Si tu vole viagiar per draisine,
evita le tempore vespertin,
adora le insolate vista,
como cata estive bicyclista
Si tu vole viagiar per draisine,
evita le ferrovias alpin
assi que tu al via ascendente
non te exhauri completemente
Si tu vole viagiar per draisine,
prende con te un nectarin’,
pan con melle, un extra pedal
e un bottilia de aqua mineral
Veni januario,
tu recipe le salario,
e pois in februario,
compra un cantario
Durante Marte
tu crea belle arte,
ma le prime de april
deveni infantil
Primavera arriva in maio
e tu ascolta le canto del gaio
Le estive mense de junio
es suave como un sonio
Le calor culmina in julio
e tu prende le sol al scolio
Le vacantias in augusto
es toto in tu gusto
Tu labor in septembre:
importar vino umbre
Durante tote octobre
tu proba un dieta salubre
In novembre comencia
le grande conferentia
In decembre, le mense final
tu celebra un bon natal
Le prime die, lunedi,
ille suffre de rhinalgi’
Ma le die sequente, martedi
ille ha multo sever allergi’
E quando veni mercuridi,
le morbo es hemopathi’
Le problema durante jovedi
es le aggravante leucemi’
Diffuse es venerdi
al causa del myopi’
In sabbato le maladia
es dysorexia
Finalmente in dominica
un ambulantia le prende al clinica
Eternemente io vole esser
in te inamorate
Quando io te basia
io incontra le sempiterne
beatitude del nunc
Io vide tu interne beltate
e me perde in tu molle anima
Sempre nos sera insimul
Nihil nos facera separar
Quando io mira tu oculos
mi corde se transforma a un papilion
que vole volettar via
e seder se in tu capillos fragrante
Quando io te basia
io claude mi oculos
e te vide melior
que quando io te mira
Amor, delecto e joia
scintilla inter nostre labios
Nostre prime basio
probava a me le existentia del magia
Io me plenmente eveliava
post un vita in lethargia
Ubi tu esseva tote mi vita?
Sol nos camminava
trans un mundo sombre
e le sorte nos teneva in separation,
usque al die quando nostre vias
finalmente convergeva
Eternemente io vole esser
in te inamorate
e basiar te sin fin
Io vole sentir tu calor,
caressar tu labios con le mie,
lassar mi lingua incontrar le tue,
tener te in mi bracios
e ascoltar tu respiration
Prende mi mano
que io extende a te
Vade con me ad le poner del sol,
hodie, le ultime die del estate
Lassa me contar re mi sentimentos
Lassa me transformar
amor ad parolas
Ora le sol se approxima al horizonte
Si nos hasta contra illo,
nos pote attinger su luce benevole
e circumferite de radios ardente
perder nos in le eterne basio
Le vento sibila, ulula
In tentas gente se cela
Nubes obscur es proxime
In nostre dies quasi cata persona ha un smartphone, un telephono intelligente, in su tasca o sacco de mano. Multe personas deveni dependente de iste apparato meraviliose proque illo, in un instante, pote dar nos tote le informationes del internet, facilitar contactos con amicos in tote le mundo, offerer multissime jocos, le possibilitate de prender belle photos, e multe altere cosas.
Multes sape que “smart” significa intelligente in anglese. Ma il anque ha un altere, plus archaic, signification de iste parola: dolor. Iste vetere parola germanic es cognate con le german “Schmerz” e le scandinave “smerte”. Le dictionario del lingua svedese del Academia Svedese scribe que le parola probabilemente es cognate con le parola latin “mordere” (in Interlingua: “morder”) e anque con le grec “σμερδνός” (smerdnós) con le signification “horribile”.
