La 25–27an de septembro, tuj post la sesio de Interlingvistikaj Studoj ĉe la Universitato Adam Mickiewicz (UAM), okazos en Poznano (Pollando) la tradicia, 31a festivalo de esperantistaj kulturo kaj arto ARKONES – ARtaj KONfrontoj en ESperanto.
Legu pli en la novaĵretejo La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/2015/08/arkones31/
La organiza BCI ia developa la vocabulo, cual ave aora sirca 4900 lexemes fundal. On combina los per formi parolas nova: “Alisia” es traduida como “nometa simbolin + xica + desira + comprende” (= Xica Curiosa).
La vocabulo ia es un problem en tradui Alisia en la pais de mervelias a Bliss: per esemplo, en capitol 7, no parolas ia esiste per “confusa”, “cortesia”, “melasa”, o “interompe”.
Un defia plu grande ia es tradui la bromas de parolas e la poesias a un lingua sin fonolojia e sin silabas. Per la bromas, Everson ia xerca simboles con similias vidal. Per la poesias, el ia iniora la scande, ma en la Coda de la mus (cual ave un forma vidal) el ia atende la longia de la simboles.
Antaŭ la 52aj Baltiaj Esperanto-Tagoj, kiuj okazos la 2-10an de julio 2016 en Birštonas (Litovio), la novaĵretejo La Balta Ondo memorigas la historion de BET. La statistika tabelo pri ĉiuj (51) antaŭaj BEToj ĵus aperis
http://sezonoj.ru/2015/08/bet-11/
da fervoroza hinduisto, Mohamedano o mem ateisto, la rezulto sempre esas la sama : GANESH DRINKAS LA LAKTO.
 |
| Nova Zelando esas prizata lando dal Exterterani |
Alisia en la pais de mervelias es un obra fundida en la cultur engles. Donce perce on tradui lo a linguas inventada?
Linguas inventada permete ce nos sorti de la Matris de nos linguas propre e esplora la tunel de coneo. La primas ia es strana o mistica: la abracadabra de latina maloiada, o la manoscrito de Voynich (cual ia inspira cisa la Codex Seraphinianus). La Lingua Ignota de Hildegard de Bingen ia ave un vocabulo de 1012 sustantivos, con traduis latina e deutx, ma no verbos o sintatica.
Linguas internasional aidante ia rejeta la tasonomia de ideas de la linguas filosofial de la sentenio 17: on reconose pastinaca e carota car los sona diferente.
Esperanto ia gania un comunia internasional de parlores, e es prosima a un lingua natural con se jergo, bromas e leteratur propre. Se sintatica flexable conveni per tradui de otra linguas. Ma linguas franca deveni instituida par acasos de economia, siensa e diverti.
Lojban esplora la ipotese de Sapir–Whorf ce la nos comprende de la mundo es limitada par la strutur de nos linguas, un idea ilustrada par George Orwell en Mil Novesento-Otodes-Cuatro con Newspeak, de cual se vocabulo ia es restrinjeda per limita pensas rebelante. An tal, linguas es capas de adota vocabulo la un de la otra.
Ursula Le Guin ia debe eleje un pronom engles per refere a la “getenianes” androjine en La mano sinistra de la note. Suzette Haden Elgin ia crea Láadan, un lingua per femes, con un pronom de jenero neutral e con morfemes atestal (como en lojban), espresante como la parlor sabe lo cual el dise.
Alisia no es traduida a dothraki o klingon o na’vi, cisa car la diferes cultural ta es tro vasta. On debe tradui bromas gramatical, omonimes comica, poesias riable, parodias de pronunsia, e vocabulo nova. (On pote regarda la poesia “Jabberwocky” como scriveda en un lingua construida.)
Sur “Twinkle, twinkle, little bat”, la tradui esperanto par Kearney en 1910 es debil, sacrifiante la sinifia per reali un rima. La tradui elefen con plateta reteni la idea de la forma ciroterin de un “tea-tray”. La tradui de esta poesia a lojban no ia susede.
On ta pote tradui Alisia a un lingua nonperfeta de un popla intera imajinada, capas de sonia se sonias propre.
