Quant plezuro
promenar sub ca pluvo
fresh matinal
e kelke obliviar
ca varmeso someral.
(Galisia, nordo di Hispania)
Monthly Archives: August 2016
Un om norsce deveni trapida en un latrina
Pompores en Noria ia estrae un om de la interna de un vason. La om ia desende a la tance su la latrina per retrae la telefoneta de un ami, e ia deveni trapida.
Cato Berntsen Larsen, ci ave 20 anios, ia trepa a su con prima se pedes, pos cuando se ami urininte ia cade se telefoneta en la vason.
El ia dise ce el ia ofre entra a la tance, cual ave no lia a la cloacas e cual on vacui a sola cuatro veses per anio.
Stante con gamas sumerjida en la contenida, el ia comensa senti malada, ma ia debe spende un ora intera encluida en la loca peti.
“Me ia panica,” el ia dise, “car me odia spasios restrinjeda. Txa, lo ia es repulsante – la plu mal cual me ia esperia. Animales ia es ala a su, ance.”
El ia mali se situa par vomiti pronto pos entra.
Se esperia nonfortunosa ia comensa cuando se ami ia cria per aida reave se telefon.
“Me no ia esita,” Berntsen Larsen ia dise sur se deside de entra a la tance. Ma la sumerjor acaso ia comprende rapida ce el ia deveni trapida.
Pos es salvada, el ia descrive se como “parente sufisinte magra per desende ma no sufisinte magra per asende denova”.
El ia sufri feris a se brasos alta e ia dise ce el ia es mordeda a plu ca un ves. On ia prende el a ospital, do el ia reseta medisin antimicrobio.
La pompores ia debe destrui la vason, e la telefoneta resta en la tance.
Aora oji reposa aora per un semana, ma va recontinua a 5 setembre.
Un atenta de desrestrinje un iPhone a distantia
On ia descovre defetos en la sistem de opera iOS de Apple, cual permete un criminal a instala programas de spia a un aparato si la usor segue un lia simple a un paje de rede.
Un avocato de diretos umana ia avisa rexercores de securia sur mesajetas nonsolisitada cual el ia reseta. La rexercores ia trova tre defetos nova en la codigo de Apple. Apple ia publici un refresci cual elimina la problem.
La du companias de securia, Citizen Lab e Lookout, ia dise ce los ia reteni detalias de la descovre asta pos la publici de la solve.
La avocato, Ahmed Mansoor, ia reseta la mesajetas a 10 e 11 agosto. Los ia promete revela “secretas” sur persones torturada en la prisones de la Amirias Arabi Unida si el ta toca la lias.
Si el ia ta fa esta, se iPhone 6 ia ta es “desrestrinjeda”, e on ia ta pote instala programas nonpermeteda.
Citizen Lab ia comenta: “Infetada, la telefon de Mansoor ia ta deveni un spior dijital en se pox, capasa de usa la camera e microfon de se iPhone per monitori ativia en la visinia de la aparato, rejistra se usas de WhatsApp e Viber, nota mesajes enviada en programas de parleta, e trasa se moves. Nos conose no avenis presedente de usa un desrestrinje de iPhone a distantia como parte de un ataca dirijeda, tal ce esta es un trova rara.”
La rexercores crede ce la spiador pertinente, Pegasus, ia es creada par NSO Group, un compania israeli de “sibergera”.
“Lo esplota la integra de aparatos portable en nos vives e la combina de cualias disponable sola en telefonetas – un lia permanente a la interede, comunicas de vose, camera, eposta, mesaji, jeoloca par satelite, parolas secreta, e listas de contatas.”
NSO ia publici un declara asetante ce lo crea tecnolojia usada per “combate teror e crimin”, ma ia dise ce lo sabe no cosa sur avenis individua e no ia refere a la spiador descovreda en esta caso.
Apple ia comprende rapida la gravia de la defeto e ia publici la coreti en sola 10 dias.
Aora oji reposa aora per un semana, ma va recontinua a 5 setembre.
Miles de salvores aida pos la trematera italian
La cuantia de persones matada par la trematera italian ia crese a 247, cisa plu.
Plu ca 4300 salvores continua se labora per trova survivores, usante aparatos de leva cargas pesosa e ance se manos propre.
On crede ce desuples de persones es trapida en ruinas en Amatrice, Accumoli e Pescara del Tronto en la montania de Italia sentral.
La xerca ia continua tra la note, e un replica sismica forte ia secute construidas ja danada.
Multe de la vitimes ia es enfantes. A esta matina, on ia reporta 190 moris en la provinse Rieti e 57 en Ascoli Piceno.
Sinco corpos ia es tirada de la ruinas de la Otel Roma en la vila istorial Amatrice. Sirca 35 persones ia reposa a la otel, e la plu de los ia susede evade. Sirca 10 manca ancora.
En la tarda de ier, on ia oia aclamas en la vileta Pescara del Tronto cuando on ia tira un xica joven vivente de la detrito. El ia es trapida tra 17 oras. Cuasi tota la casas ala ia colasa.
La trema ia colpa vilas peti e viletas en la montania do la rejiones Umbria, Lazio e Marche encontra lunlotra. Persones ala ia spende la note su la sielo o en tendas furnida par la servis de crise.
Entre la vitimes ia es un enfante de 18 menses, de ci se madre ia survive la trematera de 2009 en L’Aquila e ia move a via de ala pos se esperia traumal. La madre es aora en ospital pos es estraeda de la detrito en la vileta Arquata del Tronto.
La replicas sismica ia inclui un trema de mesura 4,7 con episentro a sirca 7 cilometres a este de Norcia.
La maior de Amatrice ia dise ce tre cuatris de la vila ia es destruida e ce no construida resta secur per abita.
Multe de la afetadas ia es vacansente en la rejion. Alga ia es en Amatrice per un festa de selebra un spesiali local famosa – salsa de lardo e tomate.
