Responde al demandoj de Libera Folio, la estrarano de TEJO pri kongresoj, Arina Osipova, rakontas ke la rapida okazigo de Internacia Junulara Kongreso en Afriko iĝis inda post kiam TEJO sukcesis gajni grandan subvencion de EU por eŭropa-afrika kunlaboro.

– Burundo estis ĉefa kandidato por sekvontjara IJK, tamen la Estraro decidis ne okazigi la Kongreson tie pro sekurecaj kialoj. La proponitaj kondiĉoj de Kongo Kinŝasa ne kontentigis la Estraron, tial la kandidatiĝo ne estis elektita. Restis Togolando kaj Benino, klarigas Arina Osipova.

Togolando laŭ ŝi estis elektita, ĉar en Benino jam estis okazonta alia renkontiĝo kadre de la sama subvenciata projekto.

– Dum IJK 2016 en Vroclavo la TEJO-Estraro kunsidis kun Adjévi Adjé, kunordiganto de la Afrika Komisiono de UEA, li proponis kongresi en Togolando al ni kaj al JOTE. Cetere en januaro JOTE jam esprimis sian fortan deziron al la Estraro organizi la kongreson, sed tiam ne finvenis la kandidatiĝo. Post la IJK, ni denove komunikiĝis kun junaj togolandanoj kaj la reago estis entuziasma.

Kiu estas la invitinto de la IJK en Togolando?

– La invitinto de IJK 2017 estas JOTE (Junulara Organiza de Togolandaj Esperantistoj) kun la Afrika Komisiono de UEA. BOJE (Benina Organizo de Juan Esperantistoj) esprimas sian deziron kunlabori pri la Kongreso.

Laŭ Gbeglo Koffi, unu el la ĉefaj korifeoj de Unuiĝo Togolanda por Esperanto kaj komitatano de la asocio, tia invito de JOTE tamen tute ne ekzistas.

– JOTE estas integra parto de UTE. Ĝi tute ne havas propran komitaton. Ĝiaj estraranoj estas komitatonoj de UTE. Pri ĉiu agado en UTE decidas JOTE kaj UTE komune dum komitatkunsido. La financojn de JOTE donas UTE. Neniam aperis en la komitato de UTE diskuto pri IJK en Togolando. Tion diras ankaŭ la aliaj komitatanoj de UTE. La raportoj pri ĉiuj komitataj kunsidoj estas publikigitaj. Ĉiuj povas konntroli kion mi nun diras Do, JOTE tute ne invitis.  Mi tute ne scias, ĉu iu estrarano de JOTE parolis nome de JOTE. Pri tio oni esploru. Kion ni sciu, tio estas, ke nek JOTE, nek UTE respondecas pri tiu invito.

En la nunaj kondiĉoj Gbeglo Koffi opinias maltaŭga la okazigon de IJK, Univerala Kongreso aŭ ajna alia internacia renkontiĝo en Afriko, ĉar laŭ li la organizantoj ne sufiĉe interkonsiliĝas kun afrikanoj kaj la aranĝoj tial ne utilos por Esperanto en Afriko.

– Kion oni tuj sciu, tio estas ke  IJK tute ne povas en tiu ĉi kacho okazi en Togolando, ĉar la movado en Togolando tute ne povas plu akcepti, ke agado de UEA en Afriko detruu tiun ĉi harmonion, kiun togolandaj esperantisdtoj ege sinceraj kaj honestaj konstruis kaj ĉiutage flegas malgraŭ la konduto de tiuj togolandaj esperantistoj, kiujn siamaniere ribeligas UEA-gvidaantoj preskaŭ nur por sia gloro  kaj tegementeca pozicio en Esperantujo.