En la postkongresa (aŭgusto-septembro) kajero de “La Ondo de Esperanto” aperis multaj artikoloj pri la “Kongresa Sezono” en Esperantujo. Kelkaj el ili estas publikigitaj ankaŭ en la novaĵretejo “La Balta Ondo”. Temas pri la jubilea 100a Universala Kongreso en Lillo, 71a Internacia Junulara Kongreso en Germanio, 10a Somera Esperanto-Studado en Slovakio kaj pri la Nord-Amerika Somera Kursaro en Usono.
Legu en “La Balta Ondo”
http://sezonoj.ru/
Libera Folio: Ĉu vi volus diri al la legantoj de Libera Folio ion pri viaj prioritatoj kiel la nova prezidanto de TEJO?
Michael Boris Mandirola: – Ni havas strategian planon, kiun akceptis la Komitato de TEJO kaj kiu difinas la direkton de nia organizo – kaj tion ni sekvos kiel gvidilo. Ni komprenas ke granda laborŝarĝo atendas nin, ĉar la Komitato voĉdonis por nur 5-kapa estraro, tamen tio ebligis la elekton de kohera kaj kunema teamo. Ni ĉiuj pretas por la defio kaj certe enplektos en la laboroj plurajn kunlaborantojn kaj komisiitojn por la laŭeble plej sukcesa plenumo de la Strategio de TEJO 2014-2017.
– Se vi demandas pri miaj personaj prioritatoj, eksteraj rilatoj estas por mi prioritato ekde mia aktiviĝo en TEJO kaj tio certe restos prioritato ankaŭ en mia agado kiel prezidanto. Mi kredas ke porti nian idearon pri lingva justeco al junularpolitikaj tavoloj kaj kreskigi la respekton kaj la subtenon al Esperanto kiel solvo al la problemoj de internacia komunikado estas unu el la plej gravaj taskoj de TEJO. Kompreneble sukcese kaj kontentige konkludi la procezon pri la jura memstariĝo de TEJO estas unu el la urĝaj temoj kaj certe tio estas alia prioritato.
– Krome la organizo dum la lastaj monatoj havis pozitivan financan evoluon pro diversaj sukcesaj subvencipetoj kaj indus profiti je tio por strategie rearanĝi la laboron de la oficejo kiu povos en venonta jaro kalkuli je du plentempaj volontuloj kaj verŝajne je parttempa oficisto; mi kredas ke tio povos porti grandan helpon kaj subtenon al diversaj kampoj kiel landa agado, informado, eksteraj rilatoj kaj aktivula trejnado, krom kompreneble subvencipeti por ke ni povu investi en pligrandskaligo de nia agado.
Kiel vi strebos utiligi la novan statuson de TEJO kiel jure sendependa organizaĵo?
– Ĉefe por pli bone evoluigi niajn eksterajn rilatojn, sed eventuale tio povus ankaŭ plifaciligi kaj plisekurigi nian laboron pri subvencipetado: ja estis jam problemoj antaŭ pluraj jaroj pro la malklareco de nia situacio.
Kiel vi volas formuli la kontrakton kun UEA?
– Ni volas formuli ĝin tiel ke estu plej avantaĝe por ambaŭ la organizoj kaj tial la estraroj kaj la ĝenerala direktoro estos engaĝitaj en la procezo. La Komitato de TEJO ankaŭ estos tre enplektita kaj ĝia koncerna laborgrupo jam esprimis konkretajn rekomendojn, estas fakte grave ke la Komitato estu aktiva aktoro en la organizo. Cetere TEJO memstariĝos jure, sed celas resti junulara sekcio de UEA: mi kredas ke apenaŭ estas aktivuloj de TEJO kiuj volus disigi la membraron, la sidejon kaj la strategian sinergion de la du organizoj.
Kiuj eniris la novan estraron?
– Cédric Marchal (kasisto, subvencio kaj movebleco), Arina Osipova (ĝenerala sekretario, kongresoj kaj edukado), Juliana Evandro (vicprezidanto, informado, kulturo, homaj rimedoj, pasporta servo kaj adoleska agado), Ariadna García Gutierrez (landa, regiona kaj loka agado, scienca kaj faka agado) kaj mi (prezidanto, eskteraj rilatoj kaj aktivula trejnado). Temas pri malgranda teamo sed kun motivitaj homoj kaj kun multe da deziro je fruktodona kaj sukcesa evoluo de la organizo. Kompreneble ni antauvidas ke pluraj aliaj homoj estos aktivaj komisiitoj en gvida rolo: malgranda estraro signifos ankaŭ pli fortan engaĝon de neestraranoj.
