La organizantoj de la 52aj Baltiaj Esperanto-Tagoj, kiuj okazos la 2-10an de julio 2016 en Birštonas (Litovio), decidis aperigi en la novaĵretejo La Balta Ondo informojn pri ĉiuj BEToj, kiuj okazis en Litovio. Post la materialo pri BET-3 (Molėtai, 1961) nun sekvas prezento de BET-6 kiu okazis en aŭgusto 1964 en Veisiejai kun 153 partoprenantoj. Ĉi tiu materialo enhavas tri artikol(et)ojn kaj ok fotojn.
http://sezonoj.ru/2015/09/bet-13/
Monthly Archives: October 2015
2015-10-30
ASKOLTEZ SONA ENREJISTRURO (achento Cheka e Slovaka)
Ciklono Chapala intenseskis en la Maro Arabiana, direktante su ad Yemen e la sultanio Oman, qui rare experiencas cikloni tropikal. On expektas, ke pro la ciklono falos tanta pluvo dum du dii, quanta ordinare falus dum du yari en la Peninsulo Arabiana normale arida e varmega. “La ciklono povas produktar inundi, ter-kruli e domaji sub-struktural en landi male preparita por tala vetero,” dicis Clare Nullis, vice-parolantino dil Organizuro Meteorologial Mondal.
2015-10-29
Postquam Johannes Boehner Ohioënsis se abdicaverat, Paulus Ryan Wisconsinensis a Factionis Republicanae sodalibus nominatus est ut sexagesimus secundus prolocutor Camerae Repraesentantium Civitatum Foederatarum Americae eligeretur; postea vero electus est.- Dionysius Hastert, prolocutor Camerae Repraesentantium C. F. A. inter annos 1999 et 2007, confessus est, quod scelus argentarium foederale comiserat et quod corruperat eos, qui eum delictorum sexualium accusaverant, ut silerent. (17)
Grava renkontiĝo en la Litovia parlamento
La 28an de oktobro vicprezidanto de la Litovia parlamento kaj samtempe prezidanto de la parlamenta komitato pri Eŭropaj aferoj Gediminas Kirkilas akceptis la prezidanton de Litova Esperanto-Asocio Povilas Jegorovas. Pri la rezulto de ilia renkontiĝo bonvolu legi en la novaĵretejo La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/2015/10/litovio-13/
2015-10-28
Imbris maximi gratia, Indonesia calida forsan paulatim superat magna silvarum incendia, quorum causa nubes toxicae multas partes Asiae austroorientalis obduxerunt, sed plurae pluviae diebus futuris oportebunt ad fulgores vincendos. Meteorologi Indonesici lapsu non praedixerunt effectus agitationis australis El Niño hoc anno pejores quam anno 1997 fore. Causa incendiorum silvarum regimen statum angustiarum civitatis declarandum considerat. (23)
Svetlana Aleksijeviĉ, nobelpremiito pri literaturo 2015
Ekde 2004 Wolfgang Kirschstein ĉiujare prezentas en La Ondo de Esperanto ĉiun novan nobelpremiiton pri literaturo. En la novembra kajero de La Ondo de Esperanto li verkis sian 12-an sinsekvan artikolon – nun pri la belarusa ruslingva verkistino kaj ĵurnalistino Svetlana Aleksijeviĉ, nobelpremiito pri literaturo 2015. Legu ĝin en la novaĵretejo La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/2015/10/kirschstein/
La Ondo de Esperanto estas abonebla por la 2016a jaro. La abonprezo estas 42 eŭroj, kun rabatita tarifo por orienteŭropaj, ekssovetuniaj kaj triamondaj landoj. La elektronika versio (pdf) kostas 15 eŭrojn
http://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
RAKONTO INDIANA
LA ELEFANTI E LA MUSI
Esis olim granda e bela urbo apud lago. Ol shirmis nombroza templi e bela domi.
La homi qui habitis en ol esis felica e prosperanta. Or, dum la sucedo dil tempo la urbo pokope divenis ruinajo. La homi fugabis, dum duktar kun su lia bovini, lia tauri, lia kavali e lia elefanti.
