Monthly Archives: May 2016

UK-101 en Nitro: Eksterordinara reklamo tra la urbo kaj la lando

Ĉu la Universalaj Kongresoj estas ĉefe aranĝoj por esperantistoj (por renkontiĝi, babili, kunsidi, diskuti, amuziĝi) aŭ ili servu kiel perfekta, taŭga reklamilo de nia movado, propagandilo pri Esperanto por ekstera publiko? Verŝajne ideala solvo estas kombini tiujn ĉi du flankojn de la kongresoj. Kun taŭga strategio eblas kontentigi ambaŭ dezirojn. Pri tio nun strebas la slovaka teamo, organizante la 101an UKon en Nitro.

Legu pli en la junia kajero de La Ondo de Esperanto kaj en la novaĵretejo La Balta Ondo:
http://sezonoj.ru/2016/05/slovakio-10/

2016-05-31 — Armus massivi destructioni e servitudu Norda Corei

AUDIR REGISTRATIONU SONI (tcheco accento)

16110147Nordu Corei altero vico havir essayat lancear ballisticu missilu intermedii distantii BM25 Musudan, quu essesser capabilu colpar Sudu Corei o Japonu, sed illu essayu non succedevir.

Recentu reportu globali indici servitudi estimar numeru humanis fortiata labora, servaja causata debitos, natis servituda o trafficatis sexuale labore esser quarantus cinquus commu octus millionus. Nordu Corei haber altissimu rationu servis sua populationa: quatrus commu quatrus percentus. (20 | KP)

-u substantivu o adjectivu, -s pluralu, -i de (genitivu), -e a (dativu), -o per (instrumentalu), -a in (locativu), -r presentu o infinitivu verbu, -vir perfectu verbu, -sser perfectu conditionalu verbu

Ofisiores saisi tigres de un templo tai

En Tai, autoriosas sur viventes savaje ia comensa sutrae tigres de un templo budiste, pos acusas de contrabanda e maltrata de bestias.

On ia move tre de la 137 tigres a la templo en la provinse Kanchanaburi a lundi. La taxe emplea 1000 persones e va ocupa la semana intera.

La monces nega tota la alegas. Los ia resiste prima, ma ia sede cuando on ia presenta un comanda de corte a los.

On prende la tigres a refujerias per animales.

La Wat Pha Luang Ta Bua, o Templo de Tigres, es un destina popular per turistes. Tra anios lo resiste ja atentas ofisial de prende la bestias a via.

Visitores pote nuri la tigres e fa fotos pos un paia, an si on ia proibi la templo de esije mone per entra.

“Nos ave un comanda de corte a esta ves,” Adisorn Nuchdamrong, la visdirijor jeneral de la Departe de Parces Nasional, ia dise. “Esta es diferente de veses presedente cuando nos ia demanda sola per la coopera de la templo, lo cual no ia susede.”

On ia acusa la monces a la templo controversa de eleva tigres en modo nonlegal e de contrabanda animales.

Un invade ofisial en febrero de la anio pasada ia descovre ce on teni xacales, calaos, e ursos asian a la santeria sin la permete nesesada.

La afrikanoj vekiĝu ekde nun!

Jen ankaŭ ni manĝas iliajn nutraĵojn produktitajn en kondiĉoj pli kaj pli malkaŝataj kompromitaj. Neniu el miaj geamikoj eŭropaj manĝas sardelojn, ŝinkojn, kolbasojn, ktp. Ni manĝas ilin, kio malsanigas nin, kaj ni devas iri al iliaj hospitaloj, kie ili preskribas al ni siajn medikamentojn, kiujn ili mem ne uzas kaj kiuj estas tute malsamaj ol tiuj, kiujn ili mem uzas. Se ni ne estus afrikanoj protektataj de Dio kaj de niaj prauloj, ni jam estus mortintaj.

Ni adoptis iliajn religiojn kaj ili enkapigis al ni, ke niaj prauloj estas diabluloj, ke niaj prapatroj estas nenio, ke elvoki niajn praulojn estas diablece, sed elvoki iliajn praulojn estas tute normale; ili devigas nin preĝi al iliaj prauloj, kiuj eĉ ne konas nin, ansatataŭ preĝi al niaj prauloj kiuj ege amas nin. Ili fortenis nin de niaj rajtoj pensi per niaj kapoj, nomante sektoj ĉion nian, kion ili ne akceptas. Ili igas, ke dum nia tuta vivo ni forpelas la diablon anstataŭ niajn malbonajn agojn, dum ili diras ke la Sinjoro jam venkis la diablon por ni. Il cerbolavis nin.

Antaŭ ĉio ĉi, ni ne devas ribeliĝi, nek depostuli ion, sed ni devas agi, lanĉi nian revolucion silente, ni devas surprizi ilin, ni devas lerni kiel veki la genion afrikan, ni devas lerni venki, lerni sukcesi en ĉio, lerni feliĉiĝi. Ĉiuj malsukcesoj de nia vivado estu transformataj en sukcesojn. Ĉiuj malsanoj povas kaj devas transformiĝi en sanecon, ĉiu senlaboreco en decajn perlaborojn, ĉiuj sterilaĵoj en malsterilaĵojn.

Dank’al mensa prepariĝo naskiĝinta el civilizoj kaj konoj afrikaj, ni malkaŝu sekretojn por ke tre baldaŭ, la afrikanoj amerikaj, eŭropaj, aziaj kaj de aliaj medioj eksterafrikaj revenu al Afriko, tiel ke la alikontinentanoj petu vizojn por veni al Afriko dividi kun ni niajn prosperon, feliĉon, nian sanecon, nian longvivecon. Mi fieras esti afrikano, kaj vetas al vi, ke tre baldaŭ, ĉiu afrikano estos gvidanto de propra sorto, kapitano de sia animo.

Por kunigi la neceson kaj agrablon, mi ŝatus malkovrigi al vi kialon de la ekzistado, la sekretojn de la vivo sukcesplena, de la vivo feliĉoza kaj plena je bonstato.

Iam oni prezentis al mi du knabojn, el kiuj unu tre diligentas en matematiko, dum la alia tute ne. Mi demandis la unuan kial li bone faras matematikajn taskojn. Li respondis: “Mi tre ŝatas matematikon, mia patro estas forta en matematiko, mi bezonas matematikon, mi faras ekzercojn, mi havas instruiston-helpanton”. Poste mi aliris la duan, kiu devis respondi: “Mi ne ŝatas matematikon, ĉar ĝi estas tre malfacila, kompleksa kaj mi nenion komprenas”.

Poste oni prezentis al mi du aliajn knabojn, el kiuj unu ĉiam malsanas. Kiu neniam malsaniĝas, tiun mi demandis, kial li neniam malsanas. Li respondis: “La malsano estas por la malfortuloj, sed tre forta estas mi, la malsano tute ne estas promeso de Dio al mi. Se la frenezulo manĝas ĉion ajn kion li trovas, sed ne malsanas, se li dormas ĉie ajn sed ne malsanas, dum mi manĝas salubre, dormas sub kulvualo, mi neniam malsaniĝos. Dio tute ne amas la frenezulojn pli ol min”. La alia, kiu regule malsaniĝis, diris al mi: “Mi havas fragilan sanon, miaj gepatroj ofte malsaniĝadis, mi estas malforta, mi estas…” ktp.