Tremateras mediteraneo resulta de la colide grande entre la placas tetonical de Africa e Eurasia.
La Mar Tireno, situada a ueste de Italia entre la continente e Sardinia e Corse, abri lenta. Esta contribui a un tensa jeolojial longo la cadena de montes nomida la Apeninos. La tensa es plu aumentada par moves en la Mar Adriatico a la este.
La resulta es un falia major longo tota la cadena, e un serie de falias plu peti cual estende a la lados. La fundas de sites como Perugia e L’Aquila sta supra esta.
Paralela universo okazis en 25 lokoj samtempe
Multaj el la partoprenantoj estis relative novaj, kaj en pluraj eventoj la plejmulto de la ĉeestantaro renkontis aliajn esperantistojn la unuan fojon en la vivo! Tiu ĉi eventaro estis organizita sufiĉe subite, kun nur naŭ semajnoj inter la unua enreta mencio kaj la eventaro mem. Dum la tago, partoprenantoj de diversaj eventoj interkomunikis kaj kunhavigis fotojn kaj videojn de sia agado.
Nu, nun vi scias, kio estis Paralela Universo. Mi volas ĉi tie rakonti al vi, kiel kaj kial la afero efektiviĝis.
Nord-Ameriko povas esti malfacila loĝloko por Esperantisto. Ni rigardas envie al la bunteco de Esperantaj aranĝoj en Eŭropo, kie la multlingveco levas la lingvan problemon pli alte en la socian konscion. Tie ĉi la distancoj estas longaj kaj, se ne ekzistas forta loka klubo, multaj esperantistoj tre malofte havas la oportunon ĝui la etoson de Esperanta aranĝo, aŭ eĉ paroli la lingvon vizaĝ-al-vizaĝe.
Aparte lamentinda estas tiu stato, kiam en nia kontinento aperas nova ondo de lernantoj dank’ al la furora programaro Duolingo. Preskaŭ 500 000 homoj nun registris sin kiel lernantojn de Esperanto ĉe tiu programaro, kaj 30 homoj finas la bazan kurson ĉiutage. Ĉar la kurso uzas la anglan lingvon, tre granda proporcio de tiuj lernantoj loĝas en Nord-Ameriko.
Do kiel kapti tiun ondon, kaj enkonduki la novulojn en nian komunumon antaŭ ol ili perdos intereson? Tio estis la defio, kiun mi rigardis, kiam oni petis min fariĝi la kunordiganto de junula agado de KEA. La instigo al la kreo de tiu posteno estis mia propono, ke Toronto gastigu IJK-on en 2019, se Montrealo gastigos la UKon. Por fari tion ni devos unue revigligi nian junularan sekcion – la Junularo Esperantista Kanada (JEK)!
Mi akceptis la ŝarĝon hezite, ĉar mi ne plu estas junulo, sed ne estis memevidenta kandidato de la ĝusta aĝo, do mi akceptis kun la penso, ke mia unua tasko estus trovi mian posteulon! Do, kiel allogi agemajn junulojn? Aŭ agemigi la jam allogitajn? Ĉar tro malfacilas junigi la jam agemajn allogitajn, tiuj restis la solaj ebloj. Ĉe MeKaRo en Majo 2016 mi multe diskutis la aferon kun miaj geamikoj.
Nu, junuloj lastatempe tre ŝatas teknologion, saĝtelefonojn, sociajn retojn kaj tiel plu. Tiuj iloj vere kunportis Esperanton al nova generacio, sed multaj el tiu generacio tute maltrafis la spertojn, kiujn ni maljunuloj ĝuis dum niaj fruaj jaroj de Esperanta agado. La raraj kaj karaj renkontiĝoj! Multaj el ni memoras konduki horojn por ĉeesti renkontiĝon, aŭ flugi al alia lando, aŭ eĉ telefoni al nekonatulo, simple ĉar tiu enlistiĝas en la membrolisto de nia landa asocio kaj loĝas ne tro for.
Kiel rekapti tiun sperton por la aktuala junularo? Ĉu vere estas fendo inter la malnova versio de Esperantujo kaj la nova interreta versio? Aŭ ĉu povas ekzisti ponto inter la du mondoj? Dum MeKaRo ni pasigis kelkajn horojn piedirante tra la urbo Granbio serĉante “portalojn” por la ludo Ingress, pri kiu unu amikino estas entuziasmulo. (Ĝi similas al Pokémon Go, kiu tiam ankoraŭ ne estis aperinta). Ŝi parolis multe pri kiel la saĝtelefona teknologio havis la efikon instigi homojn iri eksteren kaj vidi la veran mondon, kaj renkonti homojn vizaĝ-al-vizaĝe. Mi miris pri kiom multe ni malkovris pri la urbo Granbio kaj pri la fizika mondo ĉirkaŭ ni, helpate de tiuj iloj, ne flankdistrite de ili, kiel mi antaŭsupozis.
Tiel ekflamis la ideo. Ni povus uzi la povon de la nova teknologio por instigi homojn renkonti aliajn homojn en la vera mondo. La ideo pli kaj pli firmiĝis. Ni havos plurajn eventojn la saman tagon. Ĉiun eventon organizos lokano, kaj ni klopodos provizii simplan ŝablonon por la eventoj. Ni decidis, ke kvar horoj estus la ideala maksimuma vojaĝ-distanco. Tiel oni povus vojaĝi matene, komenci je tagmezo, kaj fini je 20.00 kaj ankoraŭ reiri hejmen sen bezono tranokti. Ni sugestis, ke evento inkluzivu tagmanĝon kaj vespermanĝon, kun aliaj agadoj intertempe.