Responde al Gbeglo Koffi, Arina Osipova plu insistas, ke invito ja venis de JOTE. Ŝi tamen ne diras, kiu subskribis ĝin nome de la asocio:

– La unuan version de la IJK-formularo ni ricevis komence de aŭgusto, tuj post fino de UK. Tiam la formularon sendis komitatano A de TEJO por JOTE nome de la Afrika Komisiono de UEA. Poste la formularo estis prilaborita kaj aldoniĝis novaj informoj. La invitinto de IJK 2017 en la urbo Aneho estas Junulara Organizo de Togolandaj Esperantistoj.

La komitatano A de TEJO por JOTE estas Koffitchè Kofinou, kaj en la retpoŝta diskutejo de TEJO estis disvastigita invitilo kun interalie lia nomo – sed sen indiko pri JOTE. Laŭ Gbeglo Koffi li ankaŭ ne estis rajtigita fari inviton nome de JOTE. Arina Osipova ne volas komenti la temon.

Sekvontjare la mondo omaĝos la centjariĝon de la morto de D-ro L.L. Zamenhof, aŭtoro de la lingvo Esperanto. Lia lingvo fariĝis el simpla projekto vivanta socia fakto kaj senkonkure unika lingvo. Tiu senkonkura unikeco konsistas en tio, ke homoj el ĉiuj nacioj, el ĉiuj medioj, povas same ĝin ellerni, kaj plene posedi.

Esperanto pro sia strukturo internacieca kaj pro la fakto, ke ĝi estas posedaĵo de neniu aparte nacio, la internacia lingvo prezentiĝas kiel politika neŭtrala solvo de la lingva problemo. Do, malantaŭ la internacia lingvo ne staras la forto de iu ajn aparta ŝtato, sed en ĝi troviĝas la forto de internacieco kaj maksimuma perfekteco el pura lingva vidpunkto. Malantaŭ ĝi troviĝas la potenco de la racio, de justeco, de egaleco de ĉiuj lingvoj.

Tiu tuta lingva problemo en la nuntempaj internaciaj rilatoj estas tre kompleksa, kaj ĝi kaŭzas multnombrajn komplikaĵojn. Ĝi havas plurajn aspektojn, el kiuj la plej gravaj estas la teknike-lingva, socia, psikologia, politika kaj ekonomia.

La akcepto de unu nacia lingvo signifas utilon por iuj, tute egale kiu estas tiu lingvo ‒ kaj malavantaĝojn spiritajn, kulturajn, intelektan kaj moralajn, por ĉiuj aliaj. La dua solvo, kiu estas nacia kaj internacia, donas avantaĝon al ĉiuj, kaj tiun solvon reprezentas la internacia lingvo Esperanto.

Sed nia organizaĵo devas esti kapablaj vidi la esencon de la problemo, vidi la grandecon de Esperanto por ke la homaro alproprigu ĝin. Tio devas antaŭ ĉio okazi per bonaj ekzemploj kaj bonaj argumentoj. Laŭ la opinio de D-ro Zamenhof, Esperanto povus esti uzata kiel paciga lingvo ankaŭ en plurnaciaj regionoj en kiuj diversaj popoloj luktas inter si pri la prestiĝo de sia propra lingvo. Do Esperanto kaj nacia lingvo kune povus estis la solvo.

Kie estas la lando en kiu la internacia lingvo estas parolata? Ĝi ne ekzistas, sed ĝin povas kaj devas anstataŭigi niaj organizaĵoj, unuavice la lokaj Esperantaj societoj. En ili estu aŭdata ĉiam kaj en ĉiuj okazoj ekde la oficialaj programoj, kiuj estu kiel eble plej altnivelaj, ĝis la plej ordinaraj konversacioj sole la internacia lingvo.

