En la sep komencaj paĝoj de la oktobra kajero de La Ondo de Esperanto aperis artikoloj pri pluraj eventoj, kiujn okazigis aŭ partoprenis esperantistoj. Kvin el tiuj artikoloj estas legeblaj ankaŭ en la novaĵretejo La Balta Ondo. Temas pri la seminario “Elloke tutmonden, la novaj defioj por volontulado” en Visaginas, Ekumena Esperanto-Kongreso en Trento, SAT-Kongreso en Dinano, Itala Esperanto-Kongreso en Fai della Paganella kaj pri la partopreno de la aktivuloj de EEU kaj E@I en la tradicia Ekonomia Forumo en Krynica.

Legu (kaj komentu) en La Balta Ondo:
http://sezonoj.ru/

Roland Schnell, docento pri bioenergioj en berlina universitato, kunportis simplan aparaton, kiu surprizis la partoprenantojn. El manpleno da ligno ekestis dum malpli ol duonhoro vera lignokarbo.

La partoprenantoj lernis, ne en akademia prelego, sed en vigla diskuto, ke lignokarbo havas tradicie multajn utilajn funkciojn. La brazilanino Maria Angela konstatis, ke oni konsilas la aplikon por forpreni malbonajn odorojn el la fridujo. En japanio lignokarbo estas ofte uzata por altigi la kvaliton de akvo kaj multaj sciis, ke oni eĉ povas uzi gin kiel medikamento.

La apliko de la tradicia produkto en formo de BioKarbo estas tute nova. Antaŭ mallonga tempo sciencistoj rimarkis, ke en la ne fekunda tero de Amazonio troviĝis insuloj de fekunda tero. Ĝis tiam nekonataj antikvaj civilizacioj tie sukcesis produkti la nutraĵon por grandaj urboj. La sekreto estas ruza miksaĵo de lignokarbo, pecetoj ceramikaj kaj homa fekaĵo. En portugala lingvo la nomo estis »Terra Preta« (nigra tero) kaj intertempe estas aĉeteblaj artefaritaj miksaĵoj en diversaj partoj de la mondo.

La intereso de la industriaj landoj kreskis, kiam oni rimarkis, ke la karbo estas ege stabila kaj restas sen ŝanĝo dum jarmiloj en la tero. Ekestis la ideo, ke per ĉi tio biologie produktata karbo oni povas sekure kaj malmultekoste preni karbondioksidon el la atmosfero kaj fiksi en la grundo. En la grundo la BioKarbo ne simple kuŝas, sed elmontras utilajn efikoj. BioKarbo estas kiel spongo kun neimageble malgrandaj kanaloj. Ĝi kapablas teni la akvon kaj la mineralojn, nome la bone solveblaj nitrogenaj salojn, kiuj nun ofte rekte iras la la grundakvo. Dum sekaj periodoj la plantoj povas utiligi la provizon.

La plibonigo de la kvalito de la grundo gravas por reagi al la ŝanĝoj de la klimato. Oni atendas pli fortajn pluvojn unuflanke kaj pli longajn periodojn de sekeco aliflanke. La BioKarbo en la grundo helpas mildigi la ekstremojn. BioKarbo permesas pli efikan aplikon de sterkaĵo, kio estas produktata kun investo de energio.

La tria avantago estas, ke dum la preparo de BioKarbo eblas produkti energion por varmigi manĝaĵojn, por hejti kaj eĉ por elekta kurento. En multaj evolulandoj oni malkovris, ke la simplaj aparatoj por produkti BioKarbon taŭgs por utiligi restaĵojn el la agrikulturo kaj tiel savas arbojn. Centmiloj de la simplaj sistemoj, kiujn la partoprenatoj de ArKonEs en Poznań nutris per restaĵoj al la apuda parko, fukcias en Azio kaj Afriko por kuiri.