Ni emfazis, ke fakte estas tre facile organizi eventon – nur sugestu restoraciojn por la du manĝoj, kaj agadon inter la du. La agadoj estis kutimaj por Esperanto-aranĝoj – muzeoj, natur-promenadoj, keglo-ludado, serĉludoj, k.t.p. Kelkaj eventoj estis tre detale organizitaj, kaj kelkaj estis neformalaj kaj malpli longaj ol la sugestita 8 horoj. Do ŝajne la ŝablono estas sufiĉe fleksebla por taŭgi por la diversaj bezonoj de eventoj en diversaj lokoj.
Komencite, la afero rapide kreskis. Ni volis uzi jam pretan teknologion, ĉar mankis tempo kaj sperto krei novajn ilojn. Do ni ĉefe uzis Google-grupon kaj Facebook-on. Plej grava estis la mapo farita per Google Maps, per kiu ni povis montri la lokojn de la proponitaj eventoj kun ligiloj al la diskutfadenoj. Por komuniki dum la eventoj mem, ni elektis la programon Telegram – rapida mesaĝilo, kiu funkcias per saĝtelefonoj kaj komputiloj, kaj per kiu oni povas facile kunhavigi fotojn, videojn, geografiajn lokojn, k.t.p.
Kompreneble, ne ĉio iris perfekte. Okazis problemoj de trafiko, pluvo, varmeco, kiuj malhelpis kelkajn partoprenantojn. Sed finfine la eventaro estis pli sukcesa ol ni atendis. El 28 anoncitaj eventoj, 25 vere okazis, kaj kelkaj el la eventoj estis mirige grandaj, inkluzive de novaj vizaĝoj kaj malnovaj ne vidataj dumlonge. Spertuloj multe komentis pri la surprize alta parolkapablo de la novuloj, kiu evidentigas kaj la facilecon de nia lingvo kaj la efikecon de novaj lern-rimedoj.
Mi aparte ŝatas la rakonton pri la plej malgranda evento, kiu estis por la organizanto la unua fojo paroli Esperanton kun alia homo – kaj tiu alia homo eklernis ĝin antaŭ 51 jaroj. Tio estas precize la sperto, kiun ni celis krei per Paralela Universo. Ni esperas, ke tiu ĉi eventaro povos esti unu plia ilo en nia il-skatolo por vigligi la Esperantan movadon en Nord-Ameriko kaj pretere. Venontjare ni klopodos kreskigi la eventon ankaŭ en Sud-Ameriko, kaj eventuale en aliaj kontinentoj, se estas intereso. Mi esperas vidi vin ĉe Paralela Universo 2017!
Jed Meltzer
Partoprenintoj laŭ lando kaj grando:
- Kanado: Toronto ON (11), Montréal QC (8), Victoria BC (5), Saguenay QC (4), London ON (4)
- Usono: San Francisco CA (28), Washington DC (21), Austin TX (15), Mount Laurel NJ (15), New York NY (13), Watkins Glen NY (12), Kansas City MO (8), Seattle WA (8), Boston MA (8), San Diego CA (7), Atlanta GA (6), Chicago IL (5), Raleigh NC (4), Phoenix AZ (4), Pompano Beach FL (3), Cincinnati OH (2)
- Kubo: La Habana (19), Viñales, Pinar del Río (3)
- Meksiko: Santiago de Querétaro (14)
- Kaj surmare sur la krozŝipo Celebrity Solstice (3, Esperantista familio)
Sume: 231
Fotoj, videoj, kaj komentoj pri la eventaro troviĝas en la Facebook- kaj la Telegram-grupoj. Ĉiuj ligiloj troviĝas ĉe paralelauniverso.com.
2016-08-24 — Seismo in le Marches
In nocte ante alba de mercuridi, un tremor de terra de mangnitude 6.2 ha affecte Italia central, con epicentro presso Nottoria juxta le frontiera triplice de regiones le Marches, le Umbria e le Latio. Residentes de Amatrice ha essite interrate sub fragmentos. Circa 60 humanos ha morte. Isto es le seismo le plus grande depost le anno 2009, quando un tremor de terra in L’Aquila occideva plus que 300 humanos e lassava circa 65 milles humanos sin casa. (50 | IT-57)
Italia sentral sufri un trematera major
Un trematera de mesura 6,2 ia aveni en Italia sentral, matante a la min des persones mor e trapinte otras su detrito.
La maior de Amatrice, un de la areas la plu afetada, ia dise: “Un dui de la vila ia desapare.”
On teme ce un familia de cuatro persones ia mori en la ruina de se casa en Accumoli, un vila visina.
La trema ia aveni a 03:36 de ora local, a 100 cilometres a norde-este de Roma, con sola 10 cilometres de profondia. Alga construidas en la capital ia secute tra 20 secondos.
Alga de la dana la plu grave es en la vila Amatrice, do alga persones ia mori e on labora per salva survivores. La strada xef tra la vila es ruinada, e on labora per atenta ateni ses persones en un construida colasada.
Du persones ia mori ance en la vileta Pescara del Tronto.
Un fem de Ceselli en Umbria ia comenta: “Lo ia es tan forte. Lo ia pare ce la leto traversa la sala par se mesma con nos sur lo.”
Inisial, on ia reporta la mesura de la trema como 6,4. Alga replicas sismica cuasi tan forte ia segue lo.
La trema ia colpa prosima a Norcia, un vila umbrian de cual se sentro istorial e depintin es un loca cual multe turistes visita. Ma la maior de Norcia ia dise ce on ia reporta ala no moris. “La strutures antisismica de la vila ia resiste. La erita e construidas istorial es danada, ma nos ave no feris grave.”
En 2009, un trema de mesura 6,3 en la rejion L’Aquila, e ance esperiada en Roma, ia mata plu ca 300 persones.
Un granada mata un xico en Sveria
Un xico de oto anios ia es matada pos cuando un granada ia es lansada a en un aparte en la site svensce Göteborg.
