drastajn paŝojn. Se tio necesas, estu tiel. Sed tiuj paŝoj baziĝu sur plano por la estonto. Plano, kiu montras la konsekvencojn kiuj estiĝas pro malpli da laborhoroj. Plano kiun la komitato traktu antaŭ nerenverseblaj decidoj flanke de la estraro.
Ŝi prezentis ruĝlitere alvokon kaj petis ke la aliaj, kiuj konsentas kun ĝia enhavo, kopiu ĝin kaj afiŝu en la komitata diskutlisto kun propra subskribo:
Ans Bakker-ten Hagen, fonto: Vikipedio
Mi, Ans Bakker-ten Hagen, komitatano C en la Komitato de UEA, urĝe petas al la Estraro kaj al la Ĝenerala Direktoro haltigi ĉiun paŝon, kiu kondukas al ŝanĝoj en la laborhoroj de la stabo en la Centra Oficejo.
Anstataŭ tio la Estraro prezentu al la Komitato planon por la estonto de UEA kun diversaj hipotezoj kaj la financaj konsekvencoj. Inter tiuj estu prezento de (malpli da) dungitoj en la C.O. kun malpli da laborhoroj kun klara bildo kiuj laboroj ne plu estos farataj.
Tiu plano atingu la Komitaton kun la Invito al kaj la Tagordo por la Komitatkunsido en Lahti. (Komitata Regularo, paragrafo 4.5.) Necesas gardi tiun tempolimon por ke la Komitatanoj A havu okazon interkonsiliĝi kun siaj Landaj Asocioj.
En la unuaj 24 horoj post tiu alvoko, kopiis ĝin kaj subskribis kvar pliaj komitatanoj, inter kiuj eksaj ĝenerala direktoro kaj ĝenerala sekretario de la asocio: Edvige Ackermann, Ileana Schrøder, Osmo Buller kaj Barbara Pietrzak. Tre rapide respondis Mark Fettes, la nuna prezidanto de UEA:
– La nuna vojo, kiun ni sekvas, estas la sola laŭstatuta kaj laŭleĝa vojo. Mi komprenas, ke ĝi ne estas plaĉa. Nek al mi ĝi plaĉas. Sed via alternativo ne povas funkcii. Kompreneble ni havas planon por la daŭra plenumo de la esencaj laboroj kaj servoj de la Oficejo, sed kiel mi jam skribis, mi ne povas detaligi tion nun, ĉar temas pri la rajtoj de la dungitoj mem private trakti kun sia dunganto. Ni informos la komitaton pri tio tuj, kiam ni povos.
Je tiu mesaĝo reagis Brian Moon, kiu ankoraŭ ne subskribis la alvokon de Ans Bakker-ten Hagen, sed aliĝis al la maltrankvilaj voĉoj:
Brian Moon parolas.
– Mi ĝis nun ne aliĝis al la alvoko de Ans, sed ŝia iniciato enhavas ion esence pravan. Oni povas miri, ke la “sola laŭstatuta kaj laŭleĝa vojo” baze signifas meti la ĉaron antaŭ la bovojn. Kiel oni povas bonorde redukti la laborhorojn en Centra Oficejo, do redukti la salajrokostojn, sen antaŭe difini, kiuj estas la prioritataj laboroj? Kaj necesas ankaŭ pripensi, kiuj laboroj estas nepre farendaj en Centra Oficejo anstataŭ aliloke. Kaj rigardi al la labormetodoj. Maljam post tio eblas senchave plani la pluan funkciadon per reduktitaj laborhoroj.
La kondiĉoj pri maldungo aŭ limigo de la laborhoroj, kiujn la 1-an de aprilo ricevis la oficistoj deĵorantaj en Roterdamo, ne estis publikigitaj. En la unua sciigo pri la afero Mark Fettes informis, ke ili havas tempon por decidi ĝis la 10-a de aprilo. Kaze de akcepto sekvas laŭleĝa dusemajna periodo por repripensi la aferon. Ĝis nun ne estas klare pri kiuj taskoj plenumataj en la oficejo oni rezignus entute kaj kiujn oni transdonus al aliaj personoj kaj laŭ kiuj kondiĉoj.