Certe vi komprenas tre facile tion, kio ebligas bonan laboradon en lernejo, tion, kio igas, ke la homo malsaniĝas aŭ ne; jes, tio estas nenio krom kion ni pensas. Vi devas elekti pensi kiel vi volas esti. Neniu homo estas pli inteligenta ol la alia, sed dum iuj diras “mi kapablas, mi certe sukcesos”, aliaj diras: “mi tute ne povas”. Viaj paroloj, konvinkoj, praviĝoj, diroj veraj aŭ malveraj fasonas vian vivon.

Se vi volas sukcesi, ripetu, ke vi volas sukcesi, ripetu, ke vi estas inteligenta, naturdotita, ripetu, ke vi estas plejbona, ripetu la bonon kaj vi vivos la bonon.

Knabino praktikis la naĝadon kaj okupadis nur la lastan rangon. Iam, ŝi revenis hejmen kun ploroj kaj diris al sia avino, ke tiu rango hontigas ŝin. La avino respondis al ŝi: “Via avo estis ĉampiono tutmonda pri naĝarto kaj lia sango cirkulas en viaj vejnoj. Ni reiru, kaj vi montros al ili, ke vi estas filino de ĉampiono tutmonda pri naĝado”. La knabino reiris kaj poste fariĝis unuarangulo. Jen la avino al ŝi malkaŝis: “Via avo neniam vidis la koloron de naĝejo. Sed via cerbo kredis kaj realigis tion, kion vi diris al ĝi. Vi povas ĉion sukcesi, se vi diras al vi, ke vi povas, se vi pensas ke vi povas”.

Patro kaj lia filo promenadis en montaro. Subite, la filo falis, ekhavis doloron kaj kriis; “Haaaaaaaaaaa…”. Li mire aŭdis voĉon, kiu ripetis el la montaro “haaaaaaaaaa…”.

Scivolema, li demandis: “Kiu vi estas?” Tuj li havis la respondon: “Kiu vi estas?”. Konsternite de tiu respondo, li plukriis: “Poltrono”, kaj li aŭdis “Poltrono”. Tial li rigardis al sia patro kaj demandis: “Kio okazas, paĉjo?” La patro ridetis kaj respondis: “Bone aŭskultu nun!”. Jen la patro kriis: “Mi admiras vin.” Venis la respondo “Mi admiras vin.” Li pliafoje kriis: “Vi estas ĉampiono.” La voĉo respondis: “Vi estas ĉampiono”. La knabo miris, sed plu nenion komprenis. Kaj la patro devis respondi al li: “Tion oni nomas EĤO, sed vere, tio estas la vivo. Tio redonas al vi ĉion, kion vi diras aŭ faras. Nia vivo estas nenio krom la respeguligo de niaj paroloj kaj agoj. Se vi volas pli da amo en la vivo, ekhavu pli da amo en via koro. Se vi volas, ke via grupo havu pli da sukceso, eklaboru persisteme. Tio tre bone funkcias por ĉio en la vivo. La vivo redonas al vi ĉion kion vi diros aŭ donos”. Via vivo tute ne estas io hazarda, koincida, sed la eĥo de tio, kion vi ripetas, pensas kaj faras.

Ĉiufoje, ke ni volas malfamigi, ataki iun, malbeniiun, memoru ni, ke la eĥo revenos. Ĉio revenas al ni.

Mirindaj kreitaĵoj de Dio, mi ŝatus fini, parolante pri la dankemo, pri la potenco de la dankemo. Jes, la dankemo metas ĉiujn en bonajn kondiĉojn kaj estas tre potenca. Ĉu vi estas dankema pro tio kion la vivo alportas al vi?

Estu dankema pro tio, kion oni ricevas estas io, kio altiras aliajn aferojn, por kiuj oni estu pli dankema. Se vi helpas iun, kaj li ne estas dankema al vi. Ĉu vi pluhelpos tiun? Certe ne. Sciu, ke Dio, la naturo, viaj gepatroj kaj la aliaj tiel kondutas. Via korto tiel funkcias. Havu la kutimon ĉiam diri Dankon al Dio, al via korpo, al viaj gepatroj. Tio estas io tre potenca.

Ellitiĝi kaj danki pro la komenciĝanta nova tago kun la espero havi ion plejbonan………entuziasmiĝi de la espero pri momentoj plenaj je ĝojo intensa, kiun la tago nova alportos, certe alportas la feliĉon. Ni sciu aprezi la feliĉon grandegan pro nia saneco. Dank’al miaj piedoj mi marŝas, dank’al miaj okuloj mi vidas… tial ni diru dankon al nia korpo, ni diru dankon al ĉiu organo, ni diru dankon pro nia saneco por havi pli da tiaĵoj. Ni konsciiĝu pri la miraklo, kiun plenumas nia korpo ĉiutage, ĉiusekunde, … tio estas la dankemo. Danku pro la konforto en kiu vi estas: havi tegmenton super via kapo, manĝi kiam vi malsatas, surhavi vestaĵojn, havi trinkeblan akvon je dispono, ktp. Danki estas tre potenca preĝo. Simpla penso direktita al la ĉielo estas la plej perfekta el la preĝoj. Kiam vi estas dankema, vi esperas la plejbonon, kaj la plej bono ĉiam alvenas.

Diri dankon al sia korpo, al ĉiuj siaj organoj pro tiu fabela laboro, kiujn ili plenumas en ĉiu sekundo de ĉiu tago donas sanan vivon longdaŭran. Daŭrigu en tiu ĉi vojo dinamika dum la tuta tago kaj vi vidos tre rapide ŝanĝojn pozitivajn okazi en via vivo. Plena je dankemo, vi altiras al vi pli da situacioj, por kiuj vi estos dankemaj. Vi povas altiri ĉion, kion vi deziras; tion tute ne forgesu. Estu dankemaj al tiu potenco granda en vi, la potenco transformanta vian vivon en eksterordinaran aventuron.

Franclingva kroniko de Coach Patrick POGNON kun la esperantigo de GBEGLO Koffi

PS: Kiuj interesiĝas pri tio ĉi, tiuj povas :

– Aliĝi al la retlisto franclingva CERVEAU COLLECTIF AFRICAIN, sendante malplenan mesaĝon al cerveaucollectifafricain-subscribe@yahoogroupes.fr, kaj poste konfirmi respondante la alvenintan mesaĝon respondan.