Yuusuf Warsame, ci veni de la Rena Unida, ia es dorminte en la salon de la aparte en la area Biskopsgården, do el ia visita relatadas.
La polisia ia dise ce la ataca “odiable” ia es cisa liada con un disputa criminal.
A la min sinco enfantes e alga adultes ia es en la aparte cuando la granada ia es lansada a en.
Warsame ia mori par causa de se feris, sur via a ospital. El no ia es un membro de la familia rejistrada a la adirije.
La madre, sore, e frate de la xico ia es en la mesma sala cuando la ataca ia aveni, ma ia sufri sola feris minor.
Un abitor rejistrada de la adirije ia es un om condenada sur un xuta matante en la mesma area en marto 2015. Acel ia es un parte de un vendeta en la comunia somali de Göteborg. Omes con armas automata ia invade un bar de Biskopsgården, fusilinte un om conoseda a la polisia e un otra person acaso presente.
On ia condena oto persones en la plu temprana de esta mense, prisoninte los per entre sete anios e la vive intera.
Un jornal local ia reporta ce la fusili en la bar ia es la culmina de avenis violente entre ganges de drogas.
Sveria ave jeneral un proportio basa de crimin, ma la polisia ia esperia difisilia en maneja violentia en visinerias povre en Stockholm, Göteborg, e Malmö.
Tra esta estate, autos ia es ensendeda a cuasi cada note en alga partes.
Forpasis Detlev Blanke
Detlev Blanke naskiĝis la 30-an de majo 1941 en Neumünster en Germanio. La plej grandan parton de sia vivo li pasigis en la tiama GDR, kaj li havis gravan rolon en la fortigo kaj prestiĝigo de la Esperanto-movado en la lando.
Li lernis Esperanton memstare en 1957. Tiam ankoraŭ ne ekzistis registrita landnivela Esperanto-organizaĵo en GDR. En 1965 fine estis fondita la tiel nomata Centra Laborrondo Esperanto de Kulturligo de GDR, kies sekretario Detlev Blanke iĝis en 1968.
En 1981 la “centra laborrondo” iĝis Esperanto-Asocio en Kulturligo de GDR, internacie pli konata sub la neoficiala nomo Esperanto-Asocio de GDR. Detlev Blanke estis ankaŭ ĝia sekretario, kaj li krome redaktis la revuon de la organizaĵoj, der esperantist.
Li doktoriĝis pri komparo de vortfarado en la germana kaj en Esperanto ĉe Humbodt-Universitato en orienta Berlino, poste verkis duan disertaĵon pri planlingvoj, kaj en 1988 li iĝis la prezidanto de la interlingvistika societo Gesellschaft für Interlinguistik same en Berlino, kies fondinto li estis. Li restis honora prezidanto de GIL ĝis sia forpaso.
Detlev Blanke verkis grandan kvanton da artikoloj kaj libroj pri interlingvistikaj kaj esperantologiaj temoj. Kune kun sia edzino Wera Blanke li laboris ankaŭ en la kampo de terminologio, kun speciala atento al la verkoj de Eugen Wüster, la esperantista fondinto de la tuta terminologia fako.
AFRIKO NE ESTU ESCEPTO
UEA-gvidantoj trovas, ke afrikanoj tute ne rajtas organizi renkontighon kun nomo kongreso afrika en Afriko,se tion ili faras ne sub ili. Kaj en tio ankau aliaj afrikaj esperantistoj ludas grandan rolon, chiam subfosante la agadon de siaj samkontinentanoj. Chu tiuj respondeculoj de Esperanto trovas, ke afrikanoj estas nekapablaj ion organizi tutmondskalan en Afriko kaj tial ili mem decidas pri orgnizado de UKo kaj IJK en Afriko au ili havas alian intencon ? Vere, nun tute ne necesas , ke eksterafrikanoj venu al Afriko por ion organizi kiel UKon au IJKon. Se io organizighu en Afriko profite al Afriko, nur afrikanoj tion sciu, kaj neniu krom afrikanoj mem chion planu. Tiel iras normale la organizado de UKo kaj IJK.
Neniam UEA au TEJO decidas proprainiciate organizi UK-on au IJK-on en iu loko. Nur la lokanoj unue faras la peton kaj surbaze de tiu peto la respondeculoj de UEA au IJK unue esploru la eblecon. Ghis nun neniu afrika lando vere faris tiun peton. Kial do oni devas chiam uzi la nomon de Afriko por kolekti monon, kiun oni uzas por siaj hobioj. Ne, Afriko ne plu tion akceptu. Kiuj persitas en tiaj aferoj, tiuj vere havos seriozajn problemojn en Afriko. Nun estas tute aliaj pensmanieroj en multaj afrikanoj. Gvidantoj de tutmondaj Esperanto-organizajhoj bone enmemighu por konsideri kaj atenti tion antau ol fari tiajn decidojn.
Nun chiuj scias la metodojn de neseriozaj homoj sin nomantaj helpantoj de Afriko. Nur unu celon ili havas : kontentigi sian ambicion. Chiam ili havas novan proponon por Afriko, kaj kiam oni funde analizas la proponojn, oni malkovras en ghi kashitan planon por plimalrichigi Afrikon au pliklavigi afrikanojn, submetigante ilin al si. Ne, ! Neniam plu, tio okazu en Afriko, kaj estas ege bedaurinde, ke tio okazas en movado de Esperanto, kiu havas internan ideon.