Nur la musi restis. Li lojeskis en la templi e la domi. Ico divenos urbo di musi. Balde esis plu multa musi kam ulatempe antee : tota generacioni. Generacioni de preavi, geavi, genitori, gespozi, geonkli, gefrati, same kam multega musa bebei.
Li vivis felica omni kune, e preske singladie esis festo. Esis festo dil printempo, la festo dil rekoltaji, la mariaji e cetera asembligi.
Un de li klimis sur la rostro dil rejo di la elefanti. « Ni esas amiki », lu dicis. « Vi esis jentila a ni unfoye, ni esas felica povir helpar vi. » Tale la elefanti e la musi asemblis su por celebrar lia amikeso.
Nur la musi restis. Li lojeskis en la templi e la domi. Ico divenos urbo di musi. Balde esis plu multa musi kam ulatempe antee : tota generacioni. Generacioni de preavi, geavi, genitori, gespozi, geonkli, gefrati, same kam multega musa bebei.
Li vivis felica omni kune, e preske singladie esis festo. Esis festo dil printempo, la festo dil rekoltaji, la mariaji e cetera asembligi.
En la junglo, fore del urbo di la musi, vivis elefanti. Esis granda elefanti-trupo, e lia rejo esis altastatura maskulo. Nobla e jentila, lu direktis la trupo yustamaniere. La elefanti amis lu. L’altastatura maskulo e lua trupo vivis felica en la junglo til l’arivo di granda dizastro. Ne plus pluvis depos plura yari, ed omna riveri e lia aquo-rezervaji sikeskis. Li ne plus havis aquo por drinkar.
La elefanti departis adfore por serchar aquo. Un de li raportis a la rejo ke lu vidabis urbo ruinita e ke del opozita latero jacis lago. La rejo esis ravisita pri co. Lu duktis quik lua elefanti-trupo a la lago. Survoye li pasis tra l’urbo dil musi. Pro ke la durstanta elefanti diplasis su hastoze, li ne remarkis ke li pedfulis e mortigis plura mili de musi. Plura mili de altra musi vundesis.
La musa mediki e flegistini agis omnamaniere segun lia posiblesi por salvar la mortanti e la vunditi. Ma pro ke sempre plu multa elefanti trairis l’urbo, sempre plu multa musi mortigesis o vundesis. Nulatempe antee la musi esabis konfrontata a tala kalamitato. Quon li povis agar ? Quale li povis cesigar la elefanti mortigar lia populo ?
La musi kunsidis por interkonsentar pri la maxim bona moyeno agar. Olda muso tre saja, sugestis irar por renkontrar la rejo dil elefanti e parolar a lu. Lu povus aceptar ke lua trupo cesez trapasar la urbo.
Omna musi aprobis ica ideo, e li selektis tri de li en la skopo irar por parolar a la rejo.
La tri musi iris por vizitar la rejo e dum inklinesar, li dicis a lu : « Sinioro Rejo, vu esas granda e potenta. Forsan vu ne remarkis la malajo quan vu produktas kande vua trupo trairas nia urbo. Ni esas mikra e ni aplastesas sub via gambi. Plura mili de ni ja mortigesis e mem plu granda nombro vundesis. Ni timas ke se vi pluduros trapasar nia urbo, nulu de ni posvivos. Do ni venis demandar a vu trovor altra voyo por retroirar aden via junglo. Se vu aceptos, ni esos tre gratitudoza a vu e ni esos vua amiki. Ni agnoskas ke ni esas mikra, ma uladie ni esos forsan apta helpar vi. »
La rejo emoceskis. « Vi esas justa lu dicis a li. Vi povas vivar quiete nun. Me sorgos por ke vi ne plus sufros. »
Kelka yari pose, la rejo di vicina regiono volis nombroza elefanti por lua armeo. Il sendis ilua viri por kaptar de li tam multa kam li povis. Li venis aden la junglo ube la granda maskulo elefanta same kam lua elefanti-trupo vivis. Li ravisesis trovar tanta elefanti. La viri kavigis profunda fosi quin li kovris per brancheti di folii. Ici esis kaptili por la elefanti.
La rejo e mult altra elefanti dil trupo falis aden ica fosi. Li probis, tam bone kam li povis, riacensar, vane.
