Monthly Archives: May 2015

Kie UK post tri jaroj? Portugalio kaj Luksemburgio plej subtenitaj

La 21an de majo en la novaĵretejo La Balta Ondo estis lanĉita voĉdonado pri la demando: “En kiu Eŭropa lando, kie ĝis nun neniam okazis UK, oni prefere okazigu la 103an Universalan Kongreson de Esperanto post tri jaroj?” La proponita listo enhavis 10 landojn kun relative vigla movado.

Post forstreko da amase doniraj nevalidaj voĉoj evidentiĝis, ke plej dezirata kongreslando por 2018 estas Portugalio (135 voĉoj), kiu kandidatis por la 101a UK en 2016 kaj fine malgajnis al Slovakio. La dua loko de Luksemburgio (111 voĉoj) eble estas ŝuldata al la voĉoj de esperantistoj el la najbaraj Germanio kaj Francio – la du plej grandaj Esperanto-regnoj en Eŭropo. En la tria loko estas Ruslando kun 46 voĉoj.

Legu pli detale
http://sezonoj.ru/2015/05/demando2/

9.600 homoj eklernis Esperanton en du tagoj

La fondinto de Duolingo Luis von Ahn en prelego farita en 2012 menciis, ke la plej multaj proponoj pri lingvokursoj kiujn oni devus aldoni al la retejo ial temis ĝuste pri Esperanto. Aŭdinte tion, Chuck Smith el Berlino tuj kontaktis lin. Tiam la respondo estis, ke Esperanto ja estas en la plano, sed ke aliaj lingvoj havas prioritaton.

Antaŭ ok monatoj komenciĝis la laboro por krei la kurson pri Esperanto. Chuck Smith iĝis la gvidanto de la kvinkapa teamo, kaj ĉefrespondeculo pri la kurso iĝis Ruth Kevess-Cohen el Usono.

La kurso ekfunkciis en testofazo ĵaŭde la 28-an de majo je la oka horo vespere laŭ mezeŭropa tempo. Post malpli ol du tagoj la kurso jam havis 9.600 partoprenantojn, kvankam oni ankoraŭ ne aktive reklamis ĝin.

– Ni simple sendis la informon al niaj “internaj” grupoj. Do, antaŭ la lanĉo 26.000 petis atentigon kiam la kurso lanĉiĝas. Krome ni metis anoncetojn en la facebook-grupo Duolingo Esperanto Learners kaj la reddit-grupo por Duolingo. Ĉar ni estas en testofazo, ni provas ne tuj havi tro da uzantoj, sed kompreneble ĉiuj bonvenas, rakontas Chuck Smith.

La lingvolerna filozofio de Duolingo diferencas de la plej multaj aliaj retaj kursoj. La baza ideo estas, ke oni devas traduki pli kaj pli malfacilajn frazojn, kaj per tio iom post iom ekkompreni, kiel la lingvo funkcias.

– Ĉiu lecionaro havas iujn klarigojn, sed ni petas lernantojn unue simple provu la kurson antaŭ ol legi la klarigojn. Se frazo malfacilas, ĉiu frazo havas propran fadenon en kiu oni povas starigi demandojn kaj poste aŭ alia lernanto aŭ kontribuanto respondos.

Multaj el la pli ol naŭ mil lernantoj sendube aliĝis al la kurso simple pro scivolemo, por vidi kio estas tiu stranga lingvo, Chuck Smith supozas.

– Interesa efiko de la kurso estas, ke multaj homoj faras unu lecionon nur por elprovi ĉi tiun strangan lingvon kaj poste ne povas ĉesi kaj simple daŭrigas…

El la naŭ mil aliĝintoj kvar jam finis la tutan kurson (aŭ “arbon”, laŭ la terminologio de Duolingo) ene de kvar tagoj. Unu el la finlernintoj, Jules, rakontis pri siaj spertoj en forumo de Duolingo:

– La kelkaj unuaj lecionoj de la Esperanto-arbo preterflugis rapide, kaj igis min kredi, ke la tuta lingvo estos tiel facila. Mi scias, ke ĝi laŭdire estas facile lernebla lingvo, sed oni devas memori, ke ĝi tamen estas lingvo, kaj lerni lingvon estas nefacila tasko.

Meze de la kurso Jules eksentis sin iom frustrita pro la multaj afiksoj kiujn necesis enkapigi, sed li decidis persisti, kaj iom post iom la lernado iĝis pli facila kaj ĝuinda.

– Mi kredas ke mi provos konservi miajn novajn sciojn pri ĉi tiu fascina lingvo. Ĝia vortproviso tre similas al la aliaj latinidaj lingvoj, kun aldonetoj de la germana kaj eĉ greka jen kaj jen. La celo de ĉi tiu lingvo estas kunigi homojn ĉie en la mondo kaj antaŭenigi pacon, kaj verŝajne tio motivis min finfari la kurson. Do, mi transdonu grandan dankon al la Esperanto-teamo por ilia granda laboro, ĉar ili faris bonegan kurson (kaj krome kun kelkaj el la plej bonaj frazoj mi iam ajn vidis!!) kaj mi esperas ke ĉiuj aliaj ĝuos lerni ĉi tiun lingvon.