Phone veni del parola grec “φωνή” (phōnē). Un fascinante detalio es le similaritate del radice “-phono”, como in telephono, con le parola “sono”, particularmente considerante que le parolas ha le mesme signification. Ma il non es certe que le parolas ha le mesme radice. Secundo Wiktionary le parola grec veni del verbo “φημί” (phēmí) que significa “parlar”, cognate con le latin “for”, que in le forma declinate “fans” existe in le parola “infante”, litteralmente “non parlante”.Sono veni del reconstruite radice indo-europee “*swenh₂-” con le signification “sonar”. Quando on parla, on sona. Le parolas pote esser cognate, ma forsan il es difficile probar isto.
Ma retornante a “smart”: como le horribile, mordente dolor deveniva intelligentia? Forsan personas que senti dolor disveloppa extraordinari intelligentia, pro poter trovar solutiones a lor stato disagradabile? A vices parolas face viages illogic al autostrata del historia del etymologia.
Le microundas del smartphone, le “dolorose sono”, alora morde le cerebro e lo caleface. Le schermo inunda le cerebro con information. Cata momento libere debe esser plenate con contactos social, intertenimento o notitias. A un latere isto pote esser stressante, forsan horribile, ma forsan il ha un effecto positive, que nos face plus intelligente, accelerante nostre pensar e capacitate cognitive. Il es difficile a saper lo nunc, solmente le tempore nos monstrara le effectos de longe termino.
Sovente, quando veni nove technologia, gente primo non vole usar lo. Illes pensa que illes non lo besonia. Postea, illes deveni fascinate e capturate de illo e lo usa troppo. Le tertie stadio es quando veni balancia: le technologia deveni assimilate in le vita quotidian e un parte natural de illo. Le quarte stadio es quando le technologia deveni obsolete.
Le disveloppamento technologic vade verso de plus in plus grande integration con le vestimentos o mesmo con le corpore human. Alora, vinti o trenta annos de nunc iste apparato “mordente sono” sera obsolete e cata un in vice habera “smarte briller” (“berillos intelligente” in danese) o “smart heads”: computatores implantate in nostre cerebros. In Interlingua nos potera appellar isto simplemente: “capite dolente”.
Löftadalens folkhögskola – loco popular del Incontros Nordic de Interlingua.
Qual es le differentia
inter incontro e conferentia?
Le incontros es in annos par
e le conferentias – in impar
Le incontros es nordic, local
ma le conferentias – international
Ultra isto non es un grande differentia
inter un incontro e un conferentia
In ambe casos il ha discursos,
plus o minus avantiate cursos,
excitante excursiones,
interessante discussiones,
presentationes de nove dictionarios,
belle harmonias del illustre cantario
Rapido passa dies placente
Le Interlinguistas es multo contente
Al fin veni le ultime die
Adeo io dice al amicos mie
E quando le ultime caffe
ha essite bibite,
le incontro o conferentia
vermente es finite
Mi lacrimas cade
in un rivo forestal
A ubi flue le rivo?
Al village,
a un obscur, frigide puteo?
Al laco acidificate,
ubi pisces non plus vive?
Al cemeterio,
pro aquar le mortos?
Mi lacrimas cade
in un parve rivo
Io non los pote arrestar,
illos veni in abundantia
Io me jace in le herba
e attende le consolator:
le somno,
mi amico que me prende via,
prende via de mi dolor
Io sonia
del rivo de lacrimas,
que flue in basso
al longe del monte,
et es battite de petras acute,
grattate per arbustos spinate,
jectate in basso per cascadas,
flagellate per ventos,
per le sol quasi vaporisate,
pro al fin effluer al mar,
dissolver se in su frigor pacific,
e durante le resto del infinitate
del undas molle esser cunate
Si on solmente da amor
e nunquam lo recipe in retorno,
an on ancora debe continuar dar amor
usque que illo se exhauri,
e le corde se extingue,
o debe on clauder se como un concha
e vogar via al fundos
del mar de solitude?
Io senti lucto pro nostre infantes
que va inherer
un mundo deteriorate
Mal nos pilotava le nave,
colpava plure scolios,
le nave prende aqua,
forsan illo naufragara
Ora qui prendera le timon?