– Ni raportas al la komitato, kiom ni povas. Ni daŭre faros tiel. Ĝi jam devas doni la ĝeneralan gvidon por tiu pli konkretaj kaj detalaj decidoj. En la fino la respondeco pri tiuj decidoj devas kuŝi ĉe mi – skribis en la komitata diskutlisto Mark Fettes, provante tiel fermi la ondon de maltrankvilaj voĉoj.
In mi labor il ha tres feminas que se appella Tina, Mina e Lina. Isto me amusava e io comenciava cercar plus de nomines con iste structura: tetragrammas (parolas con quatro litteras) que fini con -ina. Io non sapeva que io trovara nomines e parolas pro omne le litteras del alphabeto! Ecce le resultato de mi recerca:
Aina -nomine feminin in Scandinavia, Catalonia e Japon Bina -nomine feminin hebree con le significantia “comprension” Cina -nomine feminin italian Dina -nomine biblic, popular inter anglophonos (Deena) Eina -ancian nomine feminin scandinave. Le forma masculin Einar hodie ancora es popular. Fina -forma abbreviate de Serafina Gina -forma abbreviate de i.a. Georgina, Regina, Luigina Hina -nomine feminin japonese. Hi=lumine, na=verdura Iina -forma finlandese, con duple i, del nomine Ina Jina -nomine african feminin, con le significantia in swahili de “camminar” Kina -forma abbreviate de Katrina e Kristina. Lina -nomine feminin popular in multe paises, con varie significantias. Mina -forma abbreviate de Wilhelmina. Usate anque in India. Signification in sanskrit: “pisce” Nina -multo popular nomine feminin. Forma abbreviate de i.a. Antonina. Oina -sport romanian similar a baseball Pina -forma abbreviate de Giuseppina Qina -nomine feminin inusual. Il ha cinque feminas in Svedia que lo porta. Probabilemente un delitteration alternative de Kina. Rina -nomine feminin popular in varie culturas. In hebreo le significantia es “joia” Sina -nomine persian masculin, derivate del monte Sinai Tina -forma abbreviate de Christina e Martina Uina -riviera tributari, inter Suissa e Italia, al fluvio Inn Vina -nomine feminin indonesian, instrumento de chordas in India Xina -assi on scribe China in catalan! Yina -nomine chinese feminin Zina -forma abbreviate del nomine feminin russe Zinaida, derivate de Zenaida, derivate del grec Zenais, derivate de Zeus.
Assi nos vide que le termination -ina es multo popular in varie locos del mundo, e que illo functiona con tote le litteras del alphabeto. Si on usa plus que un littera, le variationes deveni multissime, ma isto es un thema troppo longe pro iste chronica. In vice io vole concluder con un breve reflexion super le similaritates inexpectate inter linguas non cognate. Le nomine Aina, per exemplo, occurre e in Scandinavia, e in Catalonia, e in Japon. Isto me face pensar del facto que le organos del parola es le mesme in omne homines, con variationes minor. Assi, il ha restrictiones quando al sonos que nos pote crear. Le combinationes sonor in le linguas es limitate. Dunque, a vices, occurre parolas identic in linguas non del toto cognate. O ha il un lingua original del qual omne le altere linguas descende?…
Chronica publicate in Panorama in interlingua, no. 4, 2017
Fine de sia dua oficperiodo la prezidanto de UEA decidis draste redukti la elspezojn por salajroj en Roterdamo. Lunde la oficistoj de la Centra Oficejo havis kunsidon kun advokato de UEA, kiu sciigis ilin pri la propono maldungi iujn el ili kaj tranĉi labortempon kaj salajron ĉe preskaŭ ĉiuj aliaj.
Mark Fettes informis la komitaton pri tiu plano nur marde, sen antaŭa diskuto pri la afero. Li pravigis tiun elpaŝon per la komitata decido el Lisbono, laŭ kiu la deficito de UEA en 2020 ne rajtas superi 70 631 eŭrojn.
Mark Fettes
– Ĉiu, kiu iomete konas niajn financojn, komprenos, ke ni povos atingi tiun celon, nur (interalie) per redukto de niaj elspezoj por salajroj, skribis al la komitato Fettes.