Momente eblas lerni Esperanton ĉe Duolingo nur pere de la angla, sed ne maleblas, ke poste aldoniĝos aliaj lingvoj, diras Chuck Smith.

- Nenio certas pri aliaj lingvoj ol la angla, sed la plano estas analizi la rezultojn de nia kurso kiam ĝi “stabiliĝs” (ne plu estas en testa fazo) kaj tiam vidi ĉu indas fari de alia lingvo kaj se jes, de kiu lingvo plej taŭgas. Tion oni prijuĝos laŭ diversaj kriterioj kiel postuloj de la komunumo, kvanto kaj kvalito de kandidatoj por krei la kurson kaj tiel plu. La verŝajneco ke oni aldonos lingvojn kompreneble kreskos, se pli da homoj aliĝos kiel kontribuantoj por Esperanto.

Jam du tagojn post la lanĉo de la testa versio la kurso de Esperanto ĉe Duolingo ne nur logis pli ol naŭ mil lernantojn, sed ankaŭ ricevis nemalmulte da publika atento. Krom mencioj en sociaj retoj, en la retejo The Verge aperis ampleksa artikolo.

Chuck Smith dum la okmonata preparperiodo tute ne kontaktis kun UEA pri la kurso – laŭ li ĉiukaze ne klaras, kiel la asocio povus helpi. Aliflanke la teamo atingis konsenton kun TEJO, kiu promesis senpage sendi Kontakton al novaj lernantoj ĉe Duolingo.

Libera Folio: Kio ĝenerale okazos kiam oni finas la kurson, ĉu la lernintoj ricevas informojn pri tio, kiel oni povas uzi la lingvon?

Chuck Smith: – Estas bonuslecionaro pri Esperanto-kulturo, kiu klarigas multe, sed pro teknikaj kialoj, tio aperos poste. En la oficiala forumo de Esperanto ĉe Duolingo oni kelkfoje aŭdas pri kulturaj aferoj, sed mi imagas, ke oni aŭdos pli kiam la komunumo tie pli maturiĝos.
La Esperanto-kurso de Duolingo troveblas ĉi tie.

Urboj de Ruslando: Tobolsko

Artikolo pri la siberia urbo Tobolsko (ruse: Тобольск), daŭrigas la ciklon “Urboj de Ruslando”, kiu komenciĝis en januaro per artikolo pri Smolensk (okcidenta Ruslando). La artikolo “Tobolsko, la unua ĉefurbo de Siberio”, verkita de la siberia ĵurnalisto Stanislav Belov kaj publikigita en la maja kajero de “La Ondo de Esperanto”, ĵus aperis ankaŭ en la novaĵretejo La Balta Ondo:
http://sezonoj.ru/2015/05/tobolsk/

Intertempe estis dissendita la junia kajero “La Ondo de Esperanto”. Atentu, ke nur ĉirkaŭ triono de la materialo de “La Ondo” aperas en la novaĵretejo. Plejparton da artikoloj povas legi nur la abonantoj (papere kaj/aŭ rete).

“La Ondo de Esperanto” estas abonebla kontraŭ 42 eŭroj por la tuta jaro kaj kontraŭ 22 eŭroj por la dua jarduono (julio-decembro). Ĉiuj abonintoj de “La Ondo” por la dua jarduono 2015 ricevos senpage ankaŭ la junian kajeron. La elektronika versio (pdf) kostas nur 15 eŭrojn:
http://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm

Nia trezoro: generalo Sebert

Ĉi-jare en la kleriga rubriko “Nia trezoro” de la revuo “La Ondo de Esperanto” estas prezentataj dek elstaraj gvidantoj de la Esperanto-movado. Post artikoloj pri Zamenhof, de Beaufront kaj Bourlet, en la maja kajero de “La Ondo de Esperanto” aperis artikolo de Aleksander Korĵenkov pri Hippolyte Sebert – generalo, sciencisto, industristo kaj esperantisto. Hodiaŭ ĉi tiu artikolo iĝis legebla ankaŭ en la novaĵretejo La Balta Ondo
http://sezonoj.ru/2015/05/sebert/

En la junia “Ondo”, jam dissendita al la abonantoj, kadre de “Nia trezoro” estas publikigita artikolo pri Hector Hodler kaj ties ĉefartikolo “Super” aperinta antaŭ 100 jaroj en la revuo “Esperanto”.

“La Ondo de Esperanto” estas abonebla kontraŭ 42 eŭroj por la tuta jaro. La elektronika versio (pdf) kostas nur 15 eŭrojn:
http://esperanto-ondo.ru/Lo-abon.htm

Esperantlingvaj elektoafiŝoj en Barcelono

La bildoj en ĉi tiu artikolo montras montras elektoafiŝojn, nun videblajn en la stratoj de Barcelono. La vizaĝo estas tiu de politikisto kiu havas realajn ŝancojn fariĝi urbestro de Barcelono post la municipaj balotoj okazontaj la venontan dimanĉon 24-an de majo. Ŝi nomiĝas Ada Colau (elp. Kolaŭ’) kaj la listo per kiu ŝi kandidatas nomiĝas “Barcelona en comú”, esperantigebla per, proksimume, “Barcelono kolektive”.