Seriozaj homoj, kiuj vere helpas Afrikon chiam kunlaboras kun chiuj afrikanoj klopodantaj helpi en la evoluigo de Afriko. Ili neniam luktas kontrau iuj afrikanoj, ribeligante iujn kontrau aliajn. Tiaj malunuigaj klopodoj nestas en la planoj de UEA-gvidantoj por Afriko. Tiajn tendencojn vere denuncas afrikaj esperantistoj konsciaj pri la vera sorto de Afriko kaj kiun ili klopodas plibonigi. Tiuj afrikaj esperantistoj trovas, ke en la nuna momento UKo kaj IJK neniom valoras en Afriko, krom plusubteni la dividigan politikon de UEA-gvidantoj. Autoritatuloj afrikaj tre bone konas afrikajn esperantistojn, kiuj vere uzas Esperanton ne por propra ambicio sed por la vera bono de Afriko. Tiuj esperantistoj ne nun trovas la utilon de UKo au IJKo en Afriko. Tial, kiuj uzas la nomon Afriko por kolekti monon, tiuj iam respondos.
Planojn por Afriko inicitas tute libere afrikanoj mem, kiuj estas nun tute maturaj tion fari. Memoru la agadon de SIPU en Burundio kaj de ANEB. Tiu chi lando estas la prototipo de la manovroj de UEA-gvidantoj. Tiuj chi subtenas ANEB-on, kiu faras preskau nenion utilan por Esperanto kaj por la lando, dum SIPU vere agadas por Esperanto kaj por la lando. Tia tendenco ekzistas ankau en aliaj landoj afrikaj, kie la veran kernon Esperantan, kiu realisme laboras por Esperanto, marghenigas kaj kontraustaras UEA-gvidantoj. Kun tia dividiga politiko de Esperanto-organizajhoj, neniu afrika lando kun forta esperantobazo invitas nek UKon nek IJKon.
Nur kiam iu lando afrika estos vere preta por inviti UKon au IJKon, tiam oni parolos pri UKo au IJK en Afriko. Nun, jes nun, tute ne jam estas tiu tempo! Kiu persitos en tiaj planoj, tiuj tute celas neniam bonon de Afriko, sed propran bonon, char tra la organizado de tiaj aferoj, ili celas uzi la nomon Afrikon por kontentigi egoismajn celojn.
La Juas Olimpial fini spetaculin
La Juas Olimpial de Rio ia fini con un spetaculo carnavalin e la pasa ofisial a Tocio, la site ospitante de 2020.
La rituo colorosa, cual ia dura tra cuasi tre oras, ia selebra la artes de Brasil. Lo ia aveni en pluve.
Entre la puntos xef ia es un presenta impresante par Japan e un parada vibrante de carnaval.
“Estas ia es Olimpiales merveliosa, en un site merveliosa,” Thoma Bach, la xef de la Comite Internasional Olimpial, ia dise. “Tra la 16 dias presedente, un Brasil unida ia inspira la mundo, a tempo difisil per tota de nos, con se joia nonresistable per vive.”
Bach ia clui ofisial la Juas de la Olimpiada 31 pos 16 dias de compete. 11 303 atletas ia partisipa, de 206 nasiones e un ecipo de refujadas.
Un de la aclamas la plu grande de la note ia aveni cuando Shinzō Abe, la ministro xef de Japan, ia apare, vestida como la carater de jua video Super Mario, asendente de en un tubo verde jigante en la stadion Maracaña.
La spetaculo, regardada par miles de miliones de persones en la mundo, ia inclui un parada de atletas e un estingui dramosa de la flama olimpial.
2016-08-20 — Oppugnatio in Gaziantep
AUDI PRAELECTIONEM SONITAM (accentu Turcico)
Oppugnator sibi et circiter quinquaginta convivis nuptiarum Kurdicarum mortem conscivit et saltem septuaginta vulnera attulit in Gaziantep Kurdistaniae in Turcia meridionali prope fines Syriacos, ubi est movimentum forte ad Turciam relinquendam et Kurdistaniam liberandam. Capitalismi adversarii et Kurdorum fautores (Populorum Factio Democratica) annuntiaverunt nuptias sodalium factionis oppugnatas fuisse. (4 | TR-27)
La presidente pilipina menasa abandona la NU
Rodrigo Duterte, la presidente de Pilipinas, ia menasa separa de la Nasiones Unida car esta organiza ia critica se gera contra drogas como un crimin.
Duterte ia dise ce el va demanda cisa ce Xina e nasiones african formi un organiza alternativa. El ia acusa ance la NU de fali contra terorisme, famia, e geras.
Per atenta elimina la comersia de drogas, Duterte ia permete ofisial la mata de contrabandores par la polisia e la popla. La NU ia condena repeteda esta politica como un viole de diretos umana.
De pos la eleje de Duterte en maio, sirca 900 contrabandores suspetada ia es matada.
En la semana pasada, du espertas NU de diretos umana ia dise ce la politica de Duterte es egal a “provoca a viole e mata, un crimin su lege internasional”.
En un arenga, plen de parolas basa, contra la NU a soldi, Duterte ia descrive la espertas como “stupida”, disente ce los debe conta la cuantia de vives inosente cual es perdeda par causa de drogas.
“Me no vole insulta vos,” el ia dise. “Ma cisa nos va debe simple separa de la Nasiones Unida. Si vos es tan noncortes, nos ta vade egal bon par parti. Donce sutrae nos de vos organiza. Vos ia fa no cosa. Cuando vos ia es asi a ves resente? Nunca. Estra per critica.”
Duterte ia dise ce la NU debe repaia se contribui “afin nos pote sorti”.
El ia ajunta ce la NU ia es noncapas de combate famia e terorisme, e ia fali fini la mata de persones nonmilitar en Irac e Suria.
“Aora vos, Nasiones Unida, si vos pote dise un mal cosa sur me, me pote dona des a vos. Me dise, vos es nonusosa. Car si vos ta es vera fidosa a vos autoria, vos ia ta pote para tota esta geras e matas.”
La secretor jeneral de la NU, Ban Ki-moon, e la Ofisia NU sur Drogas e Crimin ia condena esta “aproba parente de matas estra la lege, cual es nonlegal e un rompe de diretos e librias fundal”.