Kvankam la decido grave influos ne nur la oficejon, sed la tutan asocion, la supera organo de UEA ne estis konsultita pli frue. Ne estas eĉ klare, ĉu la decidon aprobis la estraro, ĉar laŭ la mesaĝo estas la prezidanto (kaj ne la estraro) kiu “instrukciis al la ĝenerala direktoro antaŭ deko da tagoj, ke li iniciatu tiun procedon” laŭ la plano ellaborita konsulte kun la prezidanto.
Pri la plano ne sciis ankaŭ alia organo de la asocio, komisiono pri financo. Pri tio informis publike Osmo Buller, ĝia membro kaj la antaŭa ĝenerala direktoro de UEA:
– Ekde novembro Renato [Corsetti] kaj mi proponadis okazigi kunsidon de la komisiono en la CO por povi funde konatiĝi kun la financa situacio, kio ne eblas rete aŭ skajpe, sed tion ĉiam rezistis Martin [Schäffer] malgraŭ tio, ke ni pretis pagi mem niajn veturkostojn. Post la novaĵo de Mark tiu rezisto aperas en tre dubinda lumo.
En praktiko la “redukto de la elspezoj por salajroj” signifas maldungon de du laboristoj kaj limigon de la labortempo kaj salajro de preskaŭ ĉiuj ceteraj. Laŭ informoj de Libera Folio la redukto ne tuŝos ĉiujn. Ĝi certe ne estos problemo de Martin Schäffer, la nuna ĝenerala direktoro, kiu fakte estas la sola dungito kiu ne laboras konstante en la oficejo, sed nur vizitas ĝin de tempo al tempo.
Ne estas klare kiu transprenu taskojn de la nunaj oficistoj. Ili jam nun devas barakti kontraŭ malfruoj kaŭzitaj pro la amaso de taskoj por tiuj nesufiĉaj laborfortoj. Simile, estis proponita neniu solvo por ili – tiuj homoj aranĝis sian privatan kaj profesian vivon laŭ la bezonoj kaj postuloj de UEA kaj nun devus serĉi partatempan kromlaboron por povi entute vivteni sin.
Lunde matene en la CO okazis kunsido, en kiu advokato de UEA prezentis la aferon al mirigitaj oficistoj. La dungitoj ricevis proponon pri speciala kontrakto, laŭ kiu kontraŭ “diversaj avantaĝoj” ili unuope konsentu rezigni pri la laboro aŭ labori partatempe kontraŭ limigita salajro.
– Temas pri diversaj reduktoj en la labortempo, depende de la taskaro kaj situacio de ĉiu oficisto. Kompreneble ĉiu el ili rajtas malakcepti nian proponon, klarigis Fettes.
La kondiĉoj prezentitaj al la oficistoj ne estas konataj.
– Ĉiu koncerna oficisto havas ĝis la 10-a de aprilo por decidi, ĉu libervole subskribi portempan kontrakton kun UEA, kaj poste du pliajn semajnojn por eventuala repripenso – klarigas Mark Fettes.
Kaze de ilia malaprobo UEA devus turni sin al la ŝtataj instancoj en Nederlando kaj submeti la aferon por ilia decido. La maldungo ne estas ebla sen ilia konsento, ĉar ĉiuj oficistoj havas konstantan kontrakton kun UEA.
Osmo Buller
La limigo de la asocia deficito ĝis iom pli ol 70 mil eŭroj, decidita en Lisbono laŭ propono de Didi Weidmann, rilatas tamen al la sekva jaro, tial povas mirigi la subita kaj rapida agado pri tiu demando.
La buĝeto por 2020 estos traktita de la komitato nur en julio, en la kongresa kunveno en Lahtio. Tiam ekos la nova oficperiodo de la komitato, kiu komencos sian laboron per elekto de la nova estraro.
– Temas pri decido kun tiel gravaj konsekvencoj por la funkciado de la tuta Asocio kaj ne nur de la CO, ke ne eblas pravigi, ke faras ĝin la nuna Estraro, kies mandato estas jam ĉe la fino, argumentas Buller.
Li esprimis plenan solidarecon kaj subtenon al la oficistoj de la Centra Oficejo, kaj konsilis ilin rifuzi la proponon de Mark Fettes kaj Martin Schäffer.
Libera Folio sekvos la okazaĵojn kaj raportos kiam aperos novaj faktoj kaj komentoj pri la afero.