La politika vivo en Hispanio preskaŭ certe estos renversita dum venontaj balotoj. La reveno al la demokratio konsistis el longa periodo de neperfekta dupartiismo, dominita per du grandaj politikaj partioj, la Popola Partio dekstre, kaj la Socialista Partio centre-maldekstre, kun la aldono de diversaj regionismaj kaj regionismaj partioj en diversaj landopartoj, plus alia iom pli radikala Unuiĝinta Maldekstro, kun relative granda procentaĵo de voĉdonoj sed malmultaj deputitoj.

La ekfrapo de akuta ekonomia krizo kaj la malkovro de gravega epizodoj de politika koruptado, kiu trafis preskaŭ ĉiujn tavolojn de la povo, skuis la tutan sistemon kaj sekvigis reage la ŝprucon de la movado konata kiel  “la 15-M” aŭ “la indignuloj”,  preskaŭ en  la tuta Hispanio,  kaj la kreskon de la nombro da partianoj de suverenismo, en Katalunio. Kio komence aspektis ĉefe protesta movado, fariĝis politika tendenco post la kreado de nova partio “Podemos” (“Ni pova”), kiu surprize atingis trian lokon en la eŭropa balotado kaj poste en la regiona andaluza.

“Podemos” okupas pozicion ĉefe en la maldekstra parto de la politika spektro, similan al tiu okupata de la nun reganta partio Siriza en Grekio, sed preferas insisti pri temoj denuncantaj la nunan politikan sistemon kaj la ĝeneralan strukturon de la povo. Ĝi firmigis sian strukturon kaj sintenon dum la lastaj monatoj, kaj prezentis kandiatliston en la regiona balotado, okazanta samtempe en 13 aŭtonomaj regionoj. Tamen, Podemos pro diversaj kialoj preferis ne utiligi sian strukturon kaj nomon rekte en la municipa balotado.

Anstataŭe oni krei apartajn kandidatlistojn en ĉiuj ĉefaj urboj. La listo kelkfoje prenas la formon de nova instrumenta partio, aliloke aranĝatas kiel koalicioj aŭ sociaj kandidatiĝoj. La afero estas sufiĉe komplika en tiu spektro, kaj ne ĉiam la balotontoj havas klaran ideon pri la nomoj kaj personoj kiuj estas apogataj de ĉiu movado.

La afero estas speciala en Barcelono, kiu fakte “inventis” tiun sistemon. Tie la homoj politike proksimaj al “Podemos”, al la partioj devenantaj el la katalunaj sekcioj de Unuiĝinta Maldekstro kaj aliaj grupiĝis ĉirkaŭ platformo nomata “Guanyem Barcelona” (“Ni gajnu Barcelonon”). Ni notu ke la politika panoramo estas tre speciala en Katalunio, kie al la tipa dekstra/maldekstra divido oni devas aldoni la akson hispaniismaj/kataluniismaj partioj. La platformo iel rompis ambaŭ aksojn, kaj sin prezentas kiel movadon por solvi aferojn de la popolo ĝenerale.

La platformo grupiĝis ĉirkaŭ unu el la plej prestiĝaj kaj karismaj homoj aperintaj post la lastaj sociaj bataloj: Ada Colau, proparolanto de la asocio “Platformo por damaĝitoj pro la hipotekado”, unu el la plej sukcesaj sociaj movadoj, pledanta por la viktimoj de la plej videbla fenomeno de la ekonomia krizo en Hispanio: la familioj elpelitaj el siaj domoj pro la malkapablo pagi la domŝuldojn.

Kun la adekvataj interkonsentoj, estas realaj ŝancoj ke Ada Colau povus fariĝi la venonta urbestro de Barcelono, unu el la plej gravaj urboj en okcidenta Eŭropo.

La kandidataro de “Barcelono kolektive” prenis plurajn sociajn celojn kiel siajn, flankenmetante la plej kutimajn luktojn en la ĝisnuna politika areno. Ili organizis siajn proponojn kaj sian programon per t.n. aksoj, strukturoj neformalaj kaj kunlaboremaj, kovrantaj diversajn sociajn aspektojn. Ekzemple, ili fokusis sian atenton malpli en la suverenista debato, sed ili faris veton por la problemoj de la migrantoj kaj la multlingvismo de la barcelona socio.

La tiel nomata Akso pri Migrado proponis la enkondukon de afiŝoj kaj aliaj kampanjaj materialoj en la lingvoj de la komunumoj de enmigrinto en Barcelono, de la plej parolataj, kiel la angla, la araba, la urdua aŭ la ĉina, ĝis pli minoritataj kiel la rumana, la gvarania aŭ la amaziga (berbera), kaj eĉ respektante diversajn dialektojn kaj lingvajn variantojn. Tio ne nur montras fokuson sur la multilingvismon mem, aferon tre gravan kaj kontestatan en la kataluna socio, sed ankaŭ solidarecon kun tiuj komunumoj, kiuj, eĉ se ĝenerale ne voĉdonantaj en tiaj ĉi balotadoj (nur la civitanoj de la Eŭropa Unio havas tiun rajton) jam iĝis parto de la barcelona socio.

En tiu kunteksto, esperantistoj ligitaj al tiu movado proponis la eldonon de la afiŝoj ankaŭ en Esperanto, por videbligi la strebadon al akceptemo kaj multlingvismo. La respondeculoj de la “Akso” tion rapide aprobis, kaj nia lingvo eĉ aperas sur la unua loko en la retejo de la kampanjo.