Duterte ia es induida como presidente en junio, pos un vinse inondante en la vota. A ante, el ia es la maior de Davao, la site tre de la plu grandes de la pais, tra 22 anios. Se disposa dur e comentas controversa ala ia gania per el la nometa “La Punor”.
Un focon a un refineria nicaraguan
Pompores en Nicaragua atenta control un focon enorme a la sola refineria de petrolio de la pais.
La arde ia comensa a du dias ante aora cuando un de cuatro tances grande de combustable ia esplode, a la compleso de Puma Energy en Puerto Sandino, un porto pasifica.
Un tance du ia ensende a jovedi.
On ia reporta no moris, ma la autoriosas ia averti persones local contra la nubes de fuma plen de gases nosiva cual estende a supra tra plu ca un cilometre.
Refujerias es preparada per la caso ce la venta verje a via de la osean e en dirije a la tera.
Espertas de la SUA e Canada es en la pais per consela ofisiores sur modos de controla la focon.
La compania Puma Energy ia dise ce lo labora per maneja la situa, asentuante ce securia per abitores local es un conserna prima.
Usain Bolt gania un truple de duples
A la Olimpiales de Rio, Usain Bolt ia gana se medalia du de oro par vinse en la corsa mas de 200 metres.
El ia vinse en esta corsa ance en la Olimpiales de 2008 and 2012. Plu, el ia vinse ja en la 100 metres de Rio, repetente se susedes de 2008 e 2012, anios cuando el ia gania la oro ance en la corsa de 4 × 100 metres.
El espera oji vinse en la 4 × 100 de Rio, tal ganiante un truple de truples sin presedente.
La atleta jamaican ia core tra 200 metres en 19,78 secondos, fininte ante Andre De Grasse de Canada e Christophe Lemaitre de Frans.
Adam Gemili de la Rena Unida ia core en la mesma tempo como Lemaitre, seguente la cronometre, ma la foto de fini ia preveni el de gania se medalia olimpial prima.
Bolt, ci ave 29 anios, ia gania tota oto de la finales olimpiales en cual el ia partisipa. En febrero, el ia anunsia se intende de retira se de compete pos la Torneos Mundal de Atletisme Lejera en 2017.
Sola Carl Lewis, sprintor e saltor de longia de la SUA, e Paavo Nurmi, coror de distantia longa de Suomi, ia gania plu medalias oro per atletisme lejera a la Juas Olimpial. Lewis ia gania nove entre 1984 e 1996, e Nurmi ia gania la mesma cuantia entre 1920 e 1928.
Bolt ia crede ce, en la Stadio Olimpial de Rio, el pote rompe se recordo mundal de 19,19 secondos.
Ma cuando la jamaican ia traversa la linia a plu ca du desis de secondo ante De Grasse, el ia opina ce el ia core en tempo lenta – a la min par se normas – e el reata con jestis coler. Ma pos un momento, el ia surie larga e ia selebra en se posa famosa de raio de lampo con miles de fanes cantante se nom.
2016-08-18 — Explosiones in Turcia, collisio in Francia
AUDI PRAELECTIONEM SONITAM (accentu Turcico)
Tres vigiles bomba autocinetica occisi sunt, cum Factio Operariorum Kurdistanicorum stationem publicae tutelae oppugnavit in Elazığ Kurdistaniae in Turcia orientali prope fines Syriacos, ubi est movimentum forte ad Turciam relinquendam et Kurdistaniam liberandam. Nocte praecedente tres homines occisi sunt et quadraginta vulneribus affecti altera oppugnatione per bombam autocineticam contra stationem publicae tutelae in Wan Kurdistaniae in Turcia orientali prope fines Iranicos. (6 | TR)- Octo homines graviter laesi sunt, postquam tramen percussit arborem, quae in ferriviam cecidit in Saint-Aunès prope Montem Pessulanum in Occitania Franciae meridionalis prope fines Hispanicos. (12 | FR)
TEJO devas repagi milojn da eŭroj al EU
Jam de multaj jaroj TEJO regule ricevadas administran subvencion de EU, kiun oni uzas parte por dungi proprajn oficistojn, parte por formale pagi por TEJO-rilataj servoj de la Centra Oficejo. En 2015 TEJO ricevis tiucele 19.499 eŭrojn de la EU-instanco EACEA, kaj en 2016 eĉ pli, 27.558 eŭrojn.
Ĉiujare TEJO devas raporti al EACEA pri la laŭregula uzo de la subvencio por ricevi finan aprobon. La raporto kaj la aprobo ĝis lastatempe estis rutinaj aferoj, sed pasintjare TEJO pro fuŝa interna administrado tute neglektis fari la raporton, kiu devis esti sendita ĝis la fino de februaro.
Tio vekis la atenton de la kontrolistoj en Bruselo, kiuj fine en majo postulis, ke la mankanta raporto fine estu liverita. La postulo de EACEA kaŭzis panikon ĉe TEJO, ĉar daŭre mankis eĉ la internaj financaj dokumentoj de TEJO pri la jaro 2014, kiuj eĉ al la komitato de TEJO ne estis senditaj ĝustatempe.
La raporto estis rapide kunmetita kaj sendita al Bruselo, sed verŝajne la granda malfruo jam vekis la suspektojn de la kontrolistoj, kiuj pli atente ol kutime observis la detalojn, kaj konstatis ke TEJO devos repagi parton de la subvencio, ĉar ĝiaj kondiĉoj ne estis plenumitaj.
La ĉefa afero kiun EACEA ne povis akcepti estis, ke TEJO dungis oficiston el ekster EU, kvankam estis kompetentaj kandidatoj ankaŭ ene de EU, interalie la antaŭa prezidanto de TEJO Łukasz Żebrowski.
