da H. C. Andersen

lektet da Rosto.

Yen ke, multi yar pre nun, esay imperiestro, kel tantei prizay novi veste’s, ke

lu spensay sui tot pekunie por orne su. Lu no susiay pri sui soldats, pri le

teatre; lu preferei promenay en vetur por montre sui novi veste’s. Lu abay

redingot por omni hor del di, e sam kam on dice pri rejo, ke lu es en

konsilistar, ci on semprei dicay: “L’imperiestro es en le vestey.”

En ti gran urbe, u lu habitay, on amuzay su tre briskei; omni-di arivay la multi

stranjer. Certen-di, arivay ankei du tromper. Lus dicay, ke lus es texer e save

texe le max bel stof. Le kolor e le desegnur no nur esere penseblei bel, ma le

veste’s ek tal stof abere l’admirindi kuales, ke ols esere no-videbli da omni

hom, kel no es apti por sui ofisie o kel es tro stulti.

“To ya esere pompozi veste’s”, pensay l’imperiestro; “se me metere ols, me ya

povere deskovre ti homs en mei imperie, kels no es apti por l’ofisie, kel lus

okupe; me povere dicerne le saje’s den le stulte’s! Ya, ti stof muste kuik ese

texat por me.” E lu donay al trompers inisial pekunie por ke lus komenseu sui

labor.

Lus ank instalay du texe-mashin e simulay labor, ma lus abay nul koz en le

mashins. Audasiozei, lus petay le max eleganti silk e le max pur or; lus depozay

omni to en sui propri poshe’s e laboray an le vakui mashins til tard en le

nokte.

“Me volere ya saveske kualei lus progrese pri le stof”, pensay l’imperiestro. Ma

lu sentay su kelket opresat, kuan lu imaginay, ke ti, kel es stulti o no-apti

por sui ofisie, no pove vide olti. Lu opinay, ke lu adverei muste time nul koz

por su ips, ma, mem talei, lu preferay, untei, sende altri hom por vide kual

stande l’afer.

Omni hom en le tot urbe saveskay kual aparti efikives abe le stof, ed omne’s

esay kuriozi deskovre kuantei no-kompetenti o kuantei stulti es lusi vicins.

“Me senderay mei honest oldi ministro al texers”, pensay l’imperiestro. Lu save

max bon judike pri le stof, nam lu abe sagasie, e nul hom es plu apti por sui

ofisie kam lu!”

Do, le bon oldi ministro eniray le salon, en kel le du tromper siday e laboray

an vakui texe-mashins. “Gran Deu!”, pensay le ministro ed apertay bruskei sui

okle’s; “me ya pove vide nul koz!” Ma lu no dicay to.

Le du tromper pregay lu afablei proximeske, e kestionay lu, ka l’ desegnur e le

kolors no es bel. Lorei, lus indikay vers le texe-mashins, e le kompatindi oldi

ministro duray vastei aperte le okle’s; ma lu povay videske absolutei nul koz,

nam nul koz esay la. “Gran Deu!”, lu pensay, “ka posibli, ke me stulti? Me

kreday nul-tempei to, e nul hom darfe saveske to. Ka me no esere apti por mei

ofisie? No, me no pove narasie, ke me no sucese vide le stof.”

“Nu, ka vu dice nul koz pri co?”, un del texers kestionay.

“Ho, ol es belegi, ravisanti!”, responday l’oldi ministro dum spekte tra sui

binokle. “Tal desegnur e tal kolors! Ho, ya, me diceray al imperiestro, ke ol

tre pleze a me.”

“Nu, to joyige nos!”, dicay le du texer, e lus kualifikay le kolors ed explikay

l’extraordinari desegnur. L’oldi ministro tre atensiay, por pove repete lo sam,

kuan lu retroveneray al imperiestro; e talei lu facay.

Nun, le trompers petay plu multi pekunie, silk ed or, to ko lus asertay bezon

por dure texe. Lus iter depozay omni to en sui propri poshe’s; no mem un fil

venay ad en le texe-mashins; ma lus duray labor an le vakui mashins, kual til

nun.

L’imperiestro, pos kurti tempe, senday altri honesti politikisto por ke lu

regardeu kual stande l’afer texal, e ka le stof bald eseray pronti; eventay sam

kam l’altri foy; lu regarday e regarday, ma, ultrei le texe-mashins, nul koz

esay la, do lu povay vide nul koz.

“Ka co no es bel stof?”, le du tromper kestionay, dum ke lus montray ed explikay

le belegi desegnur, kel tot no existay.

“Me no es stulti”, pensay le vir, “do, es mei bon ofisie, por kel me no es apti.

To ya es sat komik, ma on darfe perceptige to da nul hom.” E talei, lu lauday le

stof, kel lu no viday, ed asertay a lus sui joy pri le bel kolors e le belegi

desegnur.

“Ho, ya, ol es tre ravisanti”, lu dicay al imperiestro.