Pri la esperantigo respondecas ĉefe esperantisto veterana, aktivulo de la kampanjo de BeC. La iniciato ricevis kompletan apogon de la kampanjantoj, kiuj krome vidas la ĉeeston de Esperanto kiel kontribuon al la flegado de la kolektiva memoro de la popola Barcelono, urbo kie Esperanto dum multaj jaroj estis simbolo de popola aktivado. La traduko estas senriproĉa, sed en la unua versio troviĝis iaj malglataĵoj (ekzemple, la uzo de “voĉi”, kiu estas historie ĝusta sed ne multe uzata nuntempe), kiuj estis korektitaj en posta versio.

Pri la sekvo de la ĉeesto de Esperanto, oni ankoraŭ nenion povas aserti. Kaze de venko de la kandidateco de BeC estas penseble ke tiu strebo pri ampleksa multlingvismo povu roli kiel principo en la municipa agado, kaj ke Esperanto povu trovi lokon. Ĉiukaze neniu konkreta propono aperas pri tio en la programo.

La rilato, rekta kaj nerekta, de Esperanto kaj esperantistoj kun tiuj ĉi balotoj ne limiĝas al Barcelono. Pluraj esperantistoj partoprenis la movadon de la 15-M kaj poste de la ekesto de Podemos, en kies fonda asembleo partoprenis almenaŭ tri esperantistoj de ni konataj. Kolekto de sloganoj de tiu movado indignula estis esperantigita de la poeto Miguel Fernández por la libro eldonita de SAT-en-Hispanio, “Poezio: armilo ŝargita per futuro“, kie cetere ankaŭ aperas esperantigo de verko de la konata poeto Luis García Montero, nun ĉefkandidato de Unuiĝinta Maldekstro por la regiono de Madrido.

Aktiva esperantisto estis dum lastaj monatoj magistratano de la andaluza urbo Ĥaeno (Jaén), kaj denove kandidatas por la asemblea movado “Ganemos Jaén” (“Ni gajnu Ĥaenon”), ekvivalento al la menciita “Ni gajnu Barcelonon”. Ankaŭ en la aragona urbo Teruelo la ĉefkandidato de “Ni gajnu Teruelon” estas tre proksima al Esperanto. Esperantisto kandidatis por la primaraj elektado de tiu movado en Madrido, kvankam li ne estis elektita.

Evidente, la esperantista movado estas multe pli plurala, kaj ni tuŝis tie ĉi nur unu aspekton de la balotoj, kiuj certe fariĝos novaĵo en la internacia gazetaro, pro la novaj trajtoj de la kandidatoj. La afero prezentiĝas do ege interesa, kaj la fakto ke tiel forta kandidataro prezentas sian materialon en Esperanto igas ĝin eĉ iom pli altira por la internacia publiko.

José Antonio del Barrio

Kie kongresi post tri jaroj?

Antaŭ nelonge en la novaĵretejo “La Balta Ondo” ekfunkciis voĉdonilo. Post unu testa demando ĝi proponas al la legantoj respondi la demandon “En kiu eŭropa lando, kie neniam okazis UK, oni okazigu la 103an Universalan Kongreson de Esperanto post tri jaroj?”
Oni povas voĉdoni nur por unu lando el la dek-landa listo. La voĉoj estos akceptataj dum du semajnoj ĝis la 4a de junio.
Pli da klarigoj estas en “La Balta Ondo”
http://sezonoj.ru/2015/05/demando2/

Batalo pri la ejo de Bonaeraj esperantistoj

Laŭ informo en la jam ne funkcianta retejo de BEA Bonaera Esperanto-Asocio estas la posteulo de Argentina Esperanto-Asocio (AEA), kiu estis fondita en 1916. En 1941 estis fondita Argentina Esperanto-Ligo (AEL), kiu nun estas landa asocio de UEA, dum la iama AEA ŝanĝis sian nomon al Bonaera Esperanto-Asocio kaj daŭrigis sian agadon en la ĉefurba regiono.

De pluraj jaroj BEA ne havas funkciantan estraron. Pri la agado kaj la ejo okupiĝis volontuloj kaj neformale elektitaj administrantoj. En la blogo de la asocio nenio aperas depost aŭgusto 2012, kaj iam post februaro 2015 tute ĉesis funkcii la propra retejo de BEA, ŝajne ĉar la pago por la retadreso ne estis farita ĝustatempe.

La sidejo de la asocio situas en malnova domo tre centre en la ĉefurbo de Argentino, proksime al la medicina fakultato de la nacia universitato. Multaj loĝantoj de Bonaero rekonas Esperanton pro granda afiŝo antaŭ la sidejo. La ejo mem konsistas el du ĉambroj, unu granda kaj unu malgranda kun subtegmentejeto. Krome estas kuirejo kaj du necesejoj.

La manko de formale elektitaj respondeculoj en aprilo 2015 kondukis al akriĝinta konflikto, kiam la prizorganto de la kluba biblioteko, Antonio Ferrer, plurfoje malpermesis la eniron de diversaj aliaj esperantistoj en la ejon, kaj laste proprainiciate kunvokis asembleon por elektigi novan estraron por BEA.