La internacia partoprenantaro el Esperantistoj de plaj diversaj landoj eble helpas propagandi la ideon. En la tagoj antaŭ ArKonEs esti la informo, ke la sveda ĉefurbo Stockholm gajnis premion de 1 miliono da dolaroj por projekto, per kiu la urbo transformans siajn ĝardenajn rubaĵojn en utila BioKarbon. Per la helpo de svedaj Esperantistoj eblis krei rektan kontakton al la respondeculo en la urba administracio, kiu disponigis abundan materialon pri la 10-jaraj spertoj en Stockholm. Kaj la Esperantisto malkaŝis, ke li jam komencis kun la karboproduktado en sia ĝardeno per malnovas petrolbarilo.

En la privata universitato »SRH-Hochschule« Roland Schnell dum la lastaj monatoj gvidis kursojn pri BioKarbo realigis kun studentaj grupoj divesajn sistemojn por produkti, sed ankaŭ okupigis pri kvalitkontrolo kaj ekononiaj aspektoj.

Eŭropo multe strebas konservi diversecon kaj unikecon de lingvoj. Ĉi-aŭtune aperos en 17 lingvoj nova ilo por atingi tiun celon, la retpaĝaro lingvo.info. Ĉi tiu retejo iĝos unu el la plej modernaj kaj amuzaj retaj iloj por subteni plurlingvismon en la Interreto; ĝi celas oferti informojn pri ĉiaj lingvaj temoj kaj instigi emon lerni lingvojn.

La moto de EU estas “Unuiĝintaj en diverseco”, kaj tiu diverseco estas nenie pli evidenta, ol en la multaj lingvoj, kiujn ni parolas. Sed plej multaj el ni ne bone konas eĉ la lingvojn de la najbaroj, por diri nenion pri la lingvoj, kiujn parolas homojn en la alia flanko de nia kontinento. Kaj kio pri demandoj kiel “Kial la germana lingvo havas tiom da longaj vortoj?” aŭ “Kial italaj kantoj sonas tiel bele?”

La respondo al la unua demando nomiĝas vortfarado kaj ebligas krei vortojn kiel la faman Donaudampfschiffahrtselektrizitätenhauptbetriebswerkbauunterbeamtengesellschaft. La respondo al la dua demando estas pli simple elparolebla: verŝajne pro tio, ke estas tiom da vokaloj en la itala.

“La eŭropa lingva heredaĵo estas vera trezoro. Estas multe da interesaj lingvaj fenomenoj, kiuj ekzistas unu apud la aliaj. Ekzemple, la slovaka lingvo distingas tri genrojn, dum la najbara hungara tute ne havas genrojn! Ĝuste tiun diversecon ni strebis kapti en nia retejo kaj igi komprenebla por laŭeble plej larĝa publiko”, diras Maja Tišljar, kunordiganto de la projekto lingvo.info, kies beta versio de la senpagan prilingva retejo jam estas alirebla.

“Per tiu projekto ni ŝatus kontribui al konservado de la eŭropa lingva diverseco kaj montri al la eŭropanoj, precipe al la junuloj, ke lingvoj ne nur estas iloj por atingi celon, kio ili kompreneble ankaŭ estas, sed ke ili estas ankaŭ fascinaj, amuzaj kaj indaj celoj per si mem.”

Laŭ la kreintoj de la projekto, unu el la plej gravaj ecoj de lingvo.info estas, ke ĝi estos disponebla en multaj EU-lingvoj, tiel solvante la problemon de manko de prilingvaj informoj en malpli uzataj eŭropaj lingvoj en la Interreto.

“Nia sperto sugestas, ke estas malfacile trovi kvalitajn kaj fidindajn informojn en la Interreto pri aliaj EU-lingvoj en nia propra lingvo kaj aliaj malgrandaj EU-lingvoj. Tio ne nur limigas homojn kun nesufiĉa kapablo en fremdaj lingvoj pligrandigi siajn sciojn kaj komprenon, sed ankaŭ kreas obstaklojn kontraŭ lingva kaj kultura diverseco. Lingvo.info estas grava paŝo por solvi ĉi tiun problemon”, diras Maja Cimerman Sitar, redaktorino de la paĝaro kaj estrino de la Asocio por eŭropa konscio, kiu estas slovena partnero de la projekto.