– Aliĝi al grupo FIAD-ESPERANTO en ties retlisto esperanta

fiad-esperanto@googlegroupes.com aŭ simple rilati kun GBEGLO Koffi

– Vizitante la retpaĝaron: www.fiad-solutions.org

Oni ne blagu en Nitro: Vortoj de Komitatano Z

“Oni ne blagu en Nitro” estas la titolo de la junia komentario de Komitatano Z, kiu ĉi-foje atentigas pri la neokazinta balotado por elekti Komitatanojn B de UEA kaj pri la baldaŭ okazonta en Nitro elektado de la nova Estraro. Ĉi tiu komentario de la plej konata kolumnisto de La Ondo de Esperanto estas legebla en la junia kajero de ĉi tiu gazeto kaj en la novaĵretejo La Balta Ondo:
http://sezonoj.ru/2016/05/kz-14/

2016-05-29 — Joanna Palani in Dania

AUDI PRAELECTIONE SONITO (accentu Danico)

48482258 Joanna Palani es Kurda juvene de København, capite de Dania, qui in autumno de anno bis millesimo decimo quarto relinque studio in medio pro pugnare contra Civitate Islamico. Nunc illa expone, quomodo occidere militantes de Civitate Islamico, ad situ interretiale broadly.vice.com. In praeterito illa pugna pro Cohortes de Protectione Populare (YPG) et tunc pro Peshmerga, exercitu de Regimine Regionale Kurdistanico, docto et fauto ab Occidente. (135 | DK)

La maraton la plu alta de mundo

Un soldato nepali ia vinse en la maraton la plu alta de mundo sur Monte Sagarmata (Everest).

Bed Bahadur Sunuwar ia es un de plu ca 150 corores local e stranjer en la corsa, cual ia comensa a la campa de base en Nepal.

La corsa aveni a cada anio a la aniversario de la asende prima de la monte par Tenzing Norgay e Edmund Hillary en 1953.

La ganior ia completi la corsa, cual ia fini a un punto plu basa par sirca 2000 metres, en cuatro oras e des secondos.

“La via es multe defiosa ma ance stonante,” la om de 29 anios ia dise. “Me senti orgulosa de es la ganior.”

Aprosima 30 corores local ia es acompaniada par sirca 130 de multe otra paises, incluinte Xina, Australia, la Rena Unida, e la Statos Unida.

Un om nepali ia vinse ance en 2015.

Esta es la saison prima de trepa sur Sagarmata pos du saisones desastrosa. Un avalanxa ia mata 16 gidores de montania en 2014, e un trematera matante ia aveni en la anio pasada.

Ma ance la saison de 2016 es ja no sin trajedia. Alga persones ia mori de maladia de altia en un periodo spesial ativa sur la monte.

A venerdi, ofisiores ia anunsia ce los ia trova la corpo de un trepor barati sur la inclinas alta, aumentante la cuantia de persones ci ia mori en esta saison asta cuatro.

BET-49 en Utena (2013)

La organizantoj de la 52aj Baltiaj Esperanto-Tagoj, kiuj okazos la 2-10an de julio 2016 en Birštonas (Litovio), dum kelkaj monatoj aperigas en la novaĵretejo La Balta Ondo artikolojn kaj fotojn pri ĉiuj BEToj, kiuj okazis en Litovio. Ĉi tiun 16-partan serion hodiaŭ kronas abunda materialo pri la 49a BET okazinta antaŭ tri jaroj en Utena.

Legu pli en La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/2016/05/bet-48/

2016-05-28 — Sexualu criminalitatu Indonesia

AUDIR REGISTRATIONU SONI (finneso accento)

62785944Depost istu septimanu esser sexualu abusu minoris punibilu morto e chimico castrationo Indonesia, qui presidentu Joko Widodo mercuridia publicavir novu legu post stupru e homicidiu puelli habenti decus-quatrus annus brutalo gango. Istu casu esser comparatu stupre e homicidie feminini studianti India ante quatrus annus. Chimicu castrationu esser legalu Suda Corei, Polonia e Tchechia, mesmo maniero como alicunas statas Australii e Unitis Statis Americi. (44 | ID)


“Declinationu”, linguu usatu alta, esser miu experimentalu linguu, quu intender monstrar west-europees manieru, como declinationu functionar. Loca alicunis prepositionis, onu usar desinentius (finalus). Vocabulariu venir ex linguu Interlingua. Ecce desinentius: “Declinationu”, le lingua usate in alto, es mi lingua experimental, que intende monstrar a west-europeos le maniera, como declination functiona. In loco de alicun prepositiones, on usa desinentias (finales). Le vocabulario veni ex Interlingua. Ecce le desinentias:














-u substantivo o adjectivo
-s plural
-i de (genitivo)
-e a (dativo)
-o per (instrumental)
-a in (locativo)
-um accusativo optional
-r verbo presente o infinitive
-var verbo imperfecte
-vir verbo perfecte
-rar verbo futur
-rear verbo conditional
-sser verbo conditional perfecte
-yer verbo imperative (subjunctive)

Colpas de lampo en Europa

En tempestas de estate, colpas de lampo en alga paises european ia mata un om e ia causa feris grave.

La om ia mori en Polsca sude. El ia es colpada par lampo cuando el ia es desendente un monte.

Tre persones ia es grave ferida a un max de futbal joven en Deutxland.

En Parc Monceau en Paris, un selebra de aniversario de nase ia es colpada, e 11 persones ia es ferida. Oto de los es enfantes de sirca nove anios, e ses es en un state grave.

Lampo ia colpa la parce cuando la grupo ia xerca refuja su un arbor.

Un pompor, Pascal Gremillot, ia es acaso prosima, e ia pote rapida dona aida prima e masajes de cor. Ofisiores ia dise ce la situa ta es multe plu mal si el no ta es presente.

A la max en Hoppstädten en la sude-ueste de Deutxland, la arbitror ia es un de tre adultes ci ia sufri feris grave. El ia es direta colpada par lampo, se cor ia para, e on ia move el a ospital par elicotor.

Un om du ia es ance transportada a ospital par aira, e un otra ia es ospitalida par ambulansia. Tota la tre es en se desenio sinco.

Reportas inisial ia indica ce 35 persones ia es ferida a la max, ma multe ia es prendeda a ospital mera como medio preveninte.

Atestores a la max ia dise ce on ia ave no nubes oscur. La sielo ia es azul cuando la lampo ia colpa corta pos la sibila final.

Un deluvia de pluve ia para la tenis a la Internasionales de Frans, cuando la campion defendente Serena Williams ia es a punto de comensa un max contra Kristina Mladenovic.

La tempestas ia developa car un masa de aira multe calda e umida ia covre Europa norde-ueste a la mesma tempo como la aira plu alta en la atmosfera ia deveni plu fria. Esta ia destabli la atmosfera, produinte tempestas con rapidia surprendente.

Tra multe de la rejion, la temperatur ia ateni 25°C, plu ca sufisinte per provoca la nubes tempestal.

Tal tempestas crea pluve forte, graniza, e multe colpas de lampo. Los es tipal la plu intensa en la temprana de la posmedia. Los no es noncomun en la estate en Europa continental, ma la avenis de ier ia afeta un area plu vasta ca normal.

En ajunta, la fato ce los ia aveni a fini de semana, en un clima jeneral bela e calda, ia aumenta la probablia de un mal efeto a persones.

On previde plu tempestas oji per la sude e este de Deutxland, per Txesco, e per la dui ueste de Polsca.

Mondo Idala che YouTube

Kara Idisti,

Me kreis YouTube kanalo por Mondo Idala e pozis ibe mea Ido-filmi. Ta ligilo esas anke trovebla dextere sub ‘Ido-Retsitui’. La filmi anke restas che l’original situo, ma pro ke me nun ofras Angla filmi (se vi komprenas l’Angla, askoltez ibe mea komika podkastaji), me deziras kanalo tote Idala. Me esperas balde ofrar nova filmi.