Longemente nos tormentava matre natura
e ora illa es preste a vengiar se
super nostre infantes
A ubi illes escappara?
Ubi illes trovara protection?
Nostre traino derailava
e craccante cade del monte
al valle del lacrimas
Le catastrophe non plus
pote esser evitate
In le fundo io vide
un terra ardente e sic,
tormentate de conflagrationes
e apud isto un mar irate
que vole devorar le mundo
pro celar suffrimento e morte
ante oculos celeste
Ma nulle deo existe
que pote pardonar nos
Nulle deo existe
que pote salvar nos
Abandonate nos sta
e specta le cadita imminente
o mira in schermos
pro escappar un cognition
troppo pungente
Io senti lucto pro nostre infantes
que va inherer
un mundo deteriorate
In iste dulce momento
nasce le movimento
Le dansa es plen de calor
Le dansa es multicolor
Tu es un pecia de arte
Io sempre va amar te
Move tu bracios e gambas
Balla tu tangos e sambas
Poco a poco le realitate
assi es modificate
Le grande transformation
inunda nostre nation
Quasi abstracte figuras
ascolta le gran’ overtura
del opera del dulce vita
que stimula et excita
Tu deveni un belle ave
Le movimentos es tanto suave
Tu e io vola in celo
Le nubes blau simila velos
Movimentos e color
dansa le ballo del amor
Le lente movimentos face qui?
-Il es io, practicante tai chi
Io ascende un scala de luce
e me senti sempre plus leve
quando le celo se approxima
Le preoccupationes terrestre se retira
Le gloria eterne divin attende
Verde lampas indica le via
Le sol sentiero a sequer es in alto
Le gravitation se reverte
e me jecta verso le firmamento
Le viage in alto
es un viage sin fin
nam le celo ha nulle limites
Le carceration es un illusion
Le sol realitate es libertate
Le anima nunquam es toccate
del pesante catenas carnal
Le amor es un mar
ubi toto mollemente flue,
ubi toto es imbraciate
de alco real
ma totevia invisibile
in nostre irrealitate
Le feritate spiritual
es le feritate universal
Le plus grande victoria
es le victoria de omnes
Le anima se reflecte in le cosmo
Su pensatas e sentimentos
es stellas e nebulosas
Galaxias ride e plora
ma le grande vacuitate inter los
sempre es seren
Pluvia in nocte
In matino silentio
Guttas al folios
Chronica publicate in Panorama in interlingua, no.6, 2019
Linux es un gratis systema operative, que existe in multe differente versiones, dependente del besonios e hardware del usatores, le qual on pote usar in su computator in vice de Windows o macOS. Illo facilemente pote esser installate usante un DVD o USB.
Illo es rapide e effective, gratias al facto que illo usa un minimo de ressources pro obtener le optime resultato. Illo non initia automaticamente programmas innecessari e dunque non require tante ressources del systema. Pro iste ration on pote usar lo mesmo in vetere computatores, le quales es troppo lente pro le ultime version de Windows.
Io scribe iste texto a un laptop que ha 13 annos, con le multo frugal systema de Linux Lubuntu. Assi le machina es tanto rapide como un nove computator, e io pote usar lo pro toto lo que io besonia: scriber textos, laborar con mi blog, spectar YouTube e films, crear musica e rediger imagines. Il ha decenas de milles programmas gratuite pro Linux, assi le possibilitates es illimitate.
E hic es le parabola con Interlingua:
Interlingua ha un plus simple grammatica in comparation con le majoritate del linguas national, assi como Linux ha un effective structura, software e modo de functionar.
On pote apprender Interlingua rapidemente, assi como le installation de Linux es celere e simplice.
Interlingua pote esser apprendite per adultos e vetere personas, que non ha le tempore o ressources de essayar maestrar linguas national, assi como Linux pote functionar ben mesmo in vetere computatores.