Laŭ informoj de lokanoj, la grupo kiu nun regas la sidejon ĉefe konsistas el pli aĝaj homoj, el kiuj multaj apenaŭ aŭ tute ne parolas Esperanton, dum la forbarita grupo konsistas el pli junaj aktivuloj, el kiuj multaj lastatempe perfektigis siajn konojn de la lingvo por povi efike helpi dum la Universala Kongreso en Bonaero pasintjare.

La asembleo, kies laŭregulecon granda parto el la membroj de BEA kontestas, okazis en la sidejo de la asocio la 29-an de aprilo. Kvin membroj de la forbarita grupo, inter ili Jorge Cabrera, la prezidanto de Argentina Esperanto-Ligo, tiam alvenis al la sidejo por formale kontesti la laŭleĝecon de la kunveno. Tamen du el ili ne estis enlasitaj en la domon, ĉar ilia membreco laŭ aserto de la alia grupo ne validis.

Dum la disputo Gladis Torrado, la proponata nova vicprezidanto de la asocio, admonis unu el la forbaritoj kaj diris, ke tiu kiel ĉiliano devus esti danka, ke al li entute estas permesate restadi en Argentino. La polico estis vokita, kaj post longa diskuto la elfermitoj foriris, sed du personoj, inter ili la prezidanto de AEL, sukcesis eniri por transdoni la formalan konteston de la laŭleĝeco de la asembleo.

La disputo ĉe la enirejo estis filmita kaj poste enretigita de la ĉeestintoj. Ĉio okazis en la hispana, laŭdire ĉar la gardantoj de la sidejo ne komprenas Esperanton, sed en la retaj filmetoj estas aldonita traduko en Esperanto.

Laŭ la reguloj de la asocio necesus la partopreno de 17 personoj por valide elekti novan estraron, sed la kunsidon ĉeestis nur 13 personoj, el kiuj unu, la prezidanto de AEL, kontestis ĝian validecon.

La rifuzitaj aktivuloj, kiuj estas devigitaj instrui Esperanton en aliaj, pruntitaj aŭ luitaj neesperantistaj ejoj, decidis transdoni sian proteston al jura instanco IGJ (Inspekto Ĝenerala de la Justico), por ke la decidoj de la kontestata kunsido estu nuligitaj. Ili nun krome eltrovis dokumentojn, kiuj laŭ ili pruvas, ke la sidejo en la centro de Bonaero efektive apartenas ne al BEA, sed al la landa asocio AEL.

La neelektita bibliotekisto de BEA, Antonio Ferrer, siavice per hispanlingva retmesaĝo kun la titolo “Misión cumplida!!!…” (“Misio plenumita”) disanoncis, ke IGJ jam “zorgeme analizis kaj akceptis” la dokumentojn de la kontestata asembleo. Tamen tio ŝajne signifas nur, ke la dokumentoj estis transdonitaj al la koncerna instanco. Neniaj pruvoj pri aprobo estis prezentitaj.

Restas do atendi la decidon de IGJ kaj eventualan novan asembleon por vidi, kiu havas la laŭleĝan rajton decidi pri la havaĵo de la asocio. Intertempe multaj aktivaj esperantistoj de la argentina ĉefurbo ne estos allasataj al la sidejo.

2015-05

AUSKULTA REGISTRASION DE SON (aksentuasion espanik meksikan)

    2014 07 17
  • 2015-04-28 | 2 457 141 | 002-011 | Landi uestafrikan atakav organisasion teroristik mahometan Boko Haram. Kuatrdesseks soldati nigeran, sent kuinkdesseks kombatatori de Boko Haram e a minu dudesokt sivili av esed mortifiked in batali kausu insul Karamga su Lag Cad, Niger sud-estik, proksimu frontieri de Nigeria e Cad. (Nigeria es partner komersik leplu grand pro Niger.) Armi nigerian av salved dusent puerai e novdestri femini durantu operasion militarik a kaptar forest Sambisa, Borno, Nigeria nordik (proksimu frontieri de Kamerun, Cad e Niger), tened per Boko Haram usk sitempe. Noun eks dusent skolanai rapted per Boko Haram ante un anu in Chibok, burg proksim, esav intr puerai salved.
  • 2015-05-01 | 2 457 144 | 419-013-MX | Durantu guer drogik in Meksik, tri soldati de armi meksikan av moried, kuande on aved fusiled aervehikl a inferiore in Halisko, Meksik sentrik. Des soldati e du polisieri federasionik av esed lesed. Kandidato nasionalistik sinistristik (Alians pro Meksik) a shefo de burg Chilapa de Álvarez, Gerero, Meksik uestik, av esed asasined.
  • 2015-05-08 | 2 457 151 | 150-154-GB | Europ nordik integr observav selektasion general in Britania Grand e Irlandia Nordik. Konservidisti (Partis Konservidistik) av ganied tridessept prosenti de selektasioni e trisent tridesun sedi eks sekssent kuinkdes sedi total de Kamr de Komuni. Tal mayoritet permit ili guvernar sine nesesitet de grupar se ko otr partis. A no sesar esar ministr prim, lor shefo David Cameron av okured Sie Mayestet Elisabet Sekund, per Gras Deik Rega de Regnia Unied de Britania Grand e Irlandia Nordik e de Sue otr Regniai e Teritorii, Kap de Komun, Defendator de Kred. Sosialisti demokratik (Partis de Efors) av ganied trides prosenti de selektasioni e dusent tridesdu sedi; lor shefo Ed Miliband av resigned. Konservidisti poplistik (Partis de Nedependitet de Regnia Unied) av ganied destri prosenti de selektasioni e un sed; lor shefo Nigel Farage av resigned. Neforsisti sosial (Demokrati Neforsistik) av ganied okt prosenti de selektasioni e okt sedi; lor shefo Nick Clegg av resigned. Nasionalisti skotian (Partis Nasional Skotian) av ganied kuink prosenti de selektasioni e kuinkdesseks sedi — omni sedi ekseptu tri de Skotia, keloke es movasion nefort pro separasion eks Britania Grand. (On potes spektar kampestrad britanian in fotografad.)