D-ro Zamenhof bone komprenis, ke lingvo internacia devus esti internacia ne nur laŭ la nomo sed ankaŭ laŭ sia interna strukturo. Aliflanke li prave deziris, ke la lingvo estu kiel eble plej facila. Do, internacieco kaj facileco estis la du bazaj postulatoj. D‑ro Zamenhof ankoraŭ diris, ke internacia lingvo similas al ĉiu nacia, estas propraĵo socia de kolektivo konsistanta el apartenantoj de ĉiuj nacioj kaj ĉiuj sociaj tavoloj. Ekde la komenco pli precize 1912 Zamenhof forcedis ĉiujn personajn rajtojn je la lingvo kaj lasis la pluan evoluon de Esperanto en la manoj de la popolo, la lingvo­uzantoj mem. Tiu demokrateco faris, ke ĉiuj esperantistoj ĉiam sentis Esperanton kiel sian propran kaj ne kiel ian fremdan lingvon. Ĝi ne nur estas kulturo de unuopuloj, sed de diversaj nacioj kaj socie enradikiĝas en ĉiuj anguloj de la mondo.

Zamenhof ne prikonsideris unuavice la aplikon de Esperanto por la sciencoj, sed estis instigita per la spertoj, kiujn li faris en sia hejmurbo Bjalistoko jam kiel infano, kiam li vidis la kruelan malpacon inter la diversaj grupoj de la enloĝantoj, kaŭzitan pro manko de reciproka interkomprenilo.

La germana filosofo Nieztsche jam en la jaro 1866-a en sia verko skribis, ke certe venos la tempo en kiu la homaro havos unu komunan lingvon, kiel certe venos la tempo en kiu la homo vojaĝos tra la aero. Ni jam vidas la duan parton de la antaŭvido de la filosofo. Estas certe, ke ankaŭ la unua efektiviĝos kaj ke ĝi ne estos per malfacila nacia lingvo, sed per la simpla, bela, klara, fleksebla Esperanto.

En 1954 la Ĝenerala Konferenco de Unesko en Montevideo agnoskis Esperanton, sur la kampo de internaciaj intelektaj interŝanĝo kaj por la proksimiĝo de la popoloj. En la jaro 1959 je la 100-jariĝa naskiĝ-festo de d-ro L.L. Zamenhof Unesko proklamis lin unu el la grandaj personecoj de la homaro.

La plej ĝeneralaj trajtoj de la homa, socia naturo montras hodiaŭ tri ĉefaj aspektojn, kiuj respondas al la tri fundamentaj kadroj de kunvivado: la regiona, la nacia, la homara. Al la tria aspekto povas respondi nur neŭtrala, supernacia, tuthoma lingvo.

Ĝis nun ni penadis nur per la forto de la argumento, sed kontraŭ ni staris la argumento de la forto.

Internacia lingvo, kion ĝi signifas?

1. Egaleco de ĉiuj rasoj kaj nacioj.
2. Tuthoma solidareco kaj la respekto de la homaj rajtoj.
3. Libereco, ĉar nur en plena libereco esprimiĝas kaj fortikiĝas la solidareco (Lapenna).

Scienco estas esence internacia, ĝi estas kampo, sur kiu la internacia homa kunlaborado spertas siajn eble plej grandajn triumfojn. Tio validas en pli-malpli alta grado por ĉiuj specoj kaj branĉoj de scienco, sed aparte en la natursciencoj, kiuj tiom grave kontribuas al la formiĝo de la tuta strukturo de nia hodiaŭa socio kaj kulturo.

Tuj de la komenco sciencistoj estis allogitaj de la simpleco de Esperanto kaj fariĝis ĝiaj pioniroj.

Jam de la komenco la aŭtoro mem D-ro Zamenhof donis ekzemplojn de tradukado de sciencaj studoj, precipe medicinaj. Li ne nur estis la “iniciatinto” de la lingvo, sed ankaŭ la unua verkisto kaj la poeto.