Kiel okazis, ke oni ne sekvis la rekomendojn de la elekta komisiono?
– Mi prezentis mian disponeblon ĝustatempe al la Elekta Komisiono por ĉiuj estraraj postenoj krom kasisto, monatojn antaŭ la Komitatkunsido. La rezulton de la laboro de la Elekta Komisiono mi, kune kun la Komitato, ekkonis nur dum la unua sesio de la Komitatkunsido. Rogier Huurman bone priskribis la okazaĵojn laŭ mia scio, mi fakte eksciis pri la petskribo nur la nokton mem antaŭ la dua sesio; la tekston subskribis pli ol duono de la ĉeestantaj voĉdonrajtaj komitatanoj kaj tial mi akceptis ilian peton okazigi demokratian baloton. Persone mi bedaŭras ke Łukasz ne akceptis estis proponita ankaŭ kiel estrarano ĉar lia sperto kaj vasta konaro povintus tre utile kontribui al la laboro en la Estraro ankaŭ de alia pozicio.
– Pri la rezulto de la voĉdono, ja estas rajto de la Komitato malakcepti la rekomendojn de la Elekta Komisiono, kaj ĉi-foje tio okazis. Tiom meminiciata Komitato estas tamen signifa pozitiva novaĵo kompare al antaŭ kelkaj jaroj. Mi antaŭĝojas la estontan kunlaboron.
Kial vi volis, ke la komitato jam en la IJK akceptu la novan statuton, kvankam ne pretas la proponata kontrakto kun UEA?
– Malneto de la kontrakto pretas, sed ĝi bezonas plulaboron kun UEA. La propono estis unue aprobi la statuton por ke ni havu jam certan “uzeblan” statuton, ke ni havu bazon sur kiu difini la kontrakton, kio laŭ mi helpus atingi pli facile kaj klare interkonsenton pri la kontrakto pli “neprigante” ĝian atingon. La Komitato de TEJO preferas koni la interkonsenton kun UEA en la definitiva formo por havi plenan kontrolon pri la procezo kaj certiĝi ke ne estus risko de ekvalidigo de la statuto sen la kontrakto: estas alia decido ol tiu kiun mi esperis, tamen komprenebla kaj sencohava.
Ĉu laŭ vi kaŭzas problemojn la fakto, ke la nova statuto ne estis akceptita?
– Mi ne povas antaŭvidi specifan problemon, krom la risko la reta voĉdono ne estos kvoruma; ĝenerale, mi esperas ke tiu decido ne kaŭzu miskomprenojn en la homoj kiuj observas la procezon. Ĉiuokaze la Komitato donis precizan mandaton prepari la kontrakton surbaze de la nun proponata statuto: ja ne estis vere aparte disputvekaj punktoj en ĝi post la pluraj poluradoj. Tio signifas ke ni povas pludaŭrigi la procezon ĉar ni havas la bazon por la Kontrakto.
Kiam laŭ vi povos realiĝi la jura sendependiĝo de TEJO disde UEA?
– La tempoplano restas la sama, nome atingi interkonsenton ĝis oktobro kun ekvalidigo de la nova statuto je la komenco de 2016.
Vi diris ke TEJO restos junulara sekcio de UEA. Kiel TEJO povos esti jure sendependa, sed tamen samtempe resti junulara sekcio de alia asocio? Kiel oni formulos tion en la kontrakto?
– La kontrakto difinos ĉefe konkretajn financajn kaj administrajn aferojn. La asocia rilato kun UEA estas fundamenta afero kaj ĝi estas difinita en la statuto. Kompreneble tio havas konkretajn plenumojn: ekzemple, kiel difinite en la statuto, la membrara situacio restas esence la sama; nome ke la junaj individuaj kaj aligitaj membroj de UEA estas la individuaj kaj aligitaj membroj de TEJO kaj, kiel difinate en la kontrakto, daŭre estos reciproka reprezentiĝo kaj konsilado.