PAVORIGANTA GRIPO


Ye la dio posa di mea preirinta artiklo, me maladeskis pro gripo. Adminime me kredis ico, ma me balde mustis konstatar ke ico esis multe plu kam simpla gripo. Unesme, me ne povis kontaktar mea mediko pertelefone, nam esis tro multa advoki ed on konsilis a me telefonar ad hospitalo por urjanta flegi. Me preferis restar heme e flegar me quale me povis pro ke me opinionis ke ico esis normala gripo e ke mea organismo ankore en sat bona stando dominacos ol. Ma me sudorifis abundante dumjorne e dumnokte, e mem komence mea lito divenis balno-baseno pro la nekredebla sudorifo. Me havis anke hororinda kapo-dolori e me mustis absorbar medikamento kontre la dolori qua alejis me nur dum kurta tempo. Quankam me timas la morto e me esas kontre la eutanazio, me komprenis la homi qui volas eutanazio pro tro granda sufri. Pos un semano, mea apotekistino furnisis a me homeopatiala medikamento kontre la gripo. Malgre ke lu ne esis tre efikiva, me standis kelke plu bone e fine me povis venigar mea mediko. Pos auskultir me, il deklaris a me ke un de mea pulmoni esis perfekte sana ma ke esis komplikajo pri la altra pulmono diveninta centro di infekto. Konseque me mustis absorbar antibiotiki dum ok dii. Me timeskis nam me toleras male la antibiotiki, ma fortunoze cafoye, me toleris oli bone. Tamen pos ok dii, se me ne plus havis febro me esis debila e sen forteso. Me havis l’ideo drinkar bona blanka vino e – miraklo – l’alkoholo plubonigis quik mea stando. Do, l’alkoholo, qua esas tante nociva, povas anke risanigar kando on uzas ol kun modero. Tamen, me sudorifis til la komenco di ca monato mayo ed erste nun, mea stando ridivenis normala.
Parolinte kun komercisto, me saveskis ke ne nur oldi maladeskis, ma anke yuna personi evanta triadek o quaradek yari e ke ofte li havis severa komplikaji qui koaktis li respirar kun oxigeno-maskilo en hospitalo. Ica “gripo” esis en la realeso vera pesto e me memoras ke mea sudoro havis odoracho fetida same kam mea urino. Ico pensigis me pri la Hispana gripo di 1918 (preske cent yari ante nun). Mea avino kaptesis da ta gripacho ed esis en tre mala stando. El havis l’ideo demandar a lua genitori ke on aplikez varma kataplasmo ad elu. Pos subisir dum kelka minuti ca kataplasmo, elu vomis liquido nigracha havanta sufokanta odoracho fetida. On venigis quik mediko, qua deklaris lore ke mea avino esis salvita. La “gripo” di ca yaro pensigas me pri la Hispana gripo di 1918 kun lua odoro fetida. Ol esas por tale dicar “gripo yarcental”. La difero esas, tamen, ke cayare la organismi ne esis febligita per privaci nutrival debita al milito e ke ni havas antibiotiki (lore nekonocata) en nia dispono.
Me esperas ke la futura gripi ne esos tam mala kam olta di 2015.

Radio Esperanto denove aŭskultebla

Dum 2008-2013 aperis 31 sonprogramoj de Radio Esperanto el Kaliningrado (Ruslando). Ili estis aŭskulteblaj, elŝuteblaj kaj aboneblaj en la unua Ruslanda podkastejo Rpod ĝis la fino de la 2014a jaro, kiam Rpod estis fermita. Ĉar pluraj personoj petis redisponigi la malnovajn programojn, la redakcio de Radio Esperanto ĉi-printempe komencis publikigadon de la malnovaj podkastoj ĉe PodFM.ru. Tie jam estas la unuaj dek sonprogramoj, registritaj en 2008.

Pri la enhavo, aŭstulteblo kaj aboneblo de Radio Esperanto legu en la novaĵretejo La Balta Ondo:
http://sezonoj.ru/2015/05/podkasto-2/

Sempre feroce

Yo creava heri un nove belle canto
Que debe ser cantate lento ma non tanto
Con sentimento e suavitate
Illo multo tosto sera presentate

Per un tenor que con dolor
Altia su voce, sempre feroce
Assi que feminas, in lor animas
Nonobstante l’infante plorante

Senti audio-gaudio, e crede yo, non menti
Dicente: “iste canto tanto melior
Es, nam audiente illo yo senti
L’ardor e dolor de mi prime amor

Ah, le prime basio con mi car Casio
Mi prime amor: un calculator
Nos contava insimul nocte e die
Addeva, subtraheva e summava, deo mie!”