La esploroj pri lingva justeco pludaŭras. Esperanto en la nuna situacio pere de Duolingo signife kreskigis sian nombron de uzantoj. Laŭ Javier Alcade (doktoro pri politikaj kaj sociaj sciencoj), samtempe esperantisto en sia scienca artikolo, nome “ekonomia modelo pri lingva justeco”, opinias, ke Duolingo povas esti turnopunkto por la Esperanto-movado. Tiun aserton li esprimas el vidpunkto de lingva justeco:

Ekde la pioniraj verkoj de Pool kaj Selten ĝis la lastatempaj kontribuoj de Bengt Arne Wickström, ekonomiaj esploroj proponas potencajn ilojn por klarigi kiujn lingvojn individuoj elektas lerni, kaj por antaŭdiri la evoluon de tiuj elektoj. Tial modeloj komencas per aro da supozoj kaj premisoj. Inter ili, ke lerni Esperanton havas malaltan profiton, ĉar la probablo interagi kun aliaj individuoj, kiuj parolas la lingvon estas malgranda. Ĉi tie mi argumentos, ke Duolingo signife plialtigas tiun probablon, tiel plialtigante la laŭan profiton multdimensie.

Ekzemple:

Laitin (2007) proponas kvar faktorojn kiuj influas onian decidon lerni apartan lingvon:

1. Granda nombro da homoj kiuj lernas ĝin.

2. Ekonomia valoro per uzo de la lingvo, kiu nuntempe ne sufiĉas en Esperantujo. Li klarigas, ke estontece, lerni la zamenhofan lingvon povus havi racian sencon el ekonomia vidpunkto. Ankaŭ pro ĝia propedeŭtika valoro precipe se aperas novaj lingvo-kursoj el Esperanto al aliaj lingvoj.

3. Laitin parolas pri interna prestiĝo ene de onia malplimulta grupo. En nia kazo temus interalie pri la sento de kolektiva identeco. Tio enhavas la kulturan kaj socian valoron de la lingvo, kaj ĝenerale ĉiujn avantaĝojn de aneco de aparta komunumo; tio estas Esperantujo.

Logike, se plialtiĝas la anoj de tiu komunumo, tio ankaŭ kreskigos la eblon uzadi la lingvon multflanke; tiu plivastismo (Vergara 2011) kontribuas al ĝia prestiĝo, videbligo kaj pluvivigo.

Evoluo de la lingva justeco pludaŭros.

Fine ĉar ja estas tre bele ankoraŭ postmorte daŭre vivi en plukreskanta nobla verko, ni do diskonige honoras, en tiu ĉi 100‑a datreveno de la morto, la memoron de D-ro L.L. Zamenhof, iniciatinto de tiu komuna kulturfronto de la tuta homaro. Per la poeziaj vortoj de Poul Thorsen:

Hodiaŭ
Estas tempo, honora kaj hereda
per vi la verko venkos, estu preta!

Intervjuo kun Reinhard Selten:

Ne nur por vidi la venkon

Se ĵurnalisto volas intervjui t.n. “gravulon”, li kutime devas persiste petadi, longe atendi, kontentiĝi per malabunda tempero el la strikta agendo de sia intervjuato. Ne tiel okazis kun la germana e-isto Reinhard Selten, ĵus ricevinta la ekonomikan Nobel-premion pro siaj ludo-teoriaj atingoj (nov., p. 182): malgraŭ sia prema tempomanko li volonte akceptis movadajn ĵurnalistojn, i.a. UEA-vicprezidanton Ulrich Lins kaj redaktoron István Ertl, kun kiuj li babilis en flua Esperanto, la 10-an de novembro [1994] en Bonn.

Vi estas almenaŭ la kvara esperantista distingito en la historio de la Nobel-premio. Ŝajnas ke esperantistoj Nobel-premiiĝas relative ofte, proporcie al la kvanto de la esperantistaro. Ĉu do, por ricevi Nobel-premion, la ludo-teorio kon-silus lerni Esperanton?

RS: Lerni Esperanton eble ne helpas al Nobel-premio, sed ĝenerale evoluigas la intelektan vivon de persono. Junaĝe lernita Esperanto donas grandan avantaĝon por alproprigi aliajn lingvojn.