Me pregas vi omna, komunikez kun YouTube e postulez ke li ofrez Ido kom linguo. Nuntempe me mustas indikar la subtituli kom ‘Interlingua’. Tre mala! Li ja ofras Interlingua, Interlingue, ed Esperanto. Pro quo ne Ido? Adavane!

2016-05-27 — Sanctiones proposit contra Congo-Kinshasa

AUDI REGISTRATION DE SON (accentu turk)

22558993Esperante augmentar un pressura contra li guvernament del presidento Joseph Kabila del República Democratic del Congo, tri copartisanos progressiv (li Partise Democratic) del presidento Barack Obama, ha proposit un resolution del senate statunitesi, demandant, que li guvernament de Kabila mey a(c)compleer su mandate constitutional a un hoannual transition democratic de potentie. (77 | CD)

Pli ol 400.000 lernantoj ĉe jubileanta Duolingo-kurso

Libera Folio: Kiom el la homoj, kiuj lernis per Duolingo, poste efektive ekuzas la lingvon?

Chuck Smith: – Tiu estas same malfacila demando kiel “Kiom da homoj parolas Esperanton?” Ni neniel povas vidi statistikon pri tio. Nu, same kiel de post la lanĉo de lernu.net oni ekvidas la lernantojn iom post iom. Ĉar 40% el niaj lernantoj loĝas en Usono, oni ĉefe vidas la diferencon tie. Mi ekzemple rimarkis, ke dormantaj Esperanto-grupoj en Portlando kaj Nov-Ĵerzejo vekiĝis pro Duolingo. Aliaj grupoj kiel ekzemple en Vaŝingtono diris al mi, ke nuntempe pli da homoj venas al la klubo ol kutime. Mi scivolas kion ni vidos ĉe IJK kaj UK ĉi- kaj venontjare.

Ĉu multaj el ili jam videblas en la movado?

– Kiom da homoj vere aktivas post nur unu jaro da lernado de Esperanto? Nu, kelkaj certe. Spencer van der Meulen iam ĉeestis E-kongreson kaj poste decidis estraraniĝi en la Nederlanda Esperanto-Junularo (NEJ) kaj mi aŭdis, ke li multe vigligis la asocion per siaj ideoj. Krome alia Duolingo-lernanto Georg Jähnig modernigis la zagreban metodon, kiu nun alireblas rete kaj tie oni povas lerni Esperanton el 8 lingvoj. Ni krome aŭdas pri diversaj interesaj projektoj ene de nia fejsbuka grupo. Tial mi eĉ kreis novan grupon nomata Agadejo kie oni povas anonci sian projekton por trovi kunlaborantojn. Tiam, dirinte ĉion ĉi, mi kredas, ke ni plej multe vidos venontjare kiam homoj havis pli da tempo por lerni la lingvon efektive.

Ĉu la rapida kresko en la kvanto de la lernanto estis atendita por vi? Ĉu ĝi surprizis la neesperantistajn respondeculojn de Duolingo?

– Nu, en anglalingva artikolo mi taksis, ke ni havus 150.000 lernantojn ĝis la fino de 2015 kaj plej multaj homoj simple nomis min revulo, sed jes finfine, mi vere malpravis, ĉar fakte temis pri 200.000 lernantojn. Kiam mi vizitis la oficejon de Duolingo pasintjare, la ĉefo Luis von Ahn diris, ke la entuziasmo plej surprizis lin, sed ankaŭ la kvanto de lernantoj. Ili tre kontentis pri nia kurso.

Kiuj povos esti la sekvaj paŝoj?

– Jam ĉi-somere ni lanĉos la Esperanto-kurson por hispanparolantoj kaj laŭplane novan kurson de Esperanto ĉiujare. Bedaŭrinde ni ne povas ekkrei multajn kursojn samtempe, ĉar tiam la uzantaro de Duolingo plendos, ke ili zorgos pli pri Esperanto ol ilia plej ŝatata lingvo. Tiel per nova Esperanto-kurso ĉiujare, ni nature kreskas. Laŭ nia nuna plano, ni esperas lanĉi kursojn de Esperanto por la jenaj lingvoj: hispana (somere 2016), rusa, portugala, ĉina, franca, germana. Poste ni vidos nian progreson kaj vidos kiel ni plej efike povos antaŭeniri. Se sperta esperantisto volas kunlabori, tiu povas kandidatiĝi ĉe https://incubator.duolingo.com/apply.

– Krom tio, ni organizas eventon kun la nomo AMA (Ask Me Anything, Demandu al mi ion ajn) en kiu famaj esperantistoj respondas al demandoj de lernantoj. Niaj venontaj gastoj estas Christopher Mihm (filmproduktisto), organizantoj de IJK kaj Benny Lewis (Fluent in 3 Months). Tiel niaj lernantoj havos unikan eblon renkonti kreantojn de Esperanto-kulturon rekte de siaj hejmoj.

Kial vi elektas tiujn lingvojn? Kiuj estas viaj strategiaj pensoj rilate al tio?

– Nu, oni devas memori, ke Duolingo plej fortas en Ameriko, do plej indas ekkoncentriĝi pri la lingvoj, kiuj plej gravas tie: la angla, hispana kaj portugala. Laŭ nombro da lernantoj ĉe Duolingo ĝenerale, ni elektus la portugalan, sed pli saĝas atendi ĝis kiam la hispana kurso estas pli matura kaj tiam bazi la portugalan kurson de ŝablono de la hispana.

– Mi fakte ĝojas, ke Duolingo multe kontribuas al la ekstereŭropiĝo de Esperanto. Per la angla kurso, ni ĉefe havas lernantojn el Nordameriko. Per hispana kurso, ĉefe Sudameriko. Nun ni volas oferti rusan kurson, kiu plifortigos nian komunumon en Azio. Krome estas sperta rusa neesperantista aktivisto ĉe Duolingo, kiu volas vidi pli da kursoj por ruslingvanoj kaj tre ĝojus helpi nin se ni ekkreos E-kurson por ruslingvanoj, do tio estas kroma avantaĝo.

Kiel aliaj esperantistaj organizaĵoj reagas al la sukceso de Duolingo, ĉu vi ricevas subtenon?

– Krom niaj planoj ĉe Duolingo mem, Edukado.net anoncis novan kurson Ekparolu en kiu kursfinintoj povas daŭrigi per konveracia kurson skajpe. Se iu interesiĝas aliĝi por helpi, tiu povas kandidatiĝi tie. Ankaŭ, kunlabore kun UEA kaj TEJO, ni ekde hodiaŭ, la 28-a de majo, ofertas senpagajn revuojn de Esperanto kaj Kontakto al niaj lernantoj por ke ili povu legi papere kaj ekscii pri la plej gravaj organizoj en Esperantujo. Ĉiukaze, ni tre kontentas pri nia kurso, lernantara komunumo kaj subteno de la ĝenerala Esperanto-komunumo por nia projekto, sed kompreneble estas ankoraŭ multe da laboro farenda!