Kompreneble oni povas argumenti, ke TEJO rajtu dungi oficistojn el ajna lando, sed se oni pagas la salajron per EU-subvencio, necesas observi la regulojn de EU.
TEJO tamen elektis ĉirkaŭiri la regulojn: ĉar formala dungo ne eblis pro EU-reguloj, oni anstataŭ salajro pagis al la oficisto rekompencon kontraŭ fakturoj. Tiun proceduron EACEA ne aprobis, kaj sekve TEJO devos repagi al EACEA la dumonatan salajron de la tuttempa oficisto kiu estis dungita komence de novembro 2015.
La administra subvencio estis donita por tutjara plentempa dungo de oficisto, sed la oficisto laboris nur dum la lastaj du monatoj de 2015. Por tamen povi uzi la tutan salajron, TEJO kiel kutime aldone prezentis en sia raporto al EACEA fakturon de UEA pri la TEJO-rilata laboro de kelkaj oficistoj de la Centra Oficejo. Se tiu fakturo estos aprobita en la detala kontrolo de EACEA, TEJO rajtos teni la ĉefan parton de la administra subvencio de 2015. Alikaze necesos repagi plian, tre grandan monsumon.
– Povas esti problemo pri unu el la oficistoj de UEA kiuj laboris por TEJO, sed ni estas en kontakto kun la agentejo pri tio kaj ni ankoraŭ esperas savi tiun parton, diras la prezidanto de TEJO, Michael Boris Mandirola, al Libera Folio.
Por 2016 TEJO ricevis pli grandan administran subvencion kaj ekde la komenco de ĉi tiu jaro la asocio sekve dungis plian, duontempan oficiston. Denove kandidatis interalie la eksa prezidanto Łukasz Żebrowski, kiu tamen ne estis akceptita. Anstataŭe oni elektis plian kandidaton el ekster EU. Ekde la komenco de 2016 TEJO sekve havas du oficistojn kiuj ne estas formale dungitaj, kaj kies salajrojn oni ne povos pagi per la tiucela EU-subvencio.
Kiam la stato de la aferoj evidentiĝis post vizito de kontrolisto de EACEA, TEJO decidis urĝe dungi kvin pliajn oficistojn por la lastaj kvar monatoj de la jaro. Tiuj oficistoj estos formale dungitaj laŭ la reguloj de EU, kaj sekve TEJO ne riskas perdi ion el la ĉi-jara administra subvencio, diras Michael Boris Mandirola:
– Ni scias kiel agi por ke TEJO rajtu teni la tuton kaj ni intencas tion fari.
Rilate la pasintjaran subvencion ankoraŭ ne klaras, kiam EACEA donos sian finan verdikton, kaj sekve ne eblas scii, kiom da mono TEJO perdis, Mandirola diras.
– Mi certas ke ni povos gardi la plejparton de la subvencio sed mi preferas ne diri konkretan ciferon ĝis kiam ni havos klaran respondon.
Laŭ Mandirola la reguloj de EACEA pri la permesitaj dungoformoj ne estas tute klaraj, kaj oni kredis, ke eblus dungi personon ekster EU, eĉ se tiu ne ricevas laborvizon.
– Nun ni havas bonan informfluon kun EACEA tiel ke ne plu eblas ke ni fuŝu pro manko de informiĝo aŭ pro misinformiĝo.
Libera Folio: Sed kial la raporto pri la subvencio ne estis farita ĝustatempe?
– EACEA daŭre havis la antaŭan kasiston kiel kontaktopersono kaj nur maje ni ricevis mesaĝon pri la raportendo al kio estis tuja reago. Ne estis memaktiva antaŭzorgado ĉar temis pri la unua raporto por nia nova kasisto kaj nia nova oficisto en momento kiam la Ĝenerala Direktoro estis jam ekster la CO pro sanproblemoj.
Pri la du nunaj oficistoj – ĉu TEJO planas daŭrigi kunlaboron kun ili kaj se jes, el kiuj monfontoj oni planas kovri tiun elspezon? Ja por ili ne eblas uzi la subvencion?
– La celo estas ke per ilia laboro pri subvencioj, ni sukcesu akiri (petado), ŝpari (plenumo) kaj gardi (mastrumado kaj raportado) sufiĉan monon kiu kompensas ilian koston. Ni tamen provos negoci kun ili alternativajn pagkondiĉojn konsidere al tio ke ni ne plu ricevas subvencion por pagi ilian “nederlandan” salajron.
Ĉu ne estas tre riske por la asocio esti tiom dependa de subvencioj?
– Mi vidas neniun alian manieron akiri similajn sumojn por nia agado, fakte apenaŭ estas internaciaj junularaj organizoj kiuj kapablas funkcii sen subvencioj. Nia kapitalo ebligas travivi kelkajn jarojn sen subvencioj kaze je problemo, sed dum tiu tempo necesus reakiri subvenciojn. Aldonindas tamen ke la subvencioj por projektoj donas rimedojn por agadoj kiuj en si mem fruktodonaj kaj donas bonajn rezultojn al Esperantujo.
Pli specife, ĉu ne estus tre riske aranĝi kostan afrikan kongreson kalkulante je subvencio, kiun oni eble devos poste repagi, ĉar oni ne sukcesas plenumi la kondiĉojn de la subvencidonanto?
– Unue indas reklarigi ke la Eūropa-Afrika projekto celas plivigigli la junularan movadon en Afriko kaj kapabligi aktivulojn. La subvencio estas por projekto kiu havas kvar etapojn kaj la IJK en Afriko estas nur unu inter ili, eĉ se la ĉefa. Aranĝi IJK-n en Afriko sen subvencio signifus preskaŭ certe malgrandan kongreson kun granda malprofito. La subvencio ne estas repagota ĉar ni realigu la projekton almenaŭ tiel kiel ĝi estas priskribita, ni interkonsentos eventualajn ŝanĝojn (kiel la kongreslando) kun EACEA kaj atente sekvos ĉiujn regulojn. La nova ĝenerala direktoro mem sekvos la disvolviĝon de la projekto por certiĝi je senriska administrado kaj nia stabo da oficistoj kaj volontuloj plejprofesie prizorgos ĝin.