Le tonos, le sonos, melodias, harmonias
Suavemente nostre mente legiermente contrahente
Face fede facies belle, e le belle pelle mille
Vices plus bronzate e etiam adorate

Pois que musica brilla com’ le sol, le sol, le sol
Le sol sol que nos ha presso nostre terra
Yo non erra, yo non erra, yo non serra le porta
Que sonos al eternitate transporta

Dicente nihil yo dice toto
Montante mi Mitsubishi moto-
Cyclo, dicente toto yo dice
Nihil, alora audi nunc in vice

Le tambur que Mansour tocc’ avec amour
Rhythmos oriental con cadentias special
Preparate pro vos, car ascoltatores
Experte e sage cognoscitores 

Yo comprava un Audi toto silente
Le motor yo non audi, calm’ es mi mente
Yo ama mi carro, mi automobile
Rapide, celere, vermente agile

Le sol problema es que illo es blanc
Yo voleva un verde, “vielen dank”
Yo dicev’ al venditor malgrad’ le color
Que provoca dolor in le interior

Yo es Marcus Scriptor, pensator, parlator
Poeta, athleta, quasi propheta
Yo combina parolas, durante horas
Illos se amonta a un ver plethora

Mi ubication es in le nation
De internautas, astronautas
Mercatores, amatores
De Coca-Cola, caffeina, nicotina

Yo creava heri un nove belle canto
Que debe ser cantate lento ma non tanto
Con sentimento, suavitate
Illo multo tosto sera presentate

Per un tenor que con dolor
Altia su voce, sempre feroce
cantara tote le die
Le molle melodia mie

Valle redaktos la revuon Esperanto plian jaron

La renovigo de la oficiala revuo devis esti inter la prioritatoj de la nuna estraro de UEA, kaj tiucele oni en oktobro 2013 elektis Fabrício Valle kiel novan redaktoron de la revuo Esperanto. Tamen la estraro ne tute kontentis pri lia laboro dum la unua jaro, kaj decidis ne longigi la kontrakton je plia plena jaro. Anstataŭe oni anoncis provperiodon de plia duonjaro.

La decido pri plia longigo aŭ ekserĉo de nova redaktoro devis esti farita ĝis la fino de marto 2015. Iom lastmomente, la 15-an de marto, la estraro komencis enketi inter hazarde elektitaj legantoj, kion ili opinias pri la nuna enhavo de la revuo. Neniu decido estis publike anoncita dum marto nek dum aprilo.

Post la Malferma tago en la Centra Oficejo de UEA fine de aprilo ekdisvastiĝis famoj, laŭ kiuj la kontrakto de la redaktoro ja estis longigita, sed oficiala anonco ne aperis. La 1-an de majo Libera Folio ankoraŭfoje kontaktis la prezidanton de UEA, Mark Fettes. Li konfirmis, ke la estraro decidis lasi Fabrício Valle daŭrigi dum plia jaro:

– La decido pri la redaktoro koliziis kun aliaj tempaj premoj kaj mi ne trovis momenton por formuli anoncon pri la afero. Jes, ni proponos al Fabricio plian unujaran kontrakton, ĝis la julia-aŭgusta numero venontjare. En tiu tempo ni havos novan ĝeneralan direktoron kaj reekzamenos multajn flankojn de la organizo de UEA, inkluzive de la rolo de la revuo en la nuntempa rete kunligita mondo.

Laŭ Fettes aliaj kandidatiĝoj por la posteno estos bonvenaj venontjare, post la planata trarigardo de la organizo de UEA. Tamen jam antaŭ tio necesos plibonigi la revuon, li diras:

– Povus esti ke ŝanĝoj en la difino de la redaktora posteno sekvos el tio, kaj sekve ni remalfermos la postenon al nova rondo de kandidatiĝoj. Por la nuna tempo, ni taksis pli fruktodone daŭrigi la kunlaboron kun Fabrício, celante daŭran pliboniĝon en kelkaj aspektoj de lia laboro inkluzive de la legebleco de la tekstoj.

La nuna ĝenerala direktoro de UEA, Osmo Buller, emeritiĝos en februaro 2016, kaj UEA nun serĉas lian posteulon. Alia famo, disvastiĝinta post la aprila Malferma tago, aludas ke la plej forta kandidato por la posteno estas la nuna ĝenerala sekretario de UEA, Martin Schäffer.

Laŭ Mark Fettes formala kandidatiĝo ankoraŭ ne okazis.

Pri la eventuala kandidateco de Martin Schäffer por la posteno de ĝenerala direktoro, mi povas diri nur, ke li verŝajne plenumus multajn el la kriterioj, kiujn ni publike anoncis, kaj sekve li estus forta kandidato. Tamen li ankoraŭ ne formale kandidatiĝis, kaj mi scias, ke en lia kazo pezas ankaŭ familiaj konsideroj. Estas do multe tro frue por taksi la ŝancojn, ke li fariĝus la posteulo de Osmo. Ni atendas la limdaton fine de majo por vidi, kiuj estos la efektivaj kandidatoj.