Obama visita Hiroshima

Barack Obama ia deveni la presidente corente prima de la SUA ci ia visita Hiroshima de pos cuando lo ia es nucleal atacada en la Gera Mundal Du.

El ia dise ce la memoria de 6 agosto 1945 debe pali nunca, ma el no ia demanda es pardonada per la ataca par la SUA, cual ia es la bombi nucleal prima de mundo.

En un parla formal, Obama ia recomenda ce la nasiones xerca un mundo sin armas nucleal.

A la min 140 mil persones ia mori en Hiroshima, e 74 mil plu ia es matada pos tre dias par un bombi du a Nagasaki.

Obama ia comensa par visita la Museo Monumental de Pas de Hiroshima ante pasea a la Parce Monumental de Pas, acompaniada par la ministro xef Shinzō Abe. Ambos ia sta ante la flama eterna. Obama ia pone un garlanda, segueda par Abe.

“Moria ia cade de la sielo e la mundo ia es cambiada,” Obama ia dise en se parla, notante ce la bombi ia mostra ce “umanas posese un medio per destrui se”. El ia dise ce la memoria de la bombi “permete nos a combate autosasias, nuri nos imajina moral, e permete ce nos cambia”.

Sur armas nucleal, el ia dise: “Nos debe ave la coraje per evade la lojica de teme, e xerca un mundo sin los.”

Obama ia parla con du survivores, abrasante Shigeaki Mori, ci ave 79 anios. “La presidente ia jesti como si el intende abrasa me, donce nos ia abrasa,” Mori ia dise a pos.

La presidente ia parla ance con Sunao Tsuboi, ci ave 91 anios.

El ia atera plu temprana a un base prosima de la Corpo SUA de Soldatos Marinal, pos parti de un confere de la G7, ance avenida en Japan.

A la empleadas de la base, Obama ia dise: “Esta es un momento per onora la memoria de tota ci ia es perdeda en la Gera Mundal Du.”

El ia loda la alia SUA–Japan como “un de la plu fortes de mundo”, e ia descrive se visita como “un atesta de como on pote ponti an la divides la plu dolosa – como nos du nasiones, enemis pasada, pote no sola deveni asosiores, ma deveni la plu bones de amis e la plu fortes de aliadas”.

Alga persones en la SUA crede ce la usa de la bomba nucleal, an si tan destruinte, ia es coreta, car lo ia obliga Japan a sede, causante la fini de la gera.

La fia de un survivor, ci ia visita la monumento a venerdi, ia dise ce la sufri ia “continua tra la jeneras”. Han Jeong-soon, ci ave 58 anios, ia dise: “Me vole ce Presidente Obama conose esta. Me vole ce el comprende nos sufris.”

Seiki Sato, de ci se padre ia es orfanida par la bomba, ia dise: “Nos la japaneses ia fa cosas xocante, xocante, tra tota de Asia. Esta es vera. E nos la japaneses debe dise ce nos regrete car nos vergonia tan multe, e nos no ia espresa sinsera nos regrete a tota esta paises asian. Ma la cade de la bomba atomal ia es completa malvolente.”

Xina ia responde a la visita par dise ce la ataca de ses semanas par Japan contra la site xines Nanjing, cual ia comensa en desembre 1937, merita plu ce la considera. Lo dise ce 300 mil persones ia es matada, ma otra fontes sujesta ce la cuantia ia es min alta.

“Vitimes merita compatia, ma faores debe evade nunca se culpablia,” Wang Yi, la ministro xines de esternas, ia dise.

2016-05-26 — Scandalo in Texas

AUDI REGISTRATION DE SON

5019852Ken Starr, le presidente del Universitate Baylor in Waco, Texas, SUA del sud, presso le frontiera mexican, ha essite spoliate de su titulo, post que un investigation ha revelate, que le universitate habeva maltractate accusationes re aggressiones sexual contra su footballeras. Le trainator de football del universitate, Art Briles, ha anque essite dimisse. (147 | US-TX)

TEJO voĉdonas pri kongreso en Burundo

En la Strategia Plano de TEJO por la jaroj 2014-2017, la punkto 3.1.3 temas pri okazigo de Internacia Junulara Kongreso en Afriko. En Kontakto 2015/2 la tiama prezidento Łukasz Żebrowski rakontas pri sia esplor-vojaĝo al Burundo kaj saĝe priskribas la fortojn kaj malfortojn de la loka movado kaj de la ŝtata kunteksto.

Tamen, post tiam la situacio ŝanĝiĝis. En Burundo frue en 2015 okazis kelkaj politikaj skuoj. Nome, la prezidento kandidatiĝis por tria mandato, ne antaŭvidata de la konstitucio. Ekestis protestoj dum kelkaj monatoj kaj la regantoj provis ĉesigi ilin perforte.

Ne plu temas pri etna konflikto kiel estis dum la jaroj 1993-2005 (dum kiuj mortis 300 000 homoj) aŭ dum 1994 en Ruando, sed pri politika perforto. Ĝis nun oni kalkulas je 474 mortigoj, 600 arestitoj, nekalkulebaj malaperigitaj homoj kaj ĉirkaŭ 250.000 homoj kiuj fuĝis al apuda Ruando por eviti la perfortan situacion.

En 2016 plu okazadas perfortoj kaj klopodoj por puĉoj en la ĉefurbo Bujumbura, kaj multaj amaskomunikiloj parolas pri tre verŝajna risko ke en la lando denove estiĝos intercivitana milito.

Malgraŭ ĉio ĉi JEBUO, la junulara Esperanto-organizo en Burundo, kandidatiĝis por okazigi IJK-n en sia lando en 2017. La TEJO-estraro elektis ĝin taŭga kandidato, sed konsciante pri la politika malstabilo decidis voĉdonigi la komitaton pri la okazigo de IJK en Burundo, kun la implicita opcio pri eventuala posta ŝanĝo de kongresa lando se la situacio ne stabiliĝos en 2017.

Dum la antaŭvoĉdonaj diskutoj leviĝis kelkaj voĉoj emfazantaj pri la politika situacio kaj ĝenerale pri la enlanda sekureco.

Michele Guerriero, komitatano A por Italio, esprimis siajn dubojn pri la sperto-forto de la loka asocio sed ĉefe pri la enlanda situacio. Li citis el oficialaj informoj de la itala ministerio pri eksterlandaj aferoj, ke tiu “malrekomendas ĉian vojaĝon en la landon” kaj laŭ kiuj la konstanta politika senelira situacio kiu pluestas en la lando portas al radikaliĝo de la pozicioj de la partioj, kun gravaj komplikiĝoj de la sekureca stato en la lando. Oni parolas pri armitaj ribeluloj ekster la urboj. Krome samseksamo estas kontraŭleĝa.