Venerdie, ye la 27ma di septembro – Me exkursis a la arkeologiala ruini dil palaco di Knosos. Lo esis tre bela jorno kun tre bela blua cielo sunoza, ma sen tro forta varmeso. La tre bone organizita vizito di la agri kun ruini arkeologial esis tre interesanta. Esis anke turista grupi di multa nacioni Europan ed on audis precipue la soni dil Italiana, Germana, Nederlandana ed Angla lingui, e mem, me kredas, di la Polona. Nia guidistino esis muliero kun nigra hari, qua aspektis quale sud-Europanino tipala. En sud-Francia esas anke personi qui aspektas tale e me ne esis eklandigita. El parolis ecelante la Franca e raportis a ni tre seriozamente e tre komplete pri la arkeologiala exkavi facita dal arkeologiisto Angla, sir Arthur John Evans (1851-1941) e lua trovaji. La insulo, anke el dicis a ni, konocis altisima nivelo civilizal lor la bronzo-epoko (ye 2000 a.K., cirkume) e plu tarde dum la palaco-periodo til 1500-1350 ante nia ero. Por la richa Kretani existis ja individuala balno-kuvi ed ico existos itere erste dum la 18ma yarcento en Europa. La stradi esis neta kun bona sistemo di kanalizuro. La populo di Kreta esis extreme religiema ed esis nek Indo-Europana nek Semida. Til nun, onu ne savas lua origino.
Completinte la presenta de la letera de Kenneth Searight, me dona asi la testo de un resenia par Bernard Long (“Verdano”) en la numero de setembre 1935 de The British Esperantist.
Sona: An Auxiliary Neutral Language.—By Kenneth Searight. 119 pp. (London, 1935: Kegan Paul. Price 2s. 6d.)
This book sets forth in considerable detail a project for yet one more “interlanguage” (to use the author’s own term), of which it can at any rate be said that its compilation has obviously involved a vast expenditure of time and energy, and that it is extremely ingenious in many respects. The author rejects, as too national or too European, not only Esperanto and all more or less similar tongues such as Ido and Novial, but also “Basic English,”—though he seems to credit the myth that English itself is “the language of some five hundred million people”. His aim has been to devise a language so wide in its appeal that the Eastern world will accept it along with the Western, and to this end he has constructed what is for practical purposes an a priori scheme, despite the fact that some of the roots (or “radicals”) have been taken from such tongues as Chinese, Japanese, Turkish and Arabic. Captain Searight may, however, be reminded that the a priori solution of the language problem has long since been given up by the majority of students of the question, and also that (as has been strikingly shown in the case of Esperanto) such nations as the Japanese, who are at present compelled to learn European languages if they wish fully to assimilate Western ideas, are able and willing to follow the lead of Europe in the matter of an auxiliary tongue. In other words, such a tongue, first and foremost a necessity for the European peoples (who for obvious reasons will not look at any a priori scheme), will be adopted in the East as a matter of course when it is fully established in Europe. To attempt to cater for the entire world is in any case chimerical; and in the present reviewer’s opinion even “Basic English” would have more chance in Europe, did Esperanto not exist, than Sona or any similar scheme.
None the less, Sona may be of interest to those who have a taste for the academic aspect of the language problem, and anyone wishing to investigate its character should get a copy of Captain Searight’s little book, as there is no room here for a detailed account of the scheme or any discussion of its merits and weaknesses. It must suffice to say that it has a good deal in common with Esperanto in the way of word-building, and appears to be a language that could be learnt and used. Whether it would prove in practice to have sufficient precision and clarity for international purposes would be a matter for deliberate trial; and on this point its author will doubtless remember that the proof of the pudding is in the eating, and that no new language can logically claim to compete with Esperanto until it has survived the ordeal of a great congress of twenty, thirty or more nationalities, at which all kinds of subjects (social, literary and scientific) are discussed—as at Esperanto gatherings—in the one language alone.
Mr. C. K. Ogden, the inventor of “Basic English,” contributes a Preface to the book, though he seems still to see a possible future for his own project, and cannot therefore, presumably, be greatly in favour of Sona. He asks whether the writer “has been wasting his time?” One fears that from the practical point of view the reply must be in the affirmative; unless, as Mr. Ogden suggests, “any new idea in the international language field may be of use to those who come after.” Incidentally, readers of this journal will be interested to know that in Mr. Ogden’s view Esperanto is among the languages which “have their roots in thin air which will one day give them their death-blow”. Fortunately for some of us, it would need a rather more powerful force than even a hurricane of thin air to deal such a sad stroke to Esperanto; and the various paper projects, not even being alive, do not need the stroke at all.