Omni hom en l’urbe parlay pri l’ belegi stof.

Nun, ankei l’imperiestro volay ipsei vide ol, dum ke ol es ankor en le

texe-mashin. Kun le toti trup den kortans, kel inkluzay le du honesti

politikisto, kels pre ja esay la, lu iray al du ruzosi tromper, kels nun texay

vervozei, ma sen fibre e sen fil.

“Ka co no es belegi?”, dicay le du oldi politikisto, kel ja esabay la. “Videu,

sinioro! Kual desegnur! Kual kolors!” E lorei, lus indikay vers le texe-mashin,

nam lus opinay, ke altri homs, posiblei, povere vide le stof.

“Ko?!”, pensay l’imperiestro, “me vide totei nul koz! To ya terorigivi! Ka me

stulti? Ka me no-apti por ese imperiestro? To esere lo max terorigivi, ko povere

evente a me.” … “Ho, ol es tre bel”, lu dicay; “ol merite mei max alti

aprobe!” E lu kontentei inklinay le kap e kontemplay le vakui texe-mashin, nam

lu no volay agnoske, ke lu vide nul koz la.

Le toti eskorte, kel lu abay che su, spektay ed spektay e no viday plu multe kam

omni altre’s, ma lus dicay sam kam l’imperiestro:

“Ho, co es tre bel!” E lus konsilay a lu mete ti-ci belegi novi veste’s,

unti-foy, okazionei del nexti gran procesion. “Ol es belegi, minion, ecelanti!”,

on auday den bok a bok; on evidentei, omni-lok, kordialei joyay pri to, e

l’imperiestro grantay al trompers le titul “imperiestral korte-texers”.

Dum le toti nokte pre l’ matin, en kel devay evente l’ procesion, le trompers

vigilabay ed acendabay dei-sis kandel. On povay vide, ke lus esay plen okupat

por prontige l’ novi veste’s del imperiestro. Lus agay kuazei lus prenay le stof

den le texe-mashin, lus tranchay per gran cize’s tra l’aere, lus sutay per aguls

sen fil, e lus finei dicay: “Nun le veste’s es pronti!”

L’imperiestro ipsi venay ad la kun sui max eminenti nobels, e le du tromper

elevay un brakie, kuazei lus tenay ul koz, e dicay: “Videu! Yen le pantalon! Yen

le redingot! Yen le mantel!” e talei plus. “Ol es tam lejer kam tel araneal; on

devere pense, ke on abe nul koz an sui korpe; ma yen ke, precizei, to es le

beles de ti-ci veste’s!”

“Ho, ya!”, dicay omni nobels, ma lus povay vide nul koz, nam nul koz esay la.

“Plez nun degne, sinior imperiestro, desmete vui veste’s!”, dicay finei le

trompers; “lorei, nos vole mete a vu le nove’s, ci, avan le gran spegle!”

L’imperiestro desmetay sui omni veste’s, e le trompers simulay mete a lu omni

pese del novi veste’s, kel esay pronti, e l’imperiestro turnay su avan le gran

spegle.

“Ho, kuantei bel ols orne! Kuantei beleg ols fite!”, dicay omne’s. “Kual

desegnur! Kual kolors! To es ya charmanti kostum!”

“Exterei, on varte kun le baldakin, kel on deve porte superei den vu, sinioro,

dum le procesion”, anunsiay le ceremoniestro.

“Videu! Me pronti”, klamay l’imperiestro. “Kad ol no fite bon?” E lorei, lu

turnay su iter vers le spegle, nam oportay semble kuazei lu adverei kontemplay

sui ornive.

Le chambelans, kel devay porte l’ tranaje, sizay vers le sul, kuazei lus levere

l’ tranaje; lus iray ed agay kuazei lus tenay ul koz en l’aere; lus no audasiay

montre, ke lus povay vide nul koz.

Talei, l’imperiestro ekiray en procesion sub le belegi baldakin, ed omni hom sur

le strade e dop le fenestre’s dicay: “Ho, Deu! Kuantei no-kompareblei belegi es

le novi veste’s del imperiestro! Kual tranaje il abe an le veste! Kuantei bon ol

fite!” Nul hom volay perceptige, ke lu vide nul koz, nam, ti-kazei, lu no esay

apti por sui ofisie o lu esay tre stulti. Nul-tempei pre, novi veste’s del

imperiestro trovabay tant aplaude.

“Ma il ya metay nul koz!”, finei dicay mikri infante.

“Gran Deu, audeu le naive!”, dicay le patro. Ed unu susuray ad altru to ko

l’infante dicabay.

“Ma il ya metay nul koz!”, finei klamay le tot popul. To emosiay l’imperiestro,

nam semblay a lu, ke lus esay justi; ma lu pensay:

“Nun, me muste kompletige l’ procesion!” E le chambelans iray ankor plu severei

e portay le tranaje, kel no existay.