La ludo-teorio estas matematika teorio pri konflikto kaj kunlaboro, pri situacioj en kiuj oni povas kunagadi, aŭ kontraŭi unu la alian, aŭ samtempe ambaŭ. Ĝi apenaŭ povas doni rektajn rekomendojn; nur provizi nin per ia fona scio. Tamen, la ludo-teorio donas pli bonan komprenon pri komplikaj situacioj. Ĝi ankaŭ helpas kompreni pli rapide novajn situaciojn de simila tipo. Kaj kiu havas pli bonan komprenon, tiu povas agi pli bone.

En la traktaĵo Ĉu mi lernu Esperanton? (1982), kiun vi publikigis kun Jonathan Pool, vi donis kuraĝigan ludo-teorian respondon al la titola demando, sed nur en la kadro de tre limigita modelo, ne sufiĉe simila al la realo.

RS: Pool kaj mi ĝeneraligis tiun modelon de lingvolernaj decidoj al laŭplaĉa lingvo, ne nur Esperanto, en la anglalingva artikolo “La distribuiĝo de fremdlingvaj kapabloj kiel lud-ekvilibro” (1991). Se ni posedus sufiĉe da statistikoj pri la pa-rolantaro de diversaj lingvoj, ni povus plu perfektigi nian modelon. Ĝi ankaŭ devus konsideri la diversajn gradojn de lingvorego, anstataŭ kalkuli nur kun “jesa” kaj “nea” lingvokono. Sed ĉiam mankis tempo por tiu perfektigo.

Cetere, la ludo-teoriaj modeloj ne povas ne esti limigitaj, ĉar la veraj situacioj, kiujn ni volas kompreni, estas tiel kompleksaj ke ni ne povas eĉ revi analizi ilin.

Ĉu aliaj lud-teoriistoj okupiĝis pri strategioj de lingvolernado?

RS: Ne, neniu krom ni, malgraŭ ke ekzistas sennombraj aplikoj de la ludo-teorio al plej diversaj temoj. Ekzemple al bio-logia evoluo, kiu havas facile kvantigeblan faktoron. Nome, la natura selektado puŝas la vivaĵojn al konduto kiu opti-mumigas ilian reproduktan sukceson; nombrante la idarojn, oni povas mezuri tiun sukceson per ciferoj.

Oni povus simile kvantigi faktorojn lingvohistoriajn, ekzemple tion kiel la ŝanĝiĝanta prestiĝo aŭ utilo de iu lingvo influas ties “reproduktan sukceson”.

RS: Jes. Ekzemple la sociolingvisto William Labov trovis ke kelkfoje dialektoj evoluas tre rapide, sub la influo de sociaj faktoroj. Sur insulo antaŭ la orienta marbordo de Usono, Marthaʼs Vineyard, la loĝantoj evoluigis specialan dialekton, kiam ili volis diferencigi sin de la ĵus venintaj monhavuloj, kiuj aĉetis somerdomojn. Dialektoj estas utilaj por signali ke oni apartenas aŭ ne apartenas al iu grupo.

Ĉu ankaŭ tiun faktoron de aparteno vi povus meti en vian modelon? Tiu modelo ja premisas ke la homoj volas komuniki kun kiel eble plej multaj aliaj — dum ĉi tie temas pri la volo ne komuniki kun iuj.

RS: La lingvo havas ne nur komunikan funkcion, sed ankaŭ tiun de socia distingado. Ankaŭ ĉi lasta povas utili al la pa-rolanto: se vi komunikas per dialekto kun samdialektanoj, vi estas proksima al ili, do ili pli emas helpi vin ol personojn kiuj ne parolas la dialekton.

Ŝajnas ke la ludo-teorio trovis sian plej bonan aplikon ĝis nun en ekonomio.

RS: Jes, sed ankaŭ tie ĝi pli helpas por plibonigi la komprenon ol por doni rektajn rekomendojn. Rekomendi oni povas se oni mem ellaboris la strukturon al kiu la rekomendo aplikiĝos. Ekzemple nun okazas aŭkcioj de radio- kaj televid-frekvencoj en Usono kies regulojn ellaboris ludo-teoriistoj — kaj tie ankaŭ la aĉetantoj serĉas konsilojn de ludo-teoriistoj.