VERDANO.
En la copia de la libro de sona en la biblioteca de Montagu Butler de la Asosia Esperanto de Britan, me ia trova un letera de Kenneth Searight, la desinior de sona.
Scriveda par mano a interna de la covrente fronte de la libro, on leje “with the author’s compliments / Kenneth Searight / 11.5.35”. Lo pare ce cuando Butler ia reseta la libro, el ia es provocada a envia un letera longa a Searight, a cual la letera trovada ia responde. Butler ia resenia ance la libro en la numero de setembre 1935 de The British Esperantist.
Vide ance fotos de la letera.
Fas-na-Coile
Fort Augustus
Scotland.18/May./35
Dear Sir,
Thank you for your letter of 15/May., & for the address you gave me in New York. I have had a copy sent out as you so kindly suggest. I have found your letter, received this morning, of great interest & much appreciate your criticisms. I will endeavour now to comment on your most constructive remarks.
Neutrality
“Sona” attempts to be neutral not so much in its radicals & the words formed therefrom as in the way it approaches ideas & the way of expressing them. It caters for the internationality of certain words by admitting them into its vocabulary but separated from it by the use of a capital letter. European civilization may be dominant, but it is not so in all ways to an Oriental. The ordinary every-day words we use are not predominantly international. Though a Jap may accept “Radio” I’m sure he doesn’t like “Knabo” or “Maldextra”. Moreover much of the Western grammar mechanism is strange & unnatural to the Oriental. Esperanto etc., are purely Western.Classification of “Sona”
Semi-constructed but a-priori, not a posteriori as Esp. Nov. Occid. etc. I agree that very few English people – probably none at all – could guess the meaning of a word or sentence in Sona: but split up the word (see page 90) & I think he could. No study required.English
I agree with you up to a point. Ogden’s “Basic” is good for non-English speaking nationals but would be very difficult for us to keep within its bounds. Reformed spelling would ruin our language. The Latin races would never accept it. (i.e. English however spelt)Qualities required of an I.L.
Your six points are correct. I think for “Sona” may be added (4) & (3) to your (5) & (6) though in the case of (3) – Internationality it is in the formation of its structure & way of expression rather than of its actual words. Internationality, except to a few European languages, can never be applied to words.You say that “Sona” in forming words uses elements the combination of which is too subtle. Surely a word is visualised & remembered as it stands no matter how it has been formed. Cf. English “constitution” “excitability” etc.† With only 360 elements to learn I should have thought the tax on memory would be negligible compared to the learning of several thousand roots. At the same time I quite see your point – the same was made by Prof. Jespersen.
† Sona. KA|IDA|SIN and UZI|LI|VI
Alphabet
Y is a neutral vowel like “e” in French je, me, te & only becomes consonant before A, E, I, O, U. Y (name) is pronounced like “e” in French je – almost like English -er in “father”.The 6 “aspirates” (see Gaelic) are really combinations with “h”. J (zh, dzh), C (ch), X (sh), V (bh), F (ph).
Word order
Sona follows the simple logical order of English & Chinese. You may be right about the repetition of pronouns & tense forms, but I think you will acknowledge that two forms for “his” is an improvement on English.“He said he (another person) was living with his sister” – might be rather a startling statement. In “Sona” there is no doubt :- ON LATO UA ON ZIA SO (SI) BOZAN (where the inclusion of SI would be startling!)
I am most grateful to you for your long & interesting letter & should be pleased to have any further criticisms or suggestions you may care to make at any time.
Yrs. sincerely
Kenneth Searight
Notas:
the internationality of certain words — Searight ia ajunta la parola “certain” a pos, con un sinia de omete (^).
knabo — Esta es la parola esperanto per “xico”.
maldextra — Esta es la parola esperanto per “sinistra”, ma la spele coreta es maldekstra.
Classification of Sona — Searight ia scrive “2.” a esta titulo, ma no ia numeri la otras.
a-priori, a posteriori — La ifenis noncoerente es par Searight.
Esp. Nov. Occid. — Esperanto, Novial, Occidental.
see page 90 — Esta refere a la introdui a la Table de Radisales (capitol VIII) en la libro de Searight.