Lingvo.info estas financata de la Eŭropa Komisiono kaj kunigas 9 partnerojn el 7 landoj. La partneroj laborantaj pri la projektoj ĉiuj havas ampleksan sperton en diversaj lingvaj agadoj en siaj landoj: Germanio, Belgio, Slovakio, Pollando, Danio, Slovenio kaj Litovio. Tia interkultura partnereco ebligas taksi la enhavon de la retejo laŭ diversaj perspektivoj kaj kulturaj fonoj, kaj tiel certigas, ke ĝi estos liverita en plej taŭga maniero por ĉiu lando.

La projekto lingvo.info celas doni informojn pri lingvoj kaj subteni plurlingvismon en la Interreto. La fina produkto de la projekto estos multlingva retejo, kiu lanĉiĝos fine de la jaro 2014. La retejo lingvo.info estos moderna, interaga kaj interesa reta ilo por instigi eŭropanojn lerni lingvojn, provizi utilajn materialojn por instruistoj, subteni ekzistantajn retajn kursojn kaj montri, kiel interesaj kaj amuzaj lingvoj povas esti.

Gazetara komuniko de EEU

Inter la unuaj decidoj de la nuna estraro de UEA estis trovi novan redaktoron por la oficiala gazeto de la asocio. Ekde 2002 la revuon Esperanto redaktis Stano Marček, sed tuj post sia elektiĝo en 2013 la estraro gvidata de Mark Fettes decidis ne longigi lian kontrakton.

– Ni vere bezonas novan homon – iun kiu dividas nian ambicion renovigi la asocion, klarigis tiam Mark Fettes en intervjuo kun Libera Folio.

La decido ŝanĝi la redaktoron de la revuo intime ligiĝis kun la plano pri profunda renovigo de la retejo, li aldonis.

– Retejoj estas evidente unu el la ĉefaj komunikrimedoj de la nuntempo, kaj oni ne povas neglekti ilin. Sed ankaŭ nia revuo restas ege grava rimedo, precipe por komunikado kun niaj membroj. Nepras havi revuon, kiel diras la Strategia Laborplano, “kun interesa kaj varia enhavo, kiu donas senton pri komunaj direkto kaj energio.”

Kiel nova redaktoro en oktobro 2013 estis elektita la tiam 57-jara brazilano Fabrício Valle.

– Jam en sia skriba sinprezento, Fabrício Valle montris grandan energion kaj kreemon, kaj krome tre realisman ideon pri la redaktora laboro. Tiun impreson plene konfirmis mia telefona intervjuo kun li. Ni estas entuziasmaj pri la ideoj kaj kapabloj, kiujn li alportos al nia komuna afero, Mark Fettes komentis en gazetara komuniko.

La elekto vekis iom da miro precipe en Brazilo, kie oni atentigis, ke la nova redaktoro dum longa tempo troviĝis flanke de la organizita movado. En intervjuo kun Libera Folio Fabrício Valle konfirmis, ke li jam de jardeko ne membras en la asocio, kies revuon li redaktos, sed li ja promesis aliĝi al ĝi.

Unuafoje dum la historio de UEA, la redaktoro de la revuo nun troviĝas ne nur ekster la Centra Oficejo, sed sur tute alia kontinento. Krome la enpaĝigon ekprizorgis ne la nova redaktoro mem, sed neesperantista grafikisto en alia parto de Brazilo. La aranĝo kondukis al pliiĝo de eraroj kaj foja neakurateco. Interalie estis forgesita la aperigo de la ĉiujara estrara raporto.