Ĉu tiel oni riĉiĝas el la ludo-teorio?

RS: Ne, oni ne riĉiĝas … Mia celo neniam estis tio. Mi volas kompreni kiel la ekonomio funkcias — ne por ricevi riĉaĵon, sed por la kompreno mem.

En alia intervjuo vi aludis ke via scienca prioritato fakte ne plu estas la ludo-teorio.

RS: Mi ankoraŭ okupiĝas pri ĝi, sed mi plej interesiĝas pri la kampo nomata “limigita racieco”, kiu gravas ankaŭ por la ludo-teorio. Nome, la ludo-teorio ĝenerale supozas ke ĉiu homo kapablas agi plej racie en sia propra intereso. Sed la homa pens- kaj kalkulkapablo en la realo estas tre limigita. Malgraŭ tiu limigiteco, ni ĉiuj devas agi en mondo ekstreme kompleksa. Do, la problemo estas: per kia teorio eblus priskribi la agadon de homoj kun limigitaj kapabloj kiuj decidas en tre kompleksaj situacioj ekonomiaj? Jam de multaj jardekoj mi kredas ke oni devas evoluigi teorion pri tio. Mi komencis por tiu celo fari eksperimentojn jam fine de la 50-aj jaroj.

Mi povas doni ekzemplon pri limigita racieco rilate Esperanton. Ĉiu scias ke estas tre bone postuli monon por Esperan-to-kurso, ĉar se iu kursano pagis, estas pli verŝajne ke li restos ĝis la kursofino. Tio ke li pagis fakte ne devus influi lian decidon resti, ĉar lia mono ĉiukaze estas for. La utilo por la kursano daŭrigi resp. ne daŭrigi la kurson tute ne dependas de la fakto ĉu li jam pagis aŭ ne.

Limigita racieco certe rolas en decidoj pri lingvolernado! Umberto Eco en intervjuo diris ke se oni decidus je ŝtata nive-lo tute racie pri lingvolernado, tiam ekzemple en Francio 2% de la homoj devus lerni la bulgaran, proporcie al ties graveco por la francoj.

RS: Sed oni ne lasu ekster konsidero ke per la angla lingvo vi tamen atingas tiujn bulgarojn kiuj parolas la anglan. Kaj ĝuste tiujn vi pli volas atingi, ĉar ili verŝajne havas pli multe da dolaroj (ridas)! Ĉar la angla rolas internacie, tre multaj elektas ĝin kiel unuan fremdan lingvon.

Vi mem ŝajne pli verkis angle ol germane.

RS: En juna aĝo mi verkis multe ankaŭ germane — sed hodiaŭ eĉ por eldonaĵo en Germanio estas pli bone skribi en la angla. Alie la germanoj pensus ke vi ne havas ion gravan por diri! Tio certe ne povas plaĉi al esperantisto kiel mi, sed mi pensas ke eĉ tiu tipo de internacieco estas pli bona ol nenia internacieco. Mi vere preferus ke ĉiuj sciencaj verkoj estu en Esperanto, sed tion ni ne povas atingi de unu tago al alia.

Ĉu la internaciiĝo de la angla jam atingis la punkton de ne-returnebleco, la kritikan mason?

RS: Ne, kaj la esperantistoj certe havas unu esperon: ŝajnas ke lernado de Esperanto plifaciligas la postan lernadon de fremdaj lingvoj. Esperanto devus sukcesi eĉ pro tiu sola kaŭzo. Sed por realigi tion necesas sufiĉe da personoj kiuj jam konas Esperanton …

Por reveni al la kursano de via ekzemplo: ĉu la homoj kiuj jam enestas en la Esperanto-movado ne kondutas simile al li? Ili pensas: “Mi multe investis en Esperanton, estus domaĝe forlasi ĝin, eĉ se ĝi ne fariĝos disvastiĝinta dua lingvo”.