La porko esas animalo di qua la historio savigas multo pri olta di la homi. 
Ci es un litt anecdote ex mi scol-annus. Hodie yo anc posse rider pri it, ma tande it esset un grand catastrofe por me o fórsan yo ha solmen inventet it? Yo ne va narrar vos … 
Li “Hello-Kitty-catastrofe”
Yo havet 15 annus quande it evenit. It esset un lunedí in li matine. Yo devet ear in li scola. Yo esset ancor tre fatigat. Mi plu yun sestra Amelie avigilat me per cantar quam un gallino. Desde ho-annu yo devet ear denov in li sam scola quam Amelie. To es vermen un grand punition por me! Quelcvez yo odiat la.
It esset vermen tre tard. Yo devet rapidmen vestir me! In li balne-chambre yo prendet li unesim calsonette quel yo videt e mettet it, in li sam témpor yo nettat mi dentes por sparniar témpor. Yo mettet un curt robe estival con flores pro que it vermen esset calid. Pos un brev dejuné yo hastat con Amelie al autobus con quel noi ea al scola.
Yo esset felici que yo esset in just témpor in li scola. Amelie subridet tre stultmen a me e yo ne savet pro quo.
“Quo es Amelie?”, yo questionat. Amelie regardet a me e solmen grinat.
“Tu es ancor un bebé!”, yo criat e foreat.
Ma tande it evenit in li grand pause sur li scol-corte. Yo conversat con mi max bon amica Katrin. Detra noi stat un grand gruppe de puéres e pro to yo esset un poc nervosi. Noi ridettat e juit li atention del puéres. In ti moment yo lassat cader li litt tasca in quel yo anc portat mi manjage por li pause.
Katrin ridet e yo monstrat la mi lingue. Yo inclinat me por elevar li tasca. Yo monstrat mi dorse e mi posteriore al puéres. In ti moment li puéres comensat rider quam alienat e monstrat a me. Yo mem audit que un de ili fat mem un foto de me.
Yo esset incolerat e criat:
“Quo es tam amusant?”
In ti etá puéres es vermen ancor totmen infantin, yo pensat.
Ma ili ridet mem plu fortmen. Lars, qui es un poc quam li ductor de ti gruppe de puéres ex mi classe, dit a me:
“Hello Kitty! Tre dulci calsonette por li litt principessa de mamá, Michelle!”
Lars monstrat un foto al altri scoleres e nu mem altri puellas de mi classe comensat rider sonorimen. Ma pro quo omnes ridet pri me? Yo ne comprendet. Yo esset tre desperat e regardat a Katrin. Ella eat a Lars e anc regardat li foto. Retornante Katrin chuchocat in mi orel:
“Tu porta un ‘Hello Kitty’ calsonette. On posset vider it quande tu hat inclinat te por elevar li tasca.”
Li calsonette esset de mi sestra e yo hat prendet it per accidente ex li balne-chambre. It esset totmen infantin e anc tre strett por me pro que yo havet ja 15 annus e Amelie 11 annus. To esset li cause pro que omni púeres ridet pri me! E mi sestra Amelie savet it, ti litt serpente!
Yo rubijat e omnes ridet mem plu. Yo havet lacrimes in li ocules e curret al toilette. Yo eat in un cabine e cludet it per clave. Yo plorat mult. Pos li pause li altri scoleres subridet sempre quande ili videt me. Solmen Katrin consolat me. It esset un del max long e max terribil scol-dies de mi tot vive!
Por far li afere mem plu mal Amelie narrat a mi genitores que yo ha furtet su vestimentes, ma mi genitores solmen ridet. Li altri catastrofe esset que Lars mettet li foto de me in facebook. Yo esset tre felici que Katrin intervenit e Lars deletet it. Pos quelc dies li Hello Kitty-afere esset ja obliviat e hodie yo anc posse rider pri it.
Ci es un litt anecdote ex mi scol-annus. Hodie yo anc posse rider pri it, ma tande it esset un grand catastrofe por me o fórsan yo ha solmen inventet it? Yo ne va narrar vos …
Li “Hello-Kitty-catastrofe”
Yo havet 15 annus quande it evenit. It esset un lunedí in li matine. Yo devet ear in li scola. Yo esset ancor tre fatigat. Mi plu yun sestra Amelie avigilat me per cantar quam un gallino. Desde ho-annu yo devet ear denov in li sam scola quam Amelie. To es vermen un grand punition por me! Quelcvez yo odiat la.