Interlingua ha un ric e complete vocabulario (excepte slang), assi como Linux ha un ric repositorio de programmas que pote exequer le majoritate del cargas computatorial (excepte certe programmas que solo es adaptate pro Windows e macOS).
E le plus importante cosa: Linux existe in Interlingua. Plure personas labora con le traduction de manuales e menus del systema. Un exemplo es Carmelo Serraino, qui traduce le systema Linux Mint. Martijn Dekker ha disveloppate un glossario con relevante terminos computatorial, le qual es un importante utensile in iste labor, e anque importante in general in le actualisation de Interlingua quando al terminologia electronic, que hodie se disveloppa rapidemente.
Linux e Interlingua es un combination excellente, que accentua simplicitate, elegantia e facilitate de usar. Isto es duo intelligente projectos de informatica e linguistica, que a multe personas presenta attractive alternativas que pote substituer complicate solutiones standardisate. Hodie circa 2% del laptops usa Linux, secundo Wikipedia. Linux es le systema dominante del servitores public de Internet. Illo anque es usate in tote le super-computatores del lista TOP500 del 500 plus potente computatores del mundo.
Io suspira al die quando 2% de omnes que usa linguas scribite e parlate usara Interlingua…
Io ama le nocte
Io ama le luna,
le stellas,
le silva silente
Io
sonia sin somno,
sonia de te,
de te,
mi regina intoccabile
Specta a me!
Io sta hic in umbras
Extende tu molle, molle mano
e tocca, tocca me
Quando
veni medienocte
io vide como tu vade
al silva,
al silva silente
Specta a me!
Io sta hic in umbras
Extende tu molle, molle mano
e tocca, tocca me
Io,
io te seque
inter frigide arbores
Tu te torna
e demanda: ama tu le nocte?
Specta a me!
Io sta hic in umbras
Extende tu molle, molle mano
e tocca, tocca me
Specta a me!
Io sta hic in umbras
Extende tu molle, molle mano
e tocca, tocca me
In nocte, in su lecto,
un infante dormiva
Un spirito veniva
e lo spectava,
immobilemente stante
un momento prolongate
Le spirito diceva:
“Illo es belle e forte
Illo luce como un lanterna
in le nocte obscur,
ben que in somno profunde”
“Isto es le infante
que tosto se eveliara,
que vadera trans le mundo
e lo transformara,
cambiante fatos e fortunas”
“Que bontate residera in su corde!
Que amor guidara su anima!
Que sagessa crescera in su interior
como rosas in un jardin regal!”
Postea le spirito promptemente
ascendeva al celo
e le prime radios solar
cadeva al facie del infante
Ha tu discoperite le oceano
que es celate in tu anima?
Le illumination disvela
un mundo incognite
Ubi esseva obscuritate
nunc es profundos immense
Ha tu vidite como le mundo externe
es reflectite in le oceano interne?
Ha tu contemplate le coruscation
de mille micre undas?
Ha tu camminate al litore
del oceano interne,
sentite le vento que porta con se
fragrantias quasi oblidate?
Le aves del passato
vola in distantia
Sub le superficie
attende patientemente
le balenas del futuro
Con cordes plenate de dolo
nos specta in alto e dice:
Dona nos pace e felicitate
Que infantes jocara con joia
sin audir le ruito del guerra
Que lor genitores ben laborara
re-edificante le terra
Que le campos morte sera fertile
e satiara le gente affamate
Que le ruinas cadera e domos renascera,
grande e bellemente decorate
Con cordes plenate de dolo
nos specta in alto e dice:
Dona nos pace e felicitate
Que le cannonadas sera supplite
de canto de aves
e le lamento e critos
de riso excitate
Que le odio e le ira e le spirito vindicative
sera substituite de amor e amicitate
Que omne le homines laborara
pro salvar le mares, le terra e aer
Que illes quitara le apparatos de morte
Tote le armas debe cader
Con cordes plenate de dolo
nos specta in alto e dice:
Dona nos pace e felicitate