RS: Laŭ mia sinteno oni estu esperantisto ne nur por vidi la venkon de sia ideo; gravas subteni ankaŭ tiajn ideojn kies facilan venkon oni ne povas atendi. Se io estas morale bona, ĝi restas tia ankaŭ se ĝi ne sukcesas. Tio ke la “fina venko” ne videblas, ne estas kaŭzo por malfideli al la idealo.

Krome, la Esperanta komunumo ankaŭ per si mem havas multajn allogajn ecojn.

RS: Certe! Bedaŭrinde, ju pli mi maljuniĝas, des pli malfacile mi povas ĝui tiun allogon, pro tempomanko. En mia juneco mi pli facile povis aktivi.

Mi ne povas ne demandi pri via esperantistiĝo…

RS: Mi komencis lerni Esperanton kiel 17-jarulo, en 1946-47, aŭtodidakte. Fakte, mi vidis kaj legetis E-libron jam pli frue en Breslau [hodiaŭ Wrocław, Pollando], kie mi vivis ĝis februaro 1945. Mia patro estis esperantisto, sufiĉe aktiva en la blindula E-movado. Tamen, la lingvon mi eklernis ne sub lia rekta instigo, nur sufiĉe longe post lia morto.

Ĉirkaŭ 1960 en Frankfurto mi estis vicprezidanto de la klubo. Mi eĉ ekzameniĝis kiel kursgvidanto, eĉ se vi nun povus pensi ke mia lingvonivelo ne indas tian distingon (ridas). En la fruaj 60-aj jaroj mi fakte gvidis kurson, kaj rondo de kurs-finintoj renkontiĝis ĉiun ĵaŭdon en mia hejmo. Mi konatiĝis kun mia edzino dankʼ al Esperanto. Kiam mia pli juna frato aĝis 14 jarojn, mi instigis lin partopreni iun kongreson en Frankfurto, kaj instruis lin per la lernolibro Petro de SAT.

Ĉu viaj kolegoj — kaj nun la ĵurnalistoj — scias pri via esperantisteco? Kiel ili reagas?

RS: Mi ne intencas fariĝi publika figuro. Mi volas vivi mian vivon pli-malpli kiel antaŭe. Sed mian esperantistecon mi neniam kaŝis kaj ne kaŝos; mi eĉ serĉas la okazon paroli pri Esperanto en intervjuoj. Ekzemple en televida babil-programo oni petis min diri ion en Esperanto, kaj mi salutis ĉiujn esperantistajn spektantojn. Mi jam skribis al la germana ambasadoro en Svedio, kiu donos lunĉon je mia honoro, ke li invitu certajn esperantistojn. Tiel mi havos iomete okazon paroli Esperante. Oni rimarkos tion, ĉar mi estos la centro de la atento (ridas).

Dankon pro la interparolo. Mi neniam esperis intervjui Nobel-premiiton por la revuo Esperanto!

RS: Kaj mi tute ne pensis ke iam Esperanto faros kun mi intervjuon.

La 23-an de aŭgusto forpasis eminenta sciencisto, nobelpremiito kaj esperantisto Reinhard Selten (1930-2016), membro de la Honora Patrona Komitato de UEA.
Nekrologo:
http://sezonoj.ru/2016/09/nekrologo-21/

“Neniu surpriziĝis pri la elektoj en Nitro, ĉar la rezulto estis konata ekde majo, kiam la elektokomisiono prezentis sian raporton”, – skribas Komitatano Z, la kolumnisto de La Ondo de Esperanto, en sia postkongresa komentario “Oni tamen blagis en Nitro”. Ĉi tiu komentario, aperinta en la aŭgusta-septembra kajero de La Ondo de Esperanto estas nun legebla ankaŭ en la novaĵretejo La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/2016/09/kz-15/