It esset vermen tre tard. Yo devet rapidmen vestir me! In li balne-chambre yo prendet li unesim calsonette quel yo videt e mettet it, in li sam témpor yo nettat mi dentes por sparniar témpor. Yo mettet un curt robe estival con flores pro que it vermen esset calid. Pos un brev dejuné yo hastat con Amelie al autobus con quel noi ea al scola.
Yo esset felici que yo esset in just témpor in li scola. Amelie subridet tre stultmen a me e yo ne savet pro quo.
“Quo es Amelie?”, yo questionat. Amelie regardet a me e solmen grinat.
“Tu es ancor un bebé!”, yo criat e foreat.
Ma tande it evenit in li grand pause sur li scol-corte. Yo conversat con mi max bon amica Katrin. Detra noi stat un grand gruppe de puéres e pro to yo esset un poc nervosi. Noi ridettat e juit li atention del puéres. In ti moment yo lassat cader li litt tasca in quel yo anc portat mi manjage por li pause.
Katrin ridet e yo monstrat la mi lingue. Yo inclinat me por elevar li tasca. Yo monstrat mi dorse e mi posteriore al puéres. In ti moment li puéres comensat rider quam alienat e monstrat a me. Yo mem audit que un de ili fat mem un foto de me.
Yo esset incolerat e criat:
“Quo es tam amusant?”
In ti etá puéres es vermen ancor totmen infantin, yo pensat.
Ma ili ridet mem plu fortmen. Lars, qui es un poc quam li ductor de ti gruppe de puéres ex mi classe, dit a me:
“Hello Kitty! Tre dulci calsonette por li litt principessa de mamá, Michelle!”
Lars monstrat un foto al altri scoleres e nu mem altri puellas de mi classe comensat rider sonorimen. Ma pro quo omnes ridet pri me? Yo ne comprendet. Yo esset tre desperat e regardat a Katrin. Ella eat a Lars e anc regardat li foto. Retornante Katrin chuchocat in mi orel:
“Tu porta un ‘Hello Kitty’ calsonette. On posset vider it quande tu hat inclinat te por elevar li tasca.”
Li calsonette esset de mi sestra e yo hat prendet it per accidente ex li balne-chambre. It esset totmen infantin e anc tre strett por me pro que yo havet ja 15 annus e Amelie 11 annus. To esset li cause pro que omni púeres ridet pri me! E mi sestra Amelie savet it, ti litt serpente!
Yo rubijat e omnes ridet mem plu. Yo havet lacrimes in li ocules e curret al toilette. Yo eat in un cabine e cludet it per clave. Yo plorat mult. Pos li pause li altri scoleres subridet sempre quande ili videt me. Solmen Katrin consolat me. It esset un del max long e max terribil scol-dies de mi tot vive!
Por far li afere mem plu mal Amelie narrat a mi genitores que yo ha furtet su vestimentes, ma mi genitores solmen ridet. Li altri catastrofe esset que Lars mettet li foto de me in facebook. Yo esset tre felici que Katrin intervenit e Lars deletet it. Pos quelc dies li Hello Kitty-afere esset ja obliviat e hodie yo anc posse rider pri it.
Contas tradisional de partisipores en cursos, vendes de libros de aprende, e membros de organizas ia estima la cuantia de esperantistes como entre 100 000 e un pico de miliones. Multe depende de la defini de “esperantiste”.
Ma en la eda de interrede, nos ave statisticas plu fidable. On pote gugli “esperanto” e trova sirca 100 milion pajes. [Ma esta mesura mesma es nonfidable.]
A la fini de 2014, la cuantia de usores de Facebook ci ia declara se como parlores de esperanto ia es 320 000. (A 18 menses a ante, lo ia es 140 000.) On ia declara ce Facebook ave sirca 1000 milion contas, ma serta alga de los es no plu ativa. Si on suposa ce min ca 10% de la popla mundal usa Facebook, on ave 3,2 milion esperantistes en la mundo.
Probable alga de la esperantistes declarada en Facebook no parla multe bon la lingua; ma probable on ave esperantistes entre los ci no declara se. (Ance ante la epoca de interede, on ia trova nonparlores suportante entre la membros de organizas esperanto.)