Libera Folio demandis al Martin Schäffer, ĉu li scias pri aliaj kandidatoj por la posteno, kaj kiuj estos liaj prioritatoj, se li estos elektita. Li respondis nur, ke li momente vojaĝas, sed tre baldaŭ skribos pli detale.

Nepalaj esperantistoj petas helpon

Kiel vi ĉiuj scias, nia lando estis frapita de forta tertremo en pasinta sabato kaj kaŭzis morton de miloj da homoj kaj damaĝis neimageble multe da posedaĵoj. Postskuado daŭris kaj daŭras kaj homoj devis dormi ĝis hodiaŭ sub la ĉielo. Pro la pluvo, la vivo estas terura por tiuj kiuj eskapis la morton.

Preskaŭ ĉiuj domoj estis damaĝitaj, sed multaj en Katmanduo estas bonŝance ankoraŭ enloĝeblaj. Postskuado kaŭzis problemon por savi la viktimojn.

La epicentro de la tertremo estis Barpa, ĉirkaŭ 80 kilometrojn norde de Katmanduo. La plej bela loko en la mondo. Riĉa je kulturo, naturo kaj biodiverseco. Barpa estas nun tute detruita. Preskaŭ duono de la loĝantoj mortis kaj ĉiuj domoj estis tute detruitaj. Simila situacio estas en multaj vilaĝoj en la regiono.

La dua plej difektita distrikto estas Sindupalĉok, alia montara distrikto. Milo da homoj mortis kaj miloj iĝis senhejmuloj. Ili ne havas tendojn por dormi kaj nenion por manĝi. Trinkakvo estas grandega problemo. En lokoj kie amaso da homoj loĝas en unu loko, nun epidemio komenciĝas. Preskaŭ ĉiuj lernejoj ekster la valo estis detruitaj.

Alia kortuŝa afero estis, ke multaj atendis sub la ruinoj por la savado. Sed pro manko de teknologio kaj de sperta homforto oni ne povis fosi ĝustatempe. Multaj atendante savadon eble mortis. Ĝis hodiaŭ kelkaj vivantaj homoj estis savitaj de la spertuloj enlandaj kaj eksterlandaj. Oni suspektas ke milo da homoj atendis/atendas savadon sub la detruitaj konstruaĵoj.

La vivoj de infanoj, maljunuloj kaj gravedaj virinoj estas tre mizeraj. La gravaj mondaj heredaĵoj en Katmanduo estas tute detruitaj kaj aspektas kiel ruinoj. Ni elĉerpiĝis tiel ke ni ne povas stariĝi.

Nepala Esperanto-Asocio, kiel landa asocio de UEA, sentas respondecon kaj devon fari ion por la viktimoj en tiu ĉi terura momento en nia lando.

Laŭ ĝisnuna informo, neniuj esperantistoj severe vundiĝis aŭ mortis en la katastrofo. Tio almenaŭ estas bona novaĵo. Sed la tuta homaro ploras je la bedaŭrinda kaj terura katastrofo. Do, ni petas al ĉiuj enlandaj kaj eksterlandaj esperantistoj helpi per monodonaco, sendante al nia UEA-konto aŭ rekte al la konto de nia asocio. La mono estos uzata laŭbezone al la viktimoj. Nia eta helpo estos grava por suferantoj.

Jen la kontodetaloj:

Ĉe UEA: Nepala Esperanto Asocio, neea-j
Bankkonto: Nepala Esperanto Asocio, Himalayan Bank Limited, Tridevi Margh, Kathmandu. Konto: 01900061100018, Swift-kodo: HIMANPKA

La nomoj de mondonacintoj aperos kun sumo kiun, li aŭ ŝi donacis en nia revuo, “Montejo”. Ni informos kion ni faris/faros per la donacita sumo.

Fine, ni esprimas sinceran kondolencon al la familianoj de la mortintoj kaj deziras fruan resaniĝon al la vunditoj. Ni ankaŭ esperas paciencon kaj kunlaboron inter esperantistoj por trapasi tiun naturkatastrofon.

Bharat Kumar Ghimire
Ĝenerala Sekretario
Nepala Esperanto Asocio

Passiones irrealisate

Le stratas son plenate
de nude viros e feminas
Lor pelle arde
de passiones irrealisate
Nemo tocca nemo
Pois que omnes pensa
que omnes son vestite
Rigide, tremulante corpores
suspira a imbracios calide

Le via del poesia

Le poesia sempre trova
nove vias, camminos
stratas e sentieros
Trans millennios
le vita lo forni
con nove themas
et evenimentos
ma le sentimentos
remane le mesme
Gaudio e melancholia,
amor e odio
mano in mano
accompania le poesia
in su viage sin fin
Le humanitate
sempre porta con se
cantos e libros
e le poesia es le ponte
inter tonos e verbos:
un instrumento subtil
pro le spirito human
a manifestar impalpabile realitates
in le mundo de materia
Scribe sempre nove poemas!
Le historia nunquam finira
Detra nos ricchessa abundante,
ante nos possibilitates fascinante

Parolas

Cata lector
recrea le poema
Mi dono es
un invitation al creativitate
Demanda le parolas
ubi illos vole vader!
Prende lor manos
e duce los al loco apte
Le parolas
son nostre thesauros commun
Lassa cata parola
cata die incontrar
altere parolas
Tunc illos floresce
e deveni inricchite
e crea un suspiro
a sempre plus de incontros