Ankaŭ Judith Meyer, komitatano C, komentas simile:

– Mi ja ege poras IJK-on en Afriko, sed ne en Burundo nuntempe. Laŭ la germana ekstera ministrejo: Ni urĝe malkonsilas vojaĝojn al Burundo. Al germanoj loĝantaj en Burundo ni rekomendas la elvojaĝon. Oni evitu homamasojn, bazarojn kaj busstaciojn. Cetere ni rekomendas eviti vojaĝojn ene de Bujumbura post la 6a vespere. Atakoj el politikistoj, aktivuloj kaj gardistoj, pafoj kaj atakoj per granatoj estas ĉiutagaj okazoj speciale en la supre menciitaj urbopartoj. En la lastaj semajnoj [teksto laste aktualigita hodiaŭ] okazis pluraj atakoj per granatoj al homplenaj lokoj en la centro de Bujumbura. Raportoj pri problemoj ankaŭ el aliaj landopartoj, speciale Ngozi, Kirundo, Ijenda/Mwaro kaj Matana. La interreto kaj poŝtelefona reto estas parte interrompitaj.

Jérémie Sabiyumva, aktivulo de Burundo, ne komentas specife pri la politika kaj sekereca situacioj ĉar “ĉio ŝanĝiĝas sed ni forte esperas ke la situacio pliboniĝos”, dum li tute ne dubas pri la organizkapablo de sia asocio.

Francesco Maurelli, komitatano C, ne konsideras la ĉefajn malrekomendojn supre menciitajn, sed nur unu:

– Pri kontraŭleĝeco de samseksamo, tio ja estas pripensinda, sed ĉu vere la taŭga solvo estas izolig(/ĝ)o?”

Li konkludas ke “ni esperantistoj havas ion por diri” al “tiuj landoj kiuj havas leĝojn kiuj mallaŭas toleremon kaj pacan kunlaboron” kaj invitas al neizolado de Burundo.

Ana Ribeiro diras ke 2017 ne estas la plej bona jaro por IJK en Afriko:

– Ĉefe kun la konfliktoj en Burundo, en IJK de Israelo oni havis malgrandan partoprenombron ankaŭ pro sekuraj kialoj, imagu IJK en Burundo kun la nuna situacio”.

Alia komitatano konsentas ke Burundo nuntempe ne estas trankvila, sed ankaŭ ke neniu povas antaŭvidi la estontecon. “Ni devos tiel esperi kaj preĝi ke Burundo trankviliĝos antaŭ 2017”. Tiel, preĝi kaj esperi.

Łukasz Żebrowski en la fadeno pri la voĉdonado skribas:

– Necesas tamen memori, ke tiuj fontoj ne estas tute senkritike fidindaj. Amaskomunikilaj raportoj ja ĉiam emas prezenti la aferojn kiom eble plej emociige por spektanto/leganto. Ministeriaj rekomendoj ĉiam estas signife troigaj, ĉar ja neniu ŝtato volas preni respondecon pri eventualaj problemoj de siaj civitanoj en diversaj landoj (ja ankaŭ kiam mi estis en Burundo, mia ministerio ne rekomendis vojaĝi tien, malgraŭ ke tiam la lando estis tute sekura).

Li atentigas, ke eĉ se la situacio estis maltrankvila, ĝi nun iom post iom restabiliĝas.

– Do oni povas havi esperon, ke en 2017 ĝi estos signife pli bona ol estas nun. Fine, la komitato de TEJO tute ne estas loko kie ĉiuj specialistoj pri sekureco en ĉiuj landoj de la mondo, do mi ne certas ĉu entute estas decido alprenenda en ĉiu tiu organo de TEJO. Mi persone preferus lasi tian decidon al taŭgaj fakuloj.

Michael Boris Mandirola, la nuna prezidanto de TEJO, skribas:

– Fakte UEA planis Afrikan Kongreson de Esperanto en Burundo ĉi-somere sed nuligis ĝin pro sekurecaj kialoj. Ĉar Burundo estas malstabila lando, ni ne povas neglekti la riskon ke la aferoj degeneru kaj ni devas konscii ke, malgraŭ ke ni bondeziras pacon kaj prosperon, se ni plene engaĝiĝos en la organizo de la kongreso en Burundo en la nunaj kondiĉoj, ekzistas posta konkreta ebleco de nuligo. Do, mi kredas ĝuste ke pro la graveco de la decido kiu ne estas teknika (ĉu la valoro de nia projekto indas la riskon je malsukceso) kaj konante kiom diversaj estas la opinioj pri la temo en la Komitato, estas juste voĉdonigi ĝin.

Sabate la 28-an de majo finiĝos la voĉdonado pri IJK en Burundo. Kion fine decidos la komitato? Ni preĝu kaj esperu…

Nicola Ruggiero

Cenia ajusta se lege antidope per partisipa en la Olimpiales

La parlamento de Cenia ia aproba cambias a un lege antidope, esperante evita un proibi contra la partisipa de se atletas en la Juas Olimpial en Rio.

Medios nova contra drogas de dope ia es asetada en la lege en la mense pasada, ma la Ajenteria Mundal Antidope (WADA) ia dise ce estas no sasia la normas internasional.

On ia retira parlamentores a un consenta spesial ier per aseta la cambias.

Si Cenia ta es escluida de la Juas, alga de la atletas xef de mundo ta ave no posible de gania medalias.

A la Concursos Mundal de Atletisme Lejera en Beijing, la pais ia gania sete medalias de oro, fininte a la apico de la table de medalias.

Chris Wamalwa, un parlamentor nongovernante, ia dise a la parlamento: “Sporte es multe esensal a esta pais, e la atletas ia ajunta multe valua en esta pais en relata con mercatisme.”

La lege nova debe es aprobada par la Senato ante cuando presidente Uhuru Kenyatta va suscrive lo.

WADA ia esije cambias pos un serie de scandales de dope envolvente atletas cenian. De pos 2011, plu ca 40 de se atletas ia fali en probas de droga.

De la comensa de esta anio, on ia suspende 18 atletas cenian per dope. La plu conoseda es Rita Jeptoo, ci ia gania la maratones de Boston e Chicago.

En novembre pasada, Dick Pound, un presidente pasada de WADA, ia comenta ce “lo es vera clar ce on usa multe drogas per alti la capasia” en Cenia.

Cenia ia introdui leges criminal nova en novembre, como parte de un projeta legal contra dope. Lo ia crea un autoriosa nasional per proba, e ia fa ce la dope es un ofende con puni de prison.

On ia suposa jeneral ce esta medios va sasia WADA, ma plu tarda, la ajenteria la indica “noncoeres” en la lege e ia declara ce Cenia es “nonseguente” a 12 maio.

Nova Pomego estos eĉ pli korekta

Libera Folio: Kio grava ŝanĝiĝis en la nova versio de PMEG? Ĉu necesos, ke ĉiuj aĉetintoj de la unua papera eldono nepre havigu ankaŭ la duan?