La viri retrovenis kun amansita elefanti. Per solida kordi, li ekirigis la kaptita elefanti de la fosi ed atachis li ferme. La viri, pose, departis kun la amansita elefanti ed iris adche lia rejo por raportar lo eventinta. La elefanti kaptita esis en desoportuna situeso. Lia rejo, la altastatura maskulo, esis afliktata vidar ke tante grandanombra elefanti dil trupo esabis kaptita quale lu. Quale li povus eskapar ? Lu ne sucesis trovar moyeno por eskapar, kande subite lu memoreskis la musi en la urbo. Li dicabis ke li helpus l’elefanti.
La altastura maskulo vokis la rejino, qua ne esabis kaptita. Lu demandis ad elu irar rapidamente al urbo di la musi e naracar a li to quon eventabis.
La rejino hastis irar a la loko habitata dil musi. Iti laste dicita chagrenis kande li audis ke la elefanti esis en tala danjero. « Ni agos tam bone kam ico esas posibla por helpar nia amiki », li asertis.
Plura mili de musi kuris a la loko ube l’elefanti atachesis. Per lia akuta denti, li tranchis la kordi e liberigis la elefanti. Omni esis felica. La musi esis kontenta povir rimborsar lia debajo.
Un de li klimis sur la rostro dil rejo di la elefanti. « Ni esas amiki », lu dicis. « Vi esis jentila a ni unfoye, ni esas felica povir helpar vi. » Tale la elefanti e la musi asemblis su por celebrar lia amikeso.
« Lo esas la festo maxim joyoza de omna festi », li kantis kore. « Lo esas ya la festo dil amikeso inter musi ed elefanti ».
Extraktita de la libro “Stories from Panchatantra da Shikvumar.Ilustruri Tapas Guha, publikigita da Children’s Book Trust. Rakonto aparinta en la revuo NOUVELLES DE L’INDE.
2015-10-26
Un seismo de magnitudine 7.5 del scala de Richter ha colpate le montanias Hindu Kush, in le parte afghan del calide region Badakhshan divise inter Afghanistan e Tajikistan. Tremores ha attacte usque a India del nord e Pakistan. Al minus 130 humanos in Pakistan e 26 in Afghanistan ha mortue e plus que 600 ha essite lese. (175)
MAMI E POEZIO
Recente me hazarde prenis, de sur planko di mea biblioteko, anciena numero (35, junio 1999) di Ido-vivo, olima oficala revuo di BIS (Britaniana Ido-Societo), regretinde ne plus editata. Sur pagino 4 di ca revuo me rilektis mikra ma charmanta poemo, quan me obliviabis balde pos l’unesma lekto:
 |
| Fonto: pixshark.com |
YUNA VEKINTINO
Virgino, del lito saltinte
Tu kuras a tua spegulo
Vidar tu en tua kamizo
Brodita e blanka, gracioze.
Nam tu ne rezistas vekinte
Joyar pri kreskanta bufesko
Levanta suprajo dil velo
Qua kovras la busto sencele.
Tu lore ridetas, inklinas
Vizajo en hari, redeskas,
Pozetas taloke la manui,
Hezitas timante lo mala,
E tandem per palmi tre dolca
Karezas la nova mameti.
Pro quo la poemo cafoye atraktis mea atenco multe plu kam lor l’unesma lekto? Simple pro ke ol semblas esar destinita a mea aminda juniora filiino, nun 12-yara e prepubera, quan ravisas la pokopa kambreso di lua kamizo. Omnadie, nuda-torse avan spegulo, elu longe posturas e fiere kontemplas sua kreskanta trezoro. Ho, epoko marveloza, neobliviebla, qua nultempe retrovenos! El senhalte avancas vers adoleco e mulieresko sur voyo sinuoza, quan bordizas rovi ed espini, ma anke rozieri e lilii…
La supra skriburo esas quaza poemeto pri pometi! L’autoro esas Louis Pascau (1913-1983), famoza poeto e poligrafo naskinta en Le Croisic, Bretonia (Francia), qua sempre signatis sua Ido-verki per Lui Pasko, imitante la pronunco di sua nomo en la Franca. Pascau konoceskis Ido ja evante 56 yari, ma il rapide e profunde lernis la linguo. Il havabis vivo aventuroza e plena de neexpektita peripecii. Pos jerir bazaro en Ghana, Afrika, il divenabis milit-kaptito e laborabis kom ter-piochagisto, manu-agisto en sukriferio, farmo-servisto, desfangizisto e, segun lua vorti, «maxim nehabila pri omno!».