Bolivia abri un scola antiimperaliste
Evo Morales, presidente de Bolivia, ia abri un academia nova de defende militar. El dise ce lo va ofre cursos per oposa la influe de la Statos Unida en la mundo developante.
La intendes inclui la studia de imperalisme e se segues.
Morales ia comenta ce la academia va funsiona contra la Scola de la Americas en la stato Georgia, cual ia instrui aliadas de la SUA en la Gera Fria. Alga de se graduadas ia fa maltratas major de diretos umana.
La academia nova es situada en la site Santa Cruz en la este de la pais, e va comensa par aseta 100 enscrivedas.
Parlante a la rituo inisiante, Reymi Ferreira, ministro de defende, ia dise: “La Scola de Antiimperalisme es un scola cual desira conserva la vive, no como la Scola de la Americas, cual ia lava la serebros de ofisiores militar afin los crede ce la enemi es nos popla.”
El ia dise ce la sentro va aida soldatos a identifia menasas major a la autoria nasional de la pais.
De pos se indui en 2005, la relata de Morales con la SUA ia es multe tensada a veses.
En 2008, el ia esclui la ambasador SUA e la ajenteria SUA contra drogas. Plu resente, el ia acusa la SUA de coraji “colpas congresal de stato”, como la prosede prosiminte de Dilma Rousseff, la presidente suspendeda, en Brasil.
El ia acusa ance la SUA de promove terorisme global par intervenis militar, sitante la crese de la grupo Daex como esemplo.
En America Latina, alga ofisiores instruida a la Scola de la Americas ia fa plu tarda alga de la violes la plu grave de diretos umana en la rejion.
Estas inclui du de la ofisiores militar arjentina ci ia gida la junta en la tarda de la desenio de 1970. Organizas per diretos umana dise ce acel governa ia mata sirca 30 mil oposores sinistriste.
Ance Jeneral Efraín Ríos Montt, presidente pasada de Guatemala, ia es instruida a la Scola de la Americas en la desenio de 1950. Du Comisiones de Veria ia documenti crimines vasta contra diretos umana par se governa, incluinte violes sesal, torturas, esecutas, e atas jenosidal contra la popla, incluinte la popla nativa, par un campania de tera ardeda.
En 2000, on ia dona un nom formal nova a la academia a Fort Benning en Georgia: la Instituida de la Emisfera Ueste per Coopera sur Securia.
Un tance taiuan cade de un ponte
En Taiuwan, un veculo blindada ia cade tra tre metres de un ponte en pluve forte pos un eserse militar. Tre soldatos ia es matada.
La tance CM11, portante sinco soldatos, ia es revadente a se base cuando lo ia cade de sur la ponte a en la rio Wangsha, en la contia Pingtung en la sude de la pais.
La gidor e capitan de la veculo ia survive.
La eserse ia es un parte de preparas per Han Kuang, la eserse militar anial, en la semana veninte.
Presidente Tsai Ing-wen ia envia se compatia.
La veculo ia es viajante de un proba de xuta a sirca 10:30 de ora local cuando lo pare ce un fali macinal en un de la bandas erugin ia preveni la gidor de fa la verje nesesada a sinistra.
La gidor ia sorti con feris minor.
On ia tira la cuatro otras de la veculo en state nonrespondente. La capitan ia es reviveda e prendeda a un ospital mililtar en Kaohsiung, un site visina.
Reportas indica ce la soldatos ia parteni a la Comanda de la Armada Oto.
Presidente Tsai ia esije un investiga rapida sur la causa de la aveni. El va preside la eserses militar, cual simula atacas posible par Xina.
Un elefante mori pos viaja longa en inondas
Un elefante savaje, cual on ia salva de acua en la semana pasada pos cuando lo ia viaja tra sentos de cilometres, ia mori.
Lo ia es puxada a via par corentes forte en inondas en Barat norde-este. On ia retrova lo en Bangladex, un pais visina.
Ala, on ia dona a lo la nom Bangabahadur, cual sinifia “eroe de Bengala”.
Lo es posible ce la elefante ia viaja tra 1700 cilometres. Lo ia es debilida par se viaja e par atentas per calmi lo, e on crede ce lo ia sufri un ataca de cor. Stress, desidrata e nonecuilibra de eletrolito ia es fatores.
On ia comanda un autopsia.
Pos cuando lo ia colasa, salvores ia dona a lo 12 litres de disolve salin, ma no ia susede revive la bestia.
Con pesa de sirca cuatro tones, la elefante ia deveni sempre plu debil pos spende semanas en acuas de inonda, car lo no ia pote nuri bon se.
Ofisiores zoolojial ia atenta transporta lo a un parce de safari – calminte lo a multe veses – ma ia fali, car la animal no ia es domable.
Ashit Ranjan Paul, la conservor xef de viventes savaje per la governa bangla ia comenta: “Nos ia dona nos atenta la plu alta per salva la animal. A la min des gardaforestas, veterinares, e polisiores ia segue constante lo tra la 48 dias pasada. Ma nos fortuna es mal.”
La salva de la elefante ia es dramosa. Cuando lo ia es calmida, lo ia cade a en un lageta, do viletanes ia preveni ce lo afoca e ia aida estrae lo. Un om ia es ferida cuando la elefante ia pedi el.
A cada anio, inondas obliga miles de bestias a move a tera plu alta en la areas fronteral entre la du paises. Car la abitada natural de bestias savaje diminui, los encontra sempre plu difisilia en move a locas plu secur a la tempo de monson.