Bertilo Wennergren: – Absolute necesas, ke ĉiuj, kiuj aĉetis la unuan eldonon, havigu al si ankaŭ la duan. Fakte ankaŭ tiuj, kiuj ne aĉetis la unuan eldonon, nepre aĉetu la duan. Tio necesas ne nur por plibonigi mian ekonomion, sed ankaŭ pro la amasego da plibonigoj, kiujn mi faris. La plej grava ŝanĝo estas kredeble la preskaŭ plena renverso de mia prijuĝo pri vortoj kiel “korekta” kun la senco “senerara” aŭ “komplika” kun la senco “malsimpla”. Antaŭe mi defendis tian uzon, ĉar multaj bonaj aŭtoroj uzadis tiajn formojn, ja eĉ Zamenhof kelkfoje uzis ilin. Sed poste mi konvinkiĝis, ke tamen la nereguleco de tiaj A-vortoj estas tro ĝena, kaj kaŭzas verajn problemojn en la lingvo. Sed estas multaj aliaj gravaj plibonigoj de la enhavo. Eble plej multe mi laboris pri I-verboj kaj pri komparaj esprimoj kun “kiel” kaj “ol”. Tiuj kampoj estas surprize kompleksaj partoj de la Esperanta gramatiko. La koncernaj tekstoj en PMEG estas preskaŭ ŝoke longaj.

De kiam vi okupiĝas pri PMEG? Kiel multe dum tiuj jaroj ŝanĝiĝis via kompreno pri la Esperanta gramatiko? Kaj kiom ŝanĝiĝis Esperanto mem, se entute?

– Mi okupiĝas pri PMEG de la jaro 1991. Tio estas vere kapoturne longa tempo… Mi tamen ne pensas, ke en tiuj jaroj okazis ia vere profunda ŝanĝo de mia kompreno pri nia gramatiko. Pri multaj detaloj mi intertempe multon lernis, kaj iajn aferojn pli bone nun komprenas, sed la kerno restas sufiĉe firma. Esperanto kiel lingvo kompreneble daŭre evoluas kaj ŝanĝiĝas. Iafoje la evoluo tamen ne iras rektlinie. Dum la 25 jaroj de PMEG okazis interalie revigliĝo de la UJ-formoj de landnomoj. Siatempe multaj rigardis ilin kiel preskaŭ arĥaikajn, sed nun ili estas vigle uzataj de multaj Esperantistoj, interalie de surprize multe da gejunuloj. Povas esti, ke mi kontribuis al tiu evoluo, sed mi ne certas… Aliaj ŝanĝoj, kiuj eventuale estas okazantaj, kaj kiujn mi origine taksis kiel tute neeblajn, estas la ekuzo de la vira sufikso IĈ kaj de la sekse neŭtra triapaersona pronomo “ri”. Tiuj novaĵoj ankoraŭ estas limigitaj al iaj rondoj ne tiom grandaj, sed ankaŭ ne treege malgrandaj. Tia uzo estas multege pli vasta ol mi antaŭe povis imagi. Sed mi ne certas, ĉu tiuj novaĵoj plu disvastiĝos, aŭ ĉu ili montriĝos modoj malaperontaj.

Ĉu la ŝanĝoj kaj aldonoj en PMEG unuavice estas rezulto de viaj propraj cerbumadoj aŭ de reagoj de uzantoj? Ĉu vi povas mencii iun konkretan ekzemplon, en kiu reagoj de lingvouzantoj igis vin repriprensi vian priskribon de la aferoj?

Bertilo– Multaj ŝanĝoj fakte okazis pro proponoj kaj komentoj de uzantoj kaj de miaj diversaj konsilantoj. La menciita renverso pri “korekta” kaj “komplika” okazis pro bona argumentado fare de Markos Kramer, kiu siatempe mem lernis el PMEG, sed kiu intertempe fariĝis eĉ Akademiano. Mi tamen ne notis la devenon de ĉiuj ŝanĝoj, kaj en multaj okazoj simple ne plu memoras, kiu kion proponis.

PMEG iĝas ĉiam pli normiga verko pri la Esperanta gramatiko, kaj vi mem iĝis ano de la Akademio de Esperanto. Ĉu tiu evoluo igas vin senti apartan respondecon pri la redaktoj kiujn vi faras en via verko?

– Mi efektive tremas pro timo ĉiufoje, kiam mi ŝanĝas ion esencan… La premo de respondeco iafoje povas esti ĝena. Mi rimarkis, ke iuj homoj rigardas miajn prijuĝojn kiel nediskuteblajn dogmojn, kio estas tre bedaŭrinda. Mi estas sendube tre eraripova, kaj mi ĉiam bonvenigas kontraŭargumentadon.

Ĉu via akademianeco donas ian aldonan normigan karakteron al PMEG?

– Malfacila demando… Por iuj homoj kredeble ja estas tiel, sed por iuj aliaj eble la efiko eĉ estas mala.

Kiam aperis la unua papera eldono de PMEG kaj kiom da ekzempleroj ĝis nun estis venditaj? Kiom restas?

– La unua papera eldono estis pretigita fine de 2005, sed la efektiva apero vere okazis en la komencaj tagoj de 2006. Laŭ mia memoro oni presis 1100 ekzemplerojn. Laŭ mia scio restas nur du ekzempleroj, kiuj ambaŭ staras en mia librobretaro hejma. Laŭ mia scio neniu libroservo plu havas aĉeteblajn ekzemplerojn.

Kiam aperos la nova papera eldono, ĉu ĝi estos eĉ pli ampleksa ol la unua, kaj kia estos la eldonkvanto?

– Antaŭ tri jaroj mi pensis, ke baldaŭ mi povos aperigi duan eldonon, sed tio montriĝis tute misa pritakso. Ne nur amasiĝis pli kaj pli da ideoj pri plibonigoj, kiujn mi bezonis zorge tralabori, sed krome okazis ĝuste tiam grandaj ŝanĝoj en mia persona kaj familia vivo, kiuj forprenis de mi tempon labori pri PMEG. Tiu tempomanko plu validas, ja eĉ pliakriĝas, kaj tial mi timas diri ion ajn konkretan pri la afero. Sed estas jam klare, ke PMEG kreskis. La unua eldono havis 696 paĝojn. La nuna provizora PDF-versio (elŝutebla!) havas jam 756 paĝojn. Tio estas aldono de 60 paĝoj. La efektiva enhavokresko estas kredeble ankoraŭ pli granda, ĉar mi iom kompaktigis la grafikan aranĝon de la paĝoj. Mi planas uzi laŭmendan presadon ĉi-foje, kio signifas, ke ne eblos paroli pri eldonkvanto. Estos presataj unuopaj ekzempleroj nur tiam, kiam homoj efektive mendos. Tio krome signifas, ke mi povos daŭre pluevoluigi PMEG-on sen bezono atendi forvendadon de la dua eldono. Ĉiam ajn mi povos simple lanĉi trian eldonon, kaj tiuj, kiuj ekde tiam mendos, ricevos tiun eldonon. Kaj se mi plu havos energion, eble baldaŭ sekvos kvara, kvina…

Kial la nova versio nomiĝas 15.0.1? Versio kun la numero 15.0 aperis jam en junio 2013. Do ĉu vi faris nur etajn ŝanĝojn de tiam? Kial ne almenaŭ 15.1?