La aspekto de la revuo post la ŝanĝo de la redaktoro iĝis tre bunta, sed la enhavo ne kontentigis ĉiujn – evidente ankaŭ ne la estraron. Dum sufiĉe kaosa kunveno kun legantoj de la revuo en la universala kongreso en Bonaero en julio, Fabrício Valle klarigis, ke liaj ĝistiamaj numeroj estis “eksperimentaj”. Pli bonan revuon li promesis venontjare – se la estraro renovigos lian kontrakton.

Pri eventuala daŭrigo de la kontrakto la estraro de UEA devis decidi antaŭ la fino de aŭgusto. Libera Folio jam en la lastaj tagoj de aŭgusto kontaktis la estraron kaj ĝeneralan direktoron de UEA por ekscii, kiel statas la afero. Respondo de la prezidanto de UEA venis nur la 10-an de septembro, post du memorigoj.

Montriĝis, ke la estraro efektive ne estas kontenta pri la enhavo de la revuo, kaj tial decidis ne longigi la kontrakton de Fabrício Valle je plena jaro. Anstataŭe oni prokrastis la decidon ĝis marto. En sia respondo, sendita al Libera Folio kaj al la komitato de UEA, Mark Fettes klarigas la kialojn:

– La nova redaktoro enkondukis novan grafikan aspekton kaj alian stilon kaj emfazon en la enhavo. La Estraro, kvankam ĝi ne postulas perfektecon, tamen ne estas plene kontenta pri kelkaj gravaj aspektoj de la revuo, interalie la postprovlega korektado de lingvaj kaj tajperaroj, la ĵurnalisma traktado de movade gravaj temoj, kaj la komunikado de klara, informita, kaj inspira bildo pri la strategia evoluo de UEA.

Antaŭ ol fari la finan decidon, la estraro volas doni al la redaktoro la ŝancon plibonigi sian laboron. Tial oni nun donas al Fabrício Valle kontrakton por la unuaj sep numeroj de la venonta jaro.

– Ĝis la fino de marto 2015 la Estraro pritaksos la progreson de la redaktado sur la menciitaj kampoj, kaj surbaze de tio decidos pri la sekvaj paŝoj. Fabricio Valle esprimis komprenemon pri tiu decido de la Estraro, kaj konfirmis sian volon daŭrigi sian laboron en 2015 sub tiuj kondiĉoj, Mark Fettes skribas en sia mesaĝo.

Profesoro Zenon Klemensiewicz (1891–1969), elstara pola lingvisto, iama vicprezidanto de la Pollanda Akademio de Sciencoj kaj direktoro de la Instituto de Lingvoscienco ĉe la Akademio, ne nur plurfoje subtenis Esperanton en artikoloj kaj intervjuoj, sed li mem lernis kaj uzis la lingvon. Pri la rilato de prof. Klemensiewicz al Esperanto la pola ĵurnalisto Roman Dobrzyński rakontis en la julia kajero de La Ondo de Esperanto kadre de la kleriga rubriko Nia Trezoro. Ĉi tiu artikolo, dek semajnojn post la papera publikigo, aperis ankaŭ en la novaĵretejo La Balta Ondo:
http://sezonoj.ru/2014/09/klemensiewicz/

Inter 1976 kaj 1990 funkciis en Hungario signifa libroeldona aktivado. Entute, dum 1976-90 HEA eldonis 138 librojn en/pri Esperanto kun la suma paĝonombro 21.429 en la suma eldonkvanto 368.948 ekzempleroj. Vilmos Benczik, kiu tiutempe prizorgis la eldonejon de HEA, en la julia kajero de La Ondo de Esperanto rakontis pri la problemoj kaj solvoj de la eldonado, interalie, pri la amasa vendado de la libroj de HEA en Sovetunio.

Lia artikolo “Libroeldonado sen mitoj” estas legebla ankaŭ en la novaĵretejo La Balta Ondo:
http://sezonoj.ru/2014/09/benczik/