Tamen pri skriptado Pascau esis tre habila e kompetenta. Il debutis en Progresoen 1969 per du amuziva naraci, e lua debuto esis providencala, nam lore l’oficala organo di ULI subisis ulsorta krizo pro manko di artikli e kunlaboro, quo igis lua lora redakteri, la fratuli Roger e Georges Moureaux, plenigar granda parto dil antea numeri per paginedi e paginedi ek l’Ido-Vortaro Oficala da Hans Cornioley. La debuto da Pascau impresis la redakteri, qui samnumere anuncis a la lekteri l’acepto di «nova idisto remarkinda», quan li judikis kom «maxim simpatiinda ed agema».
La stilo di Pascau, tre vivaca, fluanta, espritoza, quaze galopanta, ek frazi kurta, epigrafala, bele cizelita ma libera de balasto e neutila gango (kelke simila al nuna stilo di Partaka) forte kontrastis kun la tono solen e profesoral qua lore regnis la pagini di Progreso. La temi traktata da Pascau esis bunta. Il abundante livris precipue mikra naraci, rakonti e poemi, ma anke teatrajo ed altraspeca artikli. Omno skribita da lu portis partikular aromo e saporo, nam lua stilo e verkifo esis unika e neimitebla. Mem raporto pri Ido-konfero (en Tegel, Berlin, 1977) divenis, sub lua plumo, tre frianda peco, unplusafoye kontrastante kun l’ordinara tediveso di tala skriburi da altri. Il produktis tante multe ke Progreso ne suficis por aceptar la tota torento de lua verki. Il publikigis anke en altra revui, precipue Ido-letro, ma anke Suisa Ido-Buletino e Komuniki, quo igas lua verkaro dispersita, e do desfacile acesebla al nuna publiko. Il advere ne povis cesar skriptar, nam il esis tre agema e sentis neexhaustebla inspireso. Pro to il enuncis ica famoza frazo: «Skribaji mem senimporta esas utila. Linguo triumfabos, kande la pordistini babilados per olu»…
En 1971 Louis Pascau ed Andreas Juste, quin unionis reciproka admiro, amikeso e kunlaboremeso, partoprenis la duesma poezio-konkurso Europa Unionita, aranjita dal Suisa revuo Momentum e quan darfis partoprenar irga poeto per verko skribita en sua matrala linguo Europana od en Ido. Li single sendis poemo en Ido ed obtenis diplomo honorala e, rispektive, medalii arjenta ed ora. Yen glorioza e historiala dio por la du poeti, ma anke por Ido, qua vinkis la prestijoza lingui Europana!
Tamen me tro multe eskartesis del nuna temo: mami e poezio. Pro quo mami esas tante importanta por poeto? Pro quo li esas tante importanta por viro generale? Ka forsan poeto, o viro generale, nekonciante rimemoras olima tempo di alakto, kande por lu existis nul altra sucio kam per ploro atraktar la fonto dil nekareebla liquido blanka? O ka koncernesas nura sexuala luro da korpo-parto qua tante kuriozigas ed expektigas lu nur pro ke lua korpo ne developas tal parto sammaniere, od altre dicite, kad ica fenomeno konsistas en nura atrakto da lo diferanta, da lo diversa, da lo distingiva? Yen questiono desfacile respondizebla. Esas nenegebla ke ordinare poeti multe atraktesas da pektoral kolini, same kam viri nepoeta. Tamen poeto ne egardas mamal grandeso tam multe kam viro nepoeta. Por lu, mami importas precipue pro lia kapableso ecitar imagino e fantazio, nam nur per imagino e fantazio on povas krear e travivar poezio. Pro to mami agas friske ed ajile sub la plumo di poeto, quale en la sequanta poemo, quan me skribis en 2000 e pose insertis en mea poemaro Dazlo, publikigita en 2002:
Mami
 |
| Mamatra monti en Chinia Fonto: www.32w.net |
La mamili di plata pektoro
Anuncas la printempo di futura trezori.