On conclui ce la mundo conteni a la min milion persones capas de parla esperanto a alga grado.
En la tredes anios pasada, un spesie nova de linguas desiniada ia apare en filmas. La prima ia es klingon en la filmas de Star Trek. En la filma prima, en 1979, la atores ia parla engles e on ia dupli otra sonas a pos, nonconvinsente. Per solve esta problem artal (no linguistical), Paramount Pictures ia emplea Marc Okrand, un esperta sur la linguas nativa de America.
Okrand ia desinia un lingua multe nonsimil a engles, con un pronunsia difisil, posposadas, e OVS per la ordina de un frase. La sintatica es coerente, con sinco sufisas per nomes e nove per verbos, ma la morfolojia es caososa. Alga parolas ave orijines comica: mon (surie) veni de Mona Lisa, e qogh (orea) veni de Van Gogh. En 1985, Okrand ia publici un libro corta sur la detalias de la lingua, incluinte un disionario de sirca 1500 parolas.
Nun ia imajina ce trekistes va aprende e usa la lingua. Ma en 1992, Lawrence M Schoen ia fundi la Instituida de Lingua Klingon (KLI), con un revista nomida HolQeD (lingua-siensa). El ia tradui ance leteratur, incluinte Hamlet. En la mesma anio, un edita nova de la libro ia apare, con vocabulo nova e min klingonin, como noSvagh (desodorinte) e yuch (xocolada). Klingon no es en la domina publica, e lo no aseta fasil parolas nova. Un klingoniste ia crea un alfabeta spesial, pIqaD, ma lo no ia deveni ofisial, car otra scrives ia apare ja en la filmas. La reuni anial 20 de KLI ia aveni en 2013, ma la comunia ia diminui pos la fini de la series televisada de Star Trek en 2005.
Resente, tal linguas ia deveni modosa, ma pos klingon, on crea los en modo consensa de fanes a la interede. Per esemplo, la lingua na’vi, desiniada par Paul Frommer per la filma Avatar, ia apare en 2009 con un pajeria ofisial e an un concurso leteratural. Ance Okrand ia crea otra linguas.
David J Peterson, un studiante pasada de interlinguistica e esperanto, desinia aora tal linguas como se labora xef. El ia fundi la Sosia de Crea Linguas en 2007 [la autor dise 2000], cual ia populari la parola engles conlang per “lingua construida”. En 2010, per la serie televisada Jua de Tronos, el ia developa la lingua dothraki cual es relativa fasil per aprende e ia gania un comunia zelosa. Dothraki conteni referes a la cultur esperanto; per esemplo, ido sinifia “falsa”. Se linguas tende asentua un cultur fondal. En setembre 2015, el va publici un libro sur esta arte.
La linguas de Tolkien ia es orijinal creadas privata, cual la autor ia desinia sola per se efeto artal en se naras. Ma per la filmas dirijeda par Peter Jackson, los ia es multe developada a linguas cuasi nova.
Hieraŭ, la 16an de aŭgusto post longa paŭzo aperis la 32a podkasto de Radio Esperanto el Kaliningrado (Ruslando).
En ĉi tiu programo:
La programon gvidas Halina Gorecka kaj Aleksander Korĵenkov.
La programo daŭras 26 minutojn.
Amplekso: 25 Mbajtoj.
Aŭskultu ĉi tiun kaj plurajn el la pli fruajn elsendojn de “Radio Esperanto” rete:
http://sezonoj.podfm.ru/esperanto/
aŭ abonu ilin:
http://sezonoj.podfm.ru/esperanto/rss/rss.xml
Hieraŭ, la 16an de aŭgusto post longa paŭzo aperis la 32a podkasto de Radio Esperanto el Kaliningrado (Ruslando).
En ĉi tiu programo:
La programon gvidas Halina Gorecka kaj Aleksander Korĵenkov.
La programo daŭras 26 minutojn.
Amplekso: 25 Mbajtoj.
Aŭskultu ĉi tiun kaj plurajn el la pli fruajn elsendojn de “Radio Esperanto” rete:
http://sezonoj.podfm.ru/esperanto/
aŭ abonu ilin:
http://sezonoj.podfm.ru/esperanto/rss/rss.xml