– Nu, tiuj versinumeroj ne sekvas ian firman kaj rigoran planon… La intenco tamen estas, ke 15.1 estos la numero de la definitiva formo de la nova PMEG. La nulo en 15.0 indikas, ke temas pri provizora nepreta laborversio. La cifero 1 fine de la ĵus aperinta versinumero 15.0.1 informas, ke tio estas la unua subversio de tiu provizoraĵo. Eble sekvos 15.0.2, 15.0.3 k.t.p., ĝis mi estos kontenta, kaj tiam lanĉos kun laŭta trumpetado version 15.1, kiu fariĝos la dua papera eldono sen parolo pri provizoreco. Inter 15.0(.0) kaj 15.0.1 mi tamen sufiĉe multe laboris. Precipe mi okupiĝis pri la klarigoj pri rolvortetoj antaŭ I-verboj kaj pri komparaj esprimoj. Sed mi ankaŭ aldonis pripensaĵojn pri la senco de “oni” kaj pri uzo “vi” en “oni”-simila maniero. Mi ankaŭ aŭdacis paroli pri maloftaj verboj kiel “movigi” kun la senco “moviĝigi”. Pri tiuj temoj aliaj antaŭe apenaŭ ion skribis, kaj eble ne ekzistas tute klara kaj nedisputebla vero… Mi tamen aŭdacis verki prie.

Laborores de potia nucleal junta se a greves en Frans

Laborores a sentros eletrical nucleal en Frans va greve oji entre protestas sur reformis controversa.

La sindicato CGT (Federa Jeneral de Labora) ia dise ce empleadas a des-ses de la sentros nucleal de la pais ia vota per un greve de un dia.

Ier, la governa ia dise ce lo comensa usa reservas statejial de petrolio en cuando grevores ia impedi refinerias.

Sindicatos vole ce la governa reversa la reformis laboral cual ia es forsada tra parlamento en la parte plu temprana de esta mense.

La compania nasional de potia, Électricité de France, ia refusa comenta sur esce la greve oji va afeta la furni de eletrica.

Sirca 75% de la eletrica usada en Frans veni de complesos nucleal.

Greves e blocis disturba ja ses de la oto refinerias de petrolio en la pais. A martedi, scaramuxas ia aveni a un de estas, cuando la polisia ia separa un bloci a Fos-sur-Mer en Marseille.

Laborores a un termina grande de petrolio en la porto de Le Havre ia intende ance greve oji per bloci emportas.

Alain Vidalies, la ministro de transporta, ia dise ce 40% de gasolinerias sirca Paris ave problemes en oteni carburante. Per evita la manca, motoristes ia fa compras de panica.

Presidente François Hollande ia informa ministros a mercurdi ce “tota va es fada per serti ce on furni la popla franses e la economia”.

Analistes dise ce la pais posese cuasi cuatro menses de petrolio reservada.

La presa par sindicatos ia estende ier ance a la ferovias de Frans, cuando un greve par locomotivores ia cansela no sola alga servis TGV de rapidia alta, ma ance alga trenes rejional e de viaja dial. On previde ce la transporta va es denove disturbada oji.

La CGT ia demanda ance per asemblas protestante en sites tra Frans.

La governa ia provoca la coleria de la sindicato cuando lo ia usa un truco de la constitui per forsa se reformis debilida tra parlamento sin ce on vota sur los. Lo dise ce esta reformis, par cual la emplea e desemplea deveni plu fasil per companias, es nesesada per redui la cuantia de nonempleadas.

La problem cresente crea ansia per la concurso de futbal Euro 2016 cual va comensa en Frans pos pico plu ca du semanas.

L’URBO DRESDEN DI OLIM

URBO-IMAJO E TEMPERAMENTO DIL POPULO

Lo esas plezuro nekomparebla ad altra flanar tra la konfuza streta stradeti o la marveloze kurvigata precipua stradi di anciena Germana borgezala urbo, konstatar ke la fiereso di olua civitani, lia konfido, lia vireso, lia certeso pri su ipsa esas expresita en lia pordegi e turmi, lia urbodomi e katedrali e lia propra habiteyi. Altralatere lo esas tote aparta sentimento, samatempe depresanta e elevanta la anmo, konstatar per la imajo quan vidigas plura Germana urbi, qualamaniere potenta princo kun forta volo opresis tala imajo ed impozis siniorale ad ol sua propra marko. Tale eventis en Berlin, en München e mem plu multe en Dresden. Ulo ne-Germana duktesis en la tota mapo di ca urbo. Exterlandana arkitekti, teknikisti, modeli havis determinanta influo.

La kirko Nia-Damo (Frauenkirche)
La stradi havas nun rekta linei. E mem, kelkafoye, quale che Bellealliance-Placo en Berlin, od en la mapo-vido di Mannheim, oli departas steloforme de ula punto per matematikala regulozeso, olqua ne esas Germana koncepto-maniero, ma konformesas a la Franca od Italiana mento. Ma avan omno la princo ornis la urbo per lua edifici, olqui esis simboli di sua povo e mem plu multe di sua pompozeso e splendideso. Lua regnati admiris oli humile tote koncianta pri lia propra ne-valoro. Nome, li devas anke sentar ke li esas nulo altra kam regnati. E kande li ipse konstruktas domo od edifico , lore li darfas konstruktar nur en la sinso ed, ulagrade, segun la komendo di Sinioro princo, nam omno konstruktita esas ya lua urbo !… Ma tale la stacanta civitani divenis servisti kun lakei-anmi ed esis laxa, silencoza borgezaro, quale Treitschke (1) sarkasmas pri lua urbala patrio Dresden… Quala vidajo turmoza livras a ni nun Dresden ! Quale ol esas ebriigante bela ! En nula altra loko di Germania apudesas tanta precozaji ! Semblas, ke hike on devis nur eterne ludar, ridar e parolar pri frivolaji. Ibe esas placo, qua cirkondesas quaze per vetrino kun aeroza pavilioni e koridori, olqui semblas konsistar preske nur ek fenestri kun maxim delikata kadri , t.e.

la loko ube stacas la palaco Zwinger. Quaze por eterna karnavalo, to quo altramaniere perisas en volatila juo : flori-buketi e miniona kurteni, frukti-girlandi ed omnaspeca ornamenti, divenis hike petri. Caloke semblas ke on volis retenar por sempre la maxim efemera petuladi dil karnavaloperiodo.

Ed ica luxo- e vivo-avideso kreis kirki, tale la korto-kirko, ornita per la maxim rara beleso ed eleganteso; uzurpetis la spaco dil borgezala konstrukturi ed erektigis la Damo-kirko, di qua la suspendita kupolo kun sua arkatra kolo ornas, per beleso super omna komparo, la stradi-vido e la tota urbo.

…………………………………………………………………………….

………………………………………………………………………………………………………………….

Treitschke (1) : Famoza Germana historiisto vivinta dum la XIXma yarcento.

…………………………………………………………………………….

Tradukuro de texto extraktita de la libro Deutsche Lande, deutsches Leben da WALTER SCHOENBRUNN, (Editerio Quelle und Meyer, Leipzig 1925)

…………………………………………………………………………….

Semblas ke per tragediatra palpebrago dil fato ica urbo qua tante pensigis pri olima princala karnavali destruktesis per bombardi dum la karnavalo-periodo di 1945. Pro historiala cirkonstanci, la Damo-kirko, ruinita lor la aludita bombardi, parrestauresis erste dum la autuno dil yaro 2005.

(Ek Kuriero Internaciona n° 4/2005)