Li recevos la dungo di sango fertila,
Qua docos al karno la precepti
Dil arto beleskar dum la kresko.
Li cirkumsemos areoli,
Ed ici bufos somite di monti,
Quin klimos acenseri anhelanta.
Mea fingri defios la rampi
Kun la skopo juar la penti
E kampar sur la alpi
Di lekinda pastureyi brunatra.
Nun,
Kande tua kolini kambras la kamizo
Ed atraktas avida regardi,
Me previdas la duro dil kresko,
E l’imagino esbosas
Adulta monti qui baloteas
Dum la spasmi dil prato suba.
2015-10-25
Turcos e kurdos ha conflicte in Japon ante le ambassada de Turchia, ubi on vota anticipatemente in le election general de Turchia. In Kurdistan il ha un forte movimento pro un separation ex Turchia.- Ma Ying-jeou, le presidente del Republica de China (Taiwan), ha appreciate le bon actiones facte per Japon, quando illo governava Taiwan.
- On ha annunciate, que le prime gymnasio in le stilo de Pokémon in le mundo sera aperte in Osaka, Japon central. (20)
Urboj de Ruslando: Vladikavkaz
Ĉi-jare en “La Ondo de Esperanto” komenciĝis nova artikol-ciklo “Urboj de Ruslando”. Post Smolensko, Tobolsko kaj Rostovo-la-Granda, la oktobra kajero de “La Ondo” proponis konatiĝi kun Vladikavkaz, la ĉefurbo de Norda Osetio. La artikolon verkis Vjaĉeslav Ivanov, kiu naskiĝis en ĉi tiu urbo (tiam: Orĝonikidze).
Hodiaŭ la artikolo pri Vladikavkaz aperis en la novaĵretejo La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/2015/10/vladikavkaz/
La novembra “Ondo” jam estas dissendita. “La Ondo de Esperanto” estas abonebla por la 2016a jaro. La abonprezo estas 42 eŭroj, kun rabatita tarifo por orienteŭropaj, ekssovetuniaj kaj triamondaj landoj. La elektronika versio (pdf) kostas 15 eŭrojn.
http://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
1000 artikoloj ĉe La Balta Ondo
La artikolo pri la legenda Esperanto-instruisto Andreo Cseh (Ĉe), enretigita hieraŭ en La Balta Ondo, iĝis la 1000a artikolo, publikigita en ĉi tiu novaĵretejo. Jen bona preteksto por la 1001a artikolo, kies temo estas la statistiko de La Balta Ondo, lanĉita la 15an de decembro 2010, je la Zamenhofa Tago. Vi povas legi la bazajn statistikaĵojn pri la retejo, la liston de la plej popularaj artikoloj kaj de la landoj el kiuj oni vizitas la retejon:
http://sezonoj.ru/2015/10/mil/
2015-10-23
AUDI REGISTRATION DE SON (accento espaniol mexican)
Le Centro National de Huracanes del Statos Unite de America ha adverse, que secundo predictiones, huracan Patricia attingera le sud-west del Mexico neutral. On expecta, que usque deman, Patricia producera accumulationes de precipitationes in toto cento cinquanta usque a tres centos millimetros. Patricia ha devente le huracan le plus intense jammais registrate in le hemispherio del west; le rapiditate del sufflation es tres centos kilometros pro hora.
2015-10-22
AUDI REGISTRATION DE SON (accento espaniol statounitese)
Le presidente statounitese Barack Obama ha posite su rejection al lege annual del budgeto del defensa a causa de como illo eluderea le limitationes del budgeto pro le militares e proque illo restringerea le transferimento de prisioneros detente in le campo Guantánamo.- Paul Ryan ha annunciate, que ille sera un candidato a succeder John Boehner, qui cessa esser le presidente del Camera del Representantes del Statos Unite de America.
Andreo Cseh: Migranta lingva apostol’
Ni, esperantistoj, konas la nomojn de multaj admirindaj personoj, kiuj evoluigis Esperantujon de lingvoprojekto al la nuna internacia komunumo. Unu inter tiuj elstaruloj estas memorata tute aparte – Andreo Cseh (Ĉe). Detala artikolo pri li, verkita de Aleksander Korĵenkov, aperinta en la rubriko “Nia Trezoro” de la oktobra kajero de La Ondo de Esperanto, hodiaŭ iĝis legebla en la novaĵretejo La Balta Ondo.
http://sezonoj.ru/2015/10/cse/
Intertempe estis dissendita la novembra Ondo kiu enhavas en la rubriko “Nia Trezoro” artikolon pri Ernest Drezen. La Ondo de Esperanto estas abonebla por la 2016a jaro. La abonprezo estas 42 eŭroj, kun rabatita tarifo por orienteŭropaj, ekssovetuniaj kaj triamondaj landoj. La elektronika versio (pdf) kostas 15 eŭrojn.
http://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm
Le veritate del corde
Nos sempre sera connexe
Nihil nos pote separar
Nostre amor es plus forte que le morte
Nos nos incontrava in iste mundo
e nos nos incontrara in un altere
e postea de novo in un altere
Le existentia se sempre cambia
e le amor cresce e se approfunda
Ab vita ad vita cresce nostre sentimentos
e nostre sagacitate
Le corde sape le veritate
Illo recognosce
le plus potente fortia del universo
Le plus alte cognoscentia
es ultra probas e logica:
Illo es experientia directe
Nos nunquam son sol
nonobstante que le nebulas del mundo
a vices vela nostre oculos
Quando le ruito se ha appaciate
e le quiescentia trovate su placia
on audi le perenne
melodia transcendental
que teneremente caressa le cute del anima
Nonobstante que nos sempre cammina
nos in cata momento son ubi nos debe ser
Cata passo es le prime e le ultime
Cata passo es le plus importante
Quando in nocte
nos observa stellas e galaxias distante
nos observa nos mesme in le passato distante
e in le futuro remote
Le firmamento specta retro a nos,
susurrante verbos in un lingua
que nos oblidava
e ancora non ha apprendite
Le vita es un mysterio
proque nos solo vide fragmentos
Le totalitate es le responsa
Le partes in le totalitate
son le parve sentieros in le magne foreste
Ibi vade tu e io
circumferite del aura del amor
Que tu memorara que quando
nos olim perdera nostre via
nos pote levar nostre capites
e spectar al stellas
Illos indicara le via
al oceano sempre vivente
Nunquam separate
Aqua caressa le petra
Caleface lo radios solar
A iste petra sede io,
un parte del totalitate
Nos nunquam era separate:
le mar, le petra e io.
Nos nunquam nasceva
e nunquam morira
ma sempre, sempre nos transformara
Vita es transformation
de formas, information
Le natura crea e le natura destrue
sempre inricchente le spirito universal
Molle meandros
Le molle meandros del spirito
duce le pensatas a in le sentimentos
Los innobili con le lustro
de pratos florante
Le paisage interior
es illuminate del diurne radios auree
Oblidate es le exanime luce del luna
Le pavor del tenebras es morte
Le pensatas ha trovate lor domo
Le sentimentos ha maturate
Tu e io e le mundo son le responsa
Le miraculo vive hic con nos
Corage e amor
Quanto plus odio il ha in le mundo,
tanto plus amor es requirite
pro restablir le balancia
Le odio veni ex timor,
alora que vos ha multo de corage,
e ancora plus de amor!
Quando le guerras devasta le mundo
nos debe cultivar le pace in nos mesme
Quanto plus populos confronta le un le altere
tanto plus nos debe rememorar nos
nostre commun ancestres african
Osmo Buller venos al BET-52
Jam 96 personoj aliĝis al la 52aj Baltiaj Esperanto-Tagoj, kiuj okazos la 2–10an de julio 2016 en Birštonas. Inter la aliĝintoj estas pluraj bone konataj esperantistoj, kiuj kontribuos al la instrua, kleriga kaj kultura programoj de BET-52. Ili estos iom post iom prezentataj en la novaĵretejo La Balta Ondo. Hodiaŭ Povilas Jegorovas prezentas la Ĝeneralan Direktoron de UEA Osmo Buller, por kiu BET-52 estos la unua internacia esperantista aranĝo, kiun li partoprenos post la fino de sia kariero en la Centra Oficejo de UEA en Roterdamo.
Pli detale:
http://sezonoj.ru/2015/